
حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: در مراسم آغاز به تحصیل نخستین دوره دانشجویان کارشناسی «پرستاری دامپزشکی» در مرکز آموزش علمیکاربردی بیمارستان دامپزشکی تهران، «دکتر عباسعلی مطلبی» رئیس سازمان نظام دامپزشکی کشور، با اشاره به مسیر طولانی شکلگیری این رشته و تلاش مستمر دستاندرکاران آن، گفت: «دکتر محبی با سماجت و پیگیری مداوم این مسیر را طی کرد و امروز شاهد به ثمر رسیدن این تلاشها هستیم.»
به گزارش حکیم مهر، او با بیان اینکه مسئولیت اصلی سازمان نظام دامپزشکی «اشتغال و ساماندهی حرفهای» فارغالتحصیلان است، اظهار داشت: «امروز خانواده دامپزشکی کشور حدود پنجاه هزار نفر جمعیت دارد که نزدیک به پنج هزار نفر از آنها در سازمان دامپزشکی کشور مشغول به کار هستند. در سال جاری نیز با ابلاغ بجا و قانونی دکتر رفیعیپور، تعداد زیادی از همکاران بهموقع به خانواده نظام دامپزشکی پیوستند و در حوزههای درمانی و سایر فعالیتها سازماندهی شدند.»
چالش رشد بیرویه دانشکدههای دامپزشکی
دکتر مطلبی با انتقاد از گسترش نامتوازن دانشکدههای دامپزشکی گفت: «ما امروز حدود ۲۵ دانشکده دامپزشکی داریم و احتمالاً بیستوششمی هم در حال شکلگیری است. اینکه هر مسئولی بخواهد برای شهر خود دانشکده دامپزشکی ایجاد کند، نامش پیشرفت نیست. این توسعه قارچگونه نتیجه رقابتهای منطقهای و سیاسی است، نه نگاه علمی.»
او توضیح داد که طبق آمارهای ارائهشده در جلسات تخصصی اخیر وزارت علوم، در دو تا سه سال آینده کشور با ۵ هزار دانشجوی دکترای حرفهای دامپزشکی و حدود ۳ هزار دانشجوی دامپزشکی دیگر مواجه خواهد بود.
به گفته وی، «این یعنی سازمان نظام دامپزشکی پس از سه سال با ورود ۷ تا ۸ هزار دامپزشک جدید مواجه میشود؛ نیروهایی متخصص که باید برای آنها شغل آبرومندانه و متناسب با شأن حرفه تأمین شود.»
لزوم تعریف نقشهای شغلی برای موج جدید فارغالتحصیلان
رئیس سازمان نظام دامپزشکی با تأکید بر اینکه «رسالت ما دو سازمان دامپزشکی و نظام دامپزشکی ایجاد مسیرهای اشتغال با عزت و قابل قبول برای این متخصصان است»، گفت: «خوشبختانه حوزه حیوانات خانگی به یک ظرفیت قابل اتکا برای اشتغال دامپزشکان جوان تبدیل شده است؛ حوزهای که هم علمی است و هم با استقبال اجتماعی روبهروست.»
نقد صریح نظام آموزش عالی دامپزشکی
دکتر مطلبی در ادامه با لحنی صریح عملکرد نظام آموزش دامپزشکی را نقد کرد و گفت: «واقعبینانه عرض میکنم؛ آموزش عالی دامپزشکی پاسخگوی نیازهای فنی، حرفهای و مهارتی کشور نیست. فارغالتحصیلان ما مهارتمحور تربیت نمیشوند.»
او افزود: «برای ما باعث تأسف است که یک دامدار یا تولیدکننده بگوید تکنسین یا کارگر من از دامپزشک معرفیشده بهعنوان مسئول فنی، بیشتر بلد است. این نتیجه تمرکز بر کمیت به جای کیفیت است. اینکه فقط بگوییم ۲۲ هزار دامپزشک عمومی داریم، یا ۱۹۰۰ متخصص، یا تعداد زیادی فوقتخصص؛ این آمار وقتی ارزش دارد که این افراد توانمند باشند.»
ضرورت توانمندسازی و آموزش مهارتهای واقعی
مطلبی تأکید کرد: «ما بر اساس قانون باید مسئول فنی بهداشتی معرفی کنیم و برای اشتغال این نیروها مسئولیت داریم. اما از آن طرف باید مطمئن باشیم فردی که به مزرعه مرغ مادر، کشتارگاه یا واحد تولیدی میفرستیم، واقعاً آموزش دیده و قادر به انجام کار است.»
او افزود: «چه دامپزشک عمومی، چه متخصص و چه نیروهای پیرا دامپزشک؛ همه باید توانمندسازی شوند. این وظیفهای است که سازمان نظام دامپزشکی آن را پذیرفته و دنبال میکند. اگر به دنبال دامپزشکی کارآمد و اثرگذار هستیم، راهی جز حرکت به سوی مهارتمحوری نداریم.»
در بخش دیگری از مراسم، رئیس سازمان نظام دامپزشکی کشور، با تأکید بر جایگاه علمی و حرفهای دامپزشکان، عنوان «دکترای عمومی دامپزشکی» را کاملاً برازنده و ضروری دانست.
او گفت هدف از تعریف «دامپزشک حرفهای» این بوده است که فارغالتحصیل این رشته بتواند در شرایط واقعی از عهده مسئولیتهای تخصصی و حرفهای برآید و نیازهای جامعه را پاسخ دهد.
با خروج نیروهای باتجربه، بسیاری از ردههای پیرا دامپزشکی نیازمند بازنگری جدی هستند
مطلبی در ادامه به چالشهای حوزه پیرا دامپزشکی اشاره کرد و گفت بخش دولتی در سالهای اخیر با موج بازنشستگیها مواجه بوده و بخش زیادی از مسئولیتهای حاکمیتی به بخش خصوصی واگذار شده است. او افزود: «با خروج نیروهای باتجربه، بسیاری از ردههای پیرا دامپزشکی که سالهاست تربیت میکنیم، نیازمند بازنگری جدی هستند. تنوع زیاد عناوین و رشتهها باعث شده در برخی موارد با مشکلات اجرایی و ساختاری مواجه شویم.»
وی با اشاره به بحثهای مطرحشده درباره توقف برخی عناوین کاردانی و جایگزینی آنها گفت نگاه مجموعه دامپزشکی باید «مهارتمحور» باشد؛ نگاهی که طیف کاردانی تا کارشناسیارشد را شامل میشود. مطلبی سپس از عنوان «پرستاری دامپزشکی» یاد کرد و توضیح داد که این بحث نخستین بار در دوران مسئولیت او در هسته دامپزشکی مؤسسه علمیکاربردی وزارت جهاد مطرح شده بود، اما تعیین چارچوب ورود آن زمان به نتیجه نرسید.
رئیس سازمان نظام دامپزشکی با وجود مخالفتهایی که نسبت به عنوان «پرستاری دامپزشکی» مطرح میشود، خطاب به دانشجویان این رشته گفت: «این رشته کاربرد فراوان دارد و جایگاه آن در مقررات دو سازمان مرتبط دیده خواهد شد.» او تأکید کرد که دامپزشکان و متخصصان باید نقش ردههای مهارتی را به رسمیت بشناسند و بخشی از فعالیتها که قابلیت واگذاری مستقل دارد، به این گروهها سپرده شود.
مطلبی با اشاره به تجربه اخیر واکسیناسیون گسترده دام سنگین در کشور افزود: «اگر توانستیم در مدت کوتاهی هشت میلیون رأس دام را واکسینه کنیم، این موفقیت به دلیل حضور و مشارکت همین نیروهای مهارتی بود. بسیاری از همکاران دامپزشک واکسیناتور نیستند، اما نیروهای پیرا دامپزشک در مقیاس وسیع بیماری را گزارش، هدایت و کنترل کردند.»
نیروهای مهارتی پیکره لاینفک دامپزشکی کشور هستند
او نیروهای مهارتی را «پیکره لاینفک دامپزشکی کشور» نامید و گفت حوزه دامپزشکی برای موفقیت امروز و حتی صد سال آینده به حضور این نیروها نیاز دارد.
وی از دانشجویان خواست با اعتماد به آینده وارد عرصه شوند و افزود: «آینده شغلی این رشته روشن است و انشاءالله در مقررات جدید بهطور مشخص به وظایف، مسئولیتها و جایگاه این عزیزان پرداخته خواهد شد تا بتوانند مأموریتهای مهمی را در کنار دامپزشکان بر عهده بگیرند.»
