آسیب‌شناسی برگزاری نمایشگاه‌های دام، طیور و آبزیان از منظر امنیت‌زیستی (Biosecurity)
دکتر افشین ابراهیمی
رئیس انجمن داروخانه‌های دامپزشکی استان خراسان رضوی
برگزاری نمایشگاه‌های دام، طیور و آبزیان فرصتی مناسب برای معرفی محصولات، انتقال دانش و توسعه کسب‌وکار است. با وجود این، حضور حیوانات زنده از مزارع و منابع مختلف، تجهیزات مشترک و بازدیدکنندگان متعدد از سراسر نقاط ،می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت حیوانات و انسان‌ها ایجاد کند. رعایت اصول امنیت زیستی (Biosecurity) در این رویدادها، برای پیشگیری از شیوع و همه‌گيری بیماری‌ها و حفظ سلامت جامعه و صنعت دام و طیور، امری ضروری است.
در ادامه، گزیده‌وار به موارد مهم اشاره خواهد شد:
ریسک‌ها و مخاطرات:
- انتقال بیماری‌ها: با توجه به اینکه در بعضی از نمایشگاه‌ها، تعدادی از گونه‌های جانوری نیز به نماش گذاشته می‌شوند، می‌تواند باعث انتشار بیماری‌های واگیر دام، طیور و آبزیان شود.
- ضعف‌های محیطی و ساختاری: جریان و مسیرهای نامناسب بازدیدکنندگان و حیوانات، تجهیزات مشترک و تهویه یا رطوبت نامناسب محیط.
- مدیریت ناکافی مواد زیستی: دفع نادرست فضولات و احیانا لاشه‌ها، آب و غذای آلوده و حضور ناقلین محیطی مانند حشرات و جوندگان.
- ریسک انسانی: آگاهی ناکافی کارکنان نمایشگاه و بازدیدکنندگان غیرمتخصص از اصول امنيت زیستی.
- نقاط بحرانی مدیریت امنيت زیستی: کنترل ورود و خروج حیوانات و بازدیدکنندگان، ضدعفونی محیط و تجهیزات و...
راهکارهای پیشنهادی:
- کنترل دقیق ورود حیوانات با گواهی سلامت و قرنطینه در صورت حضور گونه‌های جانوری
- اطلاع‌رسانی و آموزش کارکنان و برگزارکنندگان نمایشگاه و بازدیدکنندگان درباره نکات بهداشتی و اصول پیشگیری و امنیت زیستی
- ضدعفونی منظم محیط، جایگاه نگهداری گونه‌های جانوری و ابزارهای مورد استفاده.
- جمع‌آوری و دفع بهداشتی فضولات و لاشه‌های احتمالی.
- پیشگیری از ورود ناقلین مانند پرندگان وحشی، حشرات و جوندگان.
- تأمین آب و غذای سالم برای حیوانات و تفکیک مسیرها بین بازدیدکنندگان، کارکنان و حیوانات.
- وجود حوضچه‌های ضدعفونی در ورودی ها و خروجی ها و تعویض منظم و به موقع محتویات ان
- نصب بنرهای هشداردهنده و آگاهی رسان
نمایشگاه‌های دام، طیور و آبزیان اگر بدون رعایت اصول امنیت زیستی برگزار شوند، می‌توانند به کانون شیوع و همه‌گیری بیماری‌های خطرناک تبدیل شوند و خسارت‌های اقتصادی و بهداشتی قابل توجهی ایجاد کنند. برنامه‌ریزی دقیق، آموزش مستمر و اجرای پروتکل‌های امنیت زیستی، کلید حفظ سلامت حیوانات، انسان‌ها و محیط زیست در این رویدادها است.
