حکیم مهر - دو مقاله توالی یابی ژنومی توسط محققان مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران در یکی از معتبرترین مجلات باکتری‌شناسی جهان به چاپ رسید.
دکتر ابوالحسن شاهزاده فاضلی، رییس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران اظهار کرد: توالی ژنومی میکروارگانیسم یکی از موضوعات روز و مهم دنیا در حوزه بیوتکنولوژی به شمار می‌رود و از آنجا که میکروارگانیسم‌ها در طبیعت مولد بسیاری از مواد ضروری برای ادامه حیات سایر موجودات اعم گیاهان و جانوران و انسان هستند از اهمیت روز‌افزونی برخوردارند.
وی افزود: در گذشته از میکروارگانیسم‌ها بیشتر مثل میکروب‌ها و به عنوان عامل بیماری یاد می‌کردیم اما در حال حاضر جنبه‌های مثبت بسیاری از آنها کشف شده است. امروزه با توجه به تکنیک‌ها و فناوری‌هایی که در اختیار بشر هست در حوزه ژنتیک، باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها را تعیین توالی می‌کند به این معنی که ژن‌هایی که در درون آنها بوده و باعث می‌شود که مولد مواد مفید برای حیات موجودات دیگر باشد را شناسایی کرده و نسبت به باکتری‌هایی که هر کدام در چه حوزه‌ای مورد استفاده می‌توانند قرار گیرند جداسازی، دستکاری ژنتیکی شده و نهایتا مورد استفاده بهینه در صنعت و سلامت قرار گیرند.
شاهزاده فاضلی با بیان اینکه بسیاری از داروها و آنتی بیوتیک‌هایی که در حوزه پزشکی در درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود، دارای ترکیباتی از این میکروارگانیسم‌ها هستند، تصریح کرد: برخی میکروارگانیسم‌ها که در تولید داروهای مختلف مانند اریترومایسین و آزیترومایسین استفاده می‌شود را خالص‌سازی و دستکاری ژنتیکی کرده و نهایتا شاهدیم که از یک میکرو ارگانیسم در سال میلیاردها دلار درآمد کسب می‌شود.
رییس مرکز طی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران ادامه داد: با توجه به اهمیت بالای میکروارگانیسم‌ها، شناسایی و تعیین خصوصیات و توالی یا توالی یابی ژنوم آنها از وظایف این مرکز است بدین معنی که ژن‌های آنها شناخته شوند چرا که ممکن است با تولی‌یابی ژنوم بسیاری از خصوصیات و ویژگی‌های نهان میکروارگانیسم‌ها مشخص می‌شود.
در این دو تحقیق، دو میکروارگانیسم بومی کشور به نام ها Nesteren konia sp. Strain: F,oceanimohas sp.GK1 توسط محققان این مرکز شناسایی شده و در پایگاه اطلاعاتی بیوتکنولوژی آمریکا (NCBI) ثبت شده است.
وی اضافه کرد: بررسی خصوصیات اولیه این دو باکتری که در مناطق شورپسند و در دریاچه‌های نمک یافت شدند نشان می دهد به ترتیب داروی توانمند و قابلیت بسیار خوبی در تولید طبیعی پلیمر بتاهیدروکسی بوتیرات (PHB) (پلاستیک زیست تخریب‌پذیر) و آنزیم آمیلاز هستند که کاربرد بسیار خوبی در صنعت، تحقیقات و پزشکی دارند که در ادامه برای تعیین دیگر خصوصیات و ژن‌های مفید به تعیین توالی ژنومی آنها پرداختیم که تمامی فعالیت‌های بیوانفورماتیک این دو میکروارگانیسم در داخل کشور صورت گرفت.
شاهزاده فاضلی با بیان اینکه در این زمینه دو مقاله ISI در مجله Journal of Bacteriology به عنوان یکی از معتبرترین نشریات در زمینه باکتری شناسی به چاپ رسیده است، خاطرنشان کرد: این ظرفیت علمی نشان دهنده توانمندی بالایی محققان مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران، وجود زمینه فعالیت بسیار گسترده در زمینه میکروارگانیسم‌های بومی کشور و ضرورت حمایت قوی و جدی وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی کشور از این گونه تحقیقات و پژوهش‌های ارزشمند است.
وی در پایان تصریح کرد: کشور چین در دو سال گذشته 128 دستگاه توالی کننده ژنوم از آمریکا را برای شناسایی و تعیین توالی 10 هزار میکروارگانیسم خریداری کرد و این در حالی است که مرکز ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران همچنان و پس از قول مساعد معاون علمی و فناوری رییس جمهور برای خرید یک دستگاه توالی کننده ژنوم در انتظار حمایت‌های این معاونت است.
