وی در بخشی از این گفت‌وگو اظهار داشت: چابک‌سازی دولت نباید منجر به حذف یا ادغام سازمان دامپزشکی کشور شود. ما به مصوبه شورای عالی اداری اعتراض کردیم و با انتقال حوزه ذی‌حسابی سازمان به ستاد وزارتخانه نیز به دلیل ماهیت کارمان موافق نیستیم ...
حکیم مهر: «دکتر علیرضا رفیعی‌پور» به مناسبت ۱۴ مهر روز ملی دامپزشکی به گفت‌وگو با روزنامه «آرمان امروز» پرداخت.
به گزارش حکیم مهر به نقل از آرمان امروز، در تقویم جلالی ما هر سال روز ۱۴ مهرماه به نام «روز ملی دامپزشکی» نام‌گذاری شده است و هر سال به پاسداشت این رکز که از روزگاران کهن، دام و دامپزشکی در گات‌ها کتاب معروف زرتشت نیکو شمرده شده است از سوی سازمان دامپزشکی کشور و به تبع آن در شبکه ها و ادارات تابعه زیرمجموعه این سازمان در تمام استان ها، شهرها و بخش های ایران برگزار شده و گرامی داشته می‌شود.
در سال ۱۳۶۹ هجری شمسی برای نخستین بار به دنبال تلاش برای اختصاص روزی به نام روز دامپزشکی، «دکتر حسن تاج‌بخش» استاد تمام دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران روز ۱۴ مهرماه را به یاد «گوش روز» که در ایران باستان روز فرخنده و مبارکی بود، پیشنهاد کردند که مورد موافقت قرار گرفت و تایید شد. در ایران باستان آن ها به روز ۱۴ هرماه «گوش روز» می‌گفتند که این نام برگرفته از نام فرشته ای به نام گائوش (فرشته نگهدار چهارپایان و جانوران سودمند) است،
در سفرنامه فیثاغورث در مورد زرتشت و آیین او نکته جالبی وجود دارد و آن این نکته است که زرتشت از فن دامپزشکی و درمان حیوانات اطلاع داشته است. در کتاب اوستا می توان نکات متعددی درباره پرورش حیوانات و روش درمان بیماری های دام مشاهده کرد و در این کتاب برای نخستین بار به طبقه بندی حیوانات برمی خوریم و مسوولیت پرورش و درمان بیماری های حیواناتی نظیر اسب، گاو، گوسفند، شتر، سگ و پرندگان برعهده دامپزشکان بوده است.
در ایران در سال ۱۳۱۱ هجری شمسی بنای دانشکده دامپزشکی ابتدابه صورت مدرسه و بعدها دانشکده گذاشته شد. در ابتدای امر این دانشکده زیر نظر وزارت کشاورزی بود ولی بعد با اعزام تعداد قابل ملاحظه ای دانشجو به کشور فرانسه و مراجعت آن ها از وزارت کشاورزی جدا و منتزع گردید و ضمیمه دانشگاه تهران شد.
دامپزشکی صرفا به معنای درمان یک بیماری در دام نیست، بلکه این رشته نقش موثری در بهداشت عمومی و ارتقای سلامت جامعه و پیشرفت کشور به ویژه با اصل بنیادی امنیت غذایی و زیستی جامعه ایفا می کند که با فقدان دامپزشکی بی‌تردید بخشی از سلامت جامعه به خطر خواهد افتاد.
نقش بارز و سترگ آموزش درست و جامع در کنترل، پیشگیری، درمان و ریشه کنی بیماری ها که یکی از اصول مدون چهارگانه و استراتژیک سازمان دامپزشکی کشور است؛ نقش کلیدی این سازمان را برجسته تر کرده است. این سازمان همواره بی هیچ دریغ، شائبه و ادعایی در مواقع بحرانی و حتی پیک بیماری های انسانی نظیر پاندمی همه گیر کرونا در جهان و به تبع آن در ایران در چند سال قبل همکاری بین سازمانی و فرابخشی خویش را به نحو مقبول و احسن انجام داده است و از هیچ کوشش و تلاشی برای تسکین آلام آحاد جامعه و به ویژه جامعه هدف خود، دامداران عزیز کشور، فروگذاری نکرده و نخواهد کرد.
سازمان دامپزشکی کشور برای پیشگیری، کنترل، درمان و مهار آن ها کوتاهی نکرده است تا جایی که در سال ۱۳۸۶ برای نخستین بار بیماری طاعون گاوی که از بیماری های مشترک بین انسان و دام است در ایران رسما ریشه‌کن شد و از طرف سازمان جهانی بهداشت دام (WOAH) و سازمان خوار و بار ملل متحد (FAO) ایران و سازمان دامپزشکی کشور مورد تمجید قرار گرفت.
به همین مناسبت و روز ملی دامپزشکی و خاصه هفته دامپزشکی که امسال با شعار «دامپزشکی و سلامت واحد» نام‌گذاری شده است، با «دکتر علیرضا رفیعی‌پور» رئیس سازمان دامپزشکی کشور گفت‌وگویی صمیمانه برای مخاطبان روزنامه وزین آرمان امروز انجام داده‌ایم تا به قول خواجه شیرین سخن شیراز «تا که قبول افتد و چه در نظر آید.»
جناب آقای دکتر رفیعی‌پور، همان طور که نیک می دانید و همگان می دانند، هر سال ۱۴ مهرماه به پاسداشت روز سترگ دامپزشکی در تقویم جلالی ما ایرانیان، به نام «روز ملی دامپزشکی» به پیشنهاد دکتر تاج‌بخش استاد تمام دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران نام‌گذاری شده است. ضمن تبریک ویژه این روز فرخنده و مبارک خدمت شما و همکاران نستوه و پرتلاشتان در سازمان دامپزشکی کشور، شعار امسال روز دامپزشکی چه هست؟
بسم الله الرحمن الرحیم، با سلام و عرض ارادت؛ موضوع شعار دامپزشکی امسال با عنوان «دامپزشکی و سلامت واحد» انتخاب شده است.
در منشور سه‌گانه سازمان دامپزشکی کشور «کنترل، پیشگیری و مهار بیماری‌ها» زیبا نقش بسته است؛ این فلسفه بنیادی و راهبردی نخست چگونه شکل گرفت و از کجا آمد؟
این منشور سه‌گانه‌ای هم که گفتید، سه‌گانه نیست، چهارگانه می‌شود گفت؛ چون همه اقدامات مبتنی بر پیشگیری، کنترل، مهار و مبارزه با بیماری باید منجر به ریشه کنی بیماری ها هم بشود، خب، فلسفه این مسئله قطعا به طول تاریخ برمی گردد و قدمتی که تاریخ دارد؛ اگر بخواهیم خیلی این را نزدیک به زمان خودمان داشته باشیم؛ بیش از دو قرن است که دامپزشکی به صورت آکادمیک تشکیلات داشته و دانشمندانی را تربیت می کرده است. آن زمان این موضوع منشور چهارگانه ای که عرض کردم، به عنوان پروتکل های بهداشتی در دامپزشکی های دنیا استفاده شده است.
دو روز پیش فرماندار ویژه ورامین جناب آقای حسین عباسی خبر از مشاهده مورد یا مواردی از بیماری تب برفکی در سطح شهرستان داده است. صحت و سقم این خبر با عنایت به اینکه کار تشخیص بیماری یک کار تخصصی بوده و ممکن است بوسیله عوام با چند بیماری مشابه (آبله، PPR، اکتیما و…) اشتباه گرفته شود، تا چه حد صحیح است؟
موضوع تب برفکی و بیماری های دیگری که در کشور ما به عنوان بیماری های بومی وجود دارد، به صورت تک گیر و یا انفرادی در دامداری های مختلف مشاهده می شود؛ هر سال هم این موضوع اتفاق می افتد به دلیل اینکه در محیط و در کشور ما وجود دارند.
اقدامات سازمان دامپزشکی کشور برای مقابله احتمالی و با توجه به اینکه هم اکنون واکسیناسیون دام های سبک و سنگین کشور علیه پیشگیری از بیماری تب برفکی در سطح کشور توسط سازمان دامپزشکی در حال اجراست، چه هست؟
ما تمام تلاشمان را می کنیم که ویروس های جدید وارد کشور نشود؛ اگر هم شد بلافاصله در همان روزهای اول با اقدامات واکنش سریع، کنترل کنیم و با موجودی واکسن و همچنین تنوع واکسن های تب برفکی که در کشور وجود دارد؛ خب، اقدامات بهداشتی الحمدلله توسط همکاران ما و دامداران عزیز موفقیت آمیز بوده است و ما هر سال هم چند فاز سراسری تب برفکی را اجرا می کنیم و این فازها هم کمک بزرگی به افزایش سطح ایمنی جمعیت دام ها بر علیه بیماری تب برفکی است و جای نگرانی هم نیست، فازها در زمان خودش اجرا می شود و اگر لازم باشد؛ کانون هم باشد، آن کانون به صورت خاص مدیریت می شود.
در جنگ ۱۲ روزه رژیم غاصب و کودک‌کش صهیونیستی علیه تمامیت ارضی کشور قهرمانمان ایران با پشتیبانی ایالات متحده جنایتکار که به شکست آن ها منجر شد و پیشنهاد آتش بس کردند، در حوزه امنیت غذایی که در یک برنامه تلویزیونی دو ماه پیش به درستی برشمردید که یکی از وظایف راهبردی سازمان به همراه وزارت جهاد کشاورزی است و سازمان در این زمینه کارنامه و عملکرد درخشانی داشت بیشتر این قضیه را باز و تشریح بفرمایید؟
در موضوع جنگ تحمیلی ۱۲ روزه هم ما و هم وزارت جهاد کشاورزی چون مسئولیت مهمی را در حوزه امنیت غذایی داریم و هم امنیت زیستی که این دو مقوله امنیت زیستی و امنیت غذایی، امنیت ملی را در بر می گیرد و کمک می کند. خوب با پیش بینی ها و اقدامات به‌موقع که انجام شده بود، الحمدلله وزارت جهاد کشاورزی و قطعا سازمان دامپزشکی طوری به دامدار عزیزمان، مرغدار عزیزمان، آبزی پرور، زنبوردار و همچنین نوغان دار عزیزمان رسیدگی شد که به لطف خدا هیچ گونه مشکلی و کمبودی در ایام جنگ و بعد از آن هم مشاهده نشد.
هر ساله با شروع پاییز و موج سرما، بحث آنفلوآنزای حاد پرندگان به سرخط خبرها و بر روی خروجی تلکس خبرگزاری ها می نشیند؛ در این خصوص آیا تا کنون مورد ابتلایی مشاهده شده و با عنایت به فصل مهاجرت پرندگان مهاجر تدابیر راهبردی سازمان و توصیه حضرتعالی چیست؟
فصل سرما برخی بیماری های دامی و بیماری های طیور را تشدید می کند؛ خصوصا آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان یا کلا حوزه بیماری های تنفسی پرندگان و همچنین دام ها، ما با اقدام مهمی که در واکسیناسیون طیور سنتی بر علیه بیماری خطرناک آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان انجام می دهیم؛ در فصول سرد یا فصولی که پرندگان آزاد پرواز در مسیرهای شمالی به جنوب کشور در تردد هستند، الحمدالله سطح ایمنی باعث شده که ما کانون بیماری را در جمعیت صنعتی طیورمان مشاهده نکنیم.
در خصوص بحث چابک‌سازی دولت و ادغام سازمان‌هایی نظیر سازمان مراتع، جنگل‌ها، منابع طبیعی و بعضا دامپزشکی بحث این قضیه به کجا رسید و آیا این مساله صحت دارد؟ و گویا با تلاش های مستمر همکاران و بویژه اینکه دو سه تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز دارای تحصیلات عالیه دامپزشکی هستند، از دور خارج شده است؟
حوزه چابک‌سازی دولت، یک ماده قانونی در برنامه هفتم است که ما هم متناسب با آن قطعا اگر پست‌هایی در دامپزشکی یا خدماتی در دامپزشکی امکان واگذاری به بخش خصوصی داشته باشد، حتما آن را انجام می‌دهیم ولی این قضیه نباید منجر به حذف یا ادغام و یا موضوعی بشود که قسمت‌هایی از یک سازمان یا یک معاونت وزیر گرفته شود؛ همان طور که در مورد امور عشایری یا منابع طبیعی و… و بقیه موارد مطرح بوده ولی در مورد دامپزشکی، دامپزشکی ابقا شده است. حالا یک درخواستی شده است که آن درخواست در شورای عالی اداری به آن اعتراض کردیم و آن درخواستی که از حوزه ذی‌حسابی به ستاد وزارتخانه برود، ما به دلیل ماهیت کارمان با آن موافق نیستیم. ماهیت دامپزشکی، ماهیت کارش واکنش سریع است که باید بلافاصله تصمیم گرفت؛ همین بیماری تب برفکی که مثال زدید؛ بیماری که آمد، صنعت دامداری و دامداری های بزرگمان که رتبه بالای دنیا در تولید شیر داریم؛ قطعا دیگر نمی توانیم خسارات سنگینی که به صنعت دام و شیرمان وارد می شود با تعلل در تامین اعتبار یا خدای ناکرده خسارات جبران ناپذیری به کشور وارد بشود.
سازمان دامپزشکی کشور به عنوان یکی از معاونت‌های کلیدی وزارت جهاد کشاورزی که یک سازمان ۱۰۰ درصد خدمات‌رسان و نظارتی است و به ضرس قاطع و بی‌مبالغه با سلامت بهداشت مواد غدایی آحاد جامعه در ارتباط مستقیم است، قرار نیست این شغل که با استناد به آمار و اعلام رسمی سازمان جهانی بهداشت (WHO) تعداد ۸۳۷ بیماری مشترک بین انسان و دام در خود جای داده، نظیر بروسلوز که بسیاری از پرسنل خدوم سازمان به دلیل ارتباط مستقیم در حین اجرای عملیات واکسیناسیون دام‌ها به علت برخورد نیدل سرنگ و بعضا تزریق واکسن که زنده تخفیف حدت یافته بوده و سویه بروسلا ملی‌تنسیس فول‌دوز هم هست به دست و انگشت همکارانتان جزو مشاغل سخت، زیان آور و پرخطر قرار بگیرد - کما اینکه در دوران کرونا بعضی از همکاران تلاشگر سازمان در راستای انجام وظایف محوله شهید شدند - و آیا قرار نیست اگر شغل پرمخاطره دامپزشکی جزو شغل‌های سخت و زیان‌آور قلمداد شود، بازنشستگی پیش از موعد (۲۰ سال خدمت) به هیات دولت پیشنهاد داده شود؟
سازمان دامپزشکی قطعا یک سازمانی است که بر اساس قانون سازمان دامپزشکی و رعایت الزامات بین المللی و منطقه ای، تمام تلاش در حوزه ارائه خدمات بهداشتی و همچنین نظارتی، اقدامات تشخیصی هم برای ردیابی بیماری ها و هم کمک به سلامت غذای مردم، هم اقداماتی که انجام می شود در راستای کاهش بروز و شیوع بیماری دامی که مشترک بین انسان و دام است انجام می دهد و موضوعی که هست، موضوع بیماری ها، چه بیماری های مشترک و چه دامی، ما تمام تلاشمان را در سازمان دامپزشکی می کنیم تا همیشه به سمت کاهش بروز بیماری ها یا کاهش گزارش بیماری ها و همچنین عدم ابتلای جمعیت دام و جمعیت انسانی به بیماری بشویم؛ بیماری هایی مثل بروسلوز، هاری و دیگر بیماری ها، بیماری هایی هستند که جزو مواردی هستند که ما برای آن ها اقدامات صد در صدی بهداشتی را لحاظ می کنیم و واکسیناسیون کامل جمعیت را برعلیه این بیماری ها انجام می دهیم تا جامعه هدف همیشه سالم باشند.
در خصوص وضعیت تب کریمه کنگو، الان وضعیت پایش بیماری در سطح کشور چطور است؟
بیماری تب کریمه کنگو که از دهه هشتاد و در واقع درست تر بگوییم از اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد البته وارد کشور ما شد؛ متاسفانه این ویروس توانست به دلیل اینکه مخزن آن و انتقال دهنده آن کنه ها بود و انگل ها بود؛ این می توانست در۳۲ مرکز استانی کشور یا۳۱ استان و ۳۲ اداره کل، گزارش این بیماری را داشته باشیم ولی به لطف خدا و اقدامات کنترلی برعلیه مخزن ویا ناقل بیماری که کنه هست، دامپزشکی توانسته است این بیماری را هم تحت کنترل داشته باشد و خوب نسبت به سال های اول بروز که بروز و شیوع آن باعث تلفات انسانی زیادی شده بود، شرایط مطلوبی را و کنترل خوبی را داریم تجربه می کنیم.
همکاری بین بخشی و فرابخشی سازمان دامپزشکی کشور با دیگر ارگان ها و بویژه سازمان محیط زیست در خصوص رصد و پایش آب تالاب ها و رودخانه ها برای کنترل بیماری آنفلوآنزای حاد پرندگان چگونه است؟
به طور قطع و یقین سازمان دامپزشکی یک سازمان فرابخشی است و با وزارت خانه های مختلف مثل وزارت بهداشت، وزارت صمت، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان محیط زیست و سازمان استاندارد ارتباط نزدیکی دارد برای اجرای دقیق و کامل فعالیت های خود و این همکاری ها هم باعث شده که الحمدلله سازمان دامپزشکی بتواند در وظایف خودش در حوزه هم اقدامات بهداشتی و هم اقدامات نظارتی، هم اقدامات تشخیصی و نیز اقدامات مرتبط با حوزه بین الملل موفق باشد.
چندین سال متوالی است و از زمان ریاست دکتر علی‌صفر ماکنعلی، سازمان دامپزشکی کشور هر ساله مبادرت به توزیع واکسن نیوکاسل سویه مقاوم به گرما در سراسر کشور بین دامداران روستاها و شهرهای کشور می کند، عملکرد و رصد میدانی این برنامه موفقیت آمیز بوده و آیا برای سالیان آینده هم در دستور کار سازمان است؟
موضوع واکسیناسیون طیور روستایی به عنوان یک اولویت همیشه در سازمان دامپزشکی مبتنی بر پروتکل اجرا می شده، اجرا می شود و اجرا خواهد شد و خصوصا موضوع بیماری نیوکاسل، کماکان با زحمت همکاران ما در در سازمان دامپزشکی دارد، مدیریت می شود و روستاها و مناطق عشایری طیورشان نسبت به این بیماری ایمن می شوند؛ به هر شکل ما قطعا مخازنی از آن بیماری ویروسی خطرناک یا میکروبی خطرناک در حیات وحش یا در محیط های روستایی و بومی هست؛ اول باید این ها را ایمن سازی کنیم تا به حلقه بعدی که جمعیت صنعتی است خدایی نکرده، بیماری ها منتقل نشود و این کار کماکان با قوت دارد انجام می شود.
به عنوان پیشنهاد، سازمان دامپزشکی کشور در شرایط حال حاضر و فعال شدن اسنپ‌بک می‌تواند نقش استراتژیک و راهبردی با کشورهای همسایه و بلوک شرق و جمهوری های استقلال یافته روسیه و بلوک شرق و حوزه آمریکای جنوبی و برزیل برای وارادت گوشت گرم قرمز و منجمد برای تعادل بازار و نوسانات آن ایفا و اتخاذ کند، چرا که به تازگی رئیس اتحادیه دامداران کشور هم گفته، قیمت گوشت قرمز تغییری نکرده است، اگرچه این مورد در شرح وظایف سازمان دامپزشکی نیست، تدابیر سازمان در این راستا چگونه است؟
در موضوع تحریم‌ها، این اولین بار نیست و خوب ما بیش از۴۰ سال است که تحریم‌ها را داریم تجربه می کنیم و تمام تلاش ما هم این است که با کمک انجمن‌ها، تولیدکنندگان، تشکل ها و دستگاه های فرابخشی کمک کنیم به تامین نهاده های دامپزشکی و هم نهاده های خوراکی دام و نیز فرآورده های خام دامی که موردنیاز کشور است؛ بدون مشکل تهیه شود و خیلی از این موارد، خوب با کشورهای دوست و همسایه و با کشورهای مختلف دنیا تعاملاتی وجود دارد که نیازمندی های ما تامین می شود و ما هم نیازمندی های کشورهای مختلف دنیا را تامین می کنیم.
با اجازه شما، متن را نخواهم خواند. بگمانم مدنی ترین نوع اعتراض است و لااقل برای من دیگر تنها همین نوع اعتراض باقی مانده!