گفتگو با دکتر شهربانو شمس لاهیجانی، دامپزشک و کارآفرین برتر کشور / شکست و ورشکستگی کامل را تجربه کردم ولی ناامید نشدم + عکس

حکیم مهر - گفتگو با دکتر شهربانو شمس لاهیجانی، دامپزشک و کارآفرین برتر کشورمان به مناسبت هفته بزرگداشت مقام زن و شعار روز سه شنبه 26 اردیبهشت 91 - از روزشمار این هفته - با عنوان ( زن ، حمایت از کار وسرمایه ایرانی و رونق تولید ملی ) :

ابتدا مختصری خودتان را معرفی بفرمایید.

به نام خدا. در 16 مهر سال 1331 به عنوان چهارمین فرزند در خانواده ای فرهیخته در شهر تنکابن به دنیا آمدم. پدرم کارشناس چای بود و مادرم تحصیل کرده دانشسرای عالی آن زمان بود و به تحصیلات عالیه اعتقاد داشت، خصوصاً زنان را به ادامه تحصیل تشویق می کرد و به همین علت فرزندان خود را از مقطع دبیرستان به تهران منتقل  کرد. او دوبار به عنوان مادر نمونه سال نیز انتخاب شد.

من هم پس از انتقال به تهران در دبیرستان آذر مشغول به تحصیل شدم و در سال 1350 به دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران راه یافتم و در سال چهارم با همکلاسیم مهرداد ملاک ازدواج کردم که حاصل این وصلت دو دختر می باشد که همواره به وجودشان افتخار می کنم.

خواهر بزرگم از استادان بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی است. برادر بزرگم دانش آموخته دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران بود که در سال 1367 در راه بازگشت از مناطق جنگی به درجه رفیع شهادت نایل شد. دومین برادرم دانش آموخته مهندسی را ه و ساختمان از دانشکده فنی دانشگاه تهران بودکه متأسفانه ایشان نیز در سال 1374 دچار سانحه شد و ما را ترک کرد. سومین برادرم که دو سال از بنده کوچکتر است، بازرگانانی موفق است.

از سابقه کاری و فعالیت های اقتصادی خود هم بفرمایید.

پس از دانش آموختگی برای استخدام به عنوان مسؤول فنی- بهداشتی به کارخانه ای مراجعه کردم که به دلیل زن بودنم و به قول خودشان شرایط سنگین کاری مرا استخدام نکردند. از آن روز بود که تصمیم گرفتم اثبات کنم که در عرصه دامپزشکی تفاوتی بین زن و مرد وجود ندارد و زنان دامپزشک نیز می توانند دوشادوش مردان فعالیت کنند.از آن به بعد در زمینه های گوناگونی مشغول به کار شدم که می توان به  مسئول فنی و بهداشتی در کارخانه های فراورده های گوشتی ، رئیس کلینیک و آزمایشگاه طیور و  ارائه گوشت بسته بندی اشاره کنم.

چه عواملی باعث شد تا شما به عنوان زن کار آفرین برتر معرفی و از سوی وزیر بازرگانی دولت‌های گذشته هم مورد تقدیر واقع شوید؟

به دلیل فعالیت در زمینه معاملات پروتئین حیوانی (تولید داخلی و وارداتی) و صادرات دنبه به طور مداوم به کشتارگاه های ایران سرکشی می کردم.

در سال 1373 اولین ایده ها برای بهینه سازی ضایعات دام و طیور و صادرات آن در ذهنم ایجاد شد  زیرا این ضایعات که حجم عظیمی را شامل می شود علاوه بر آلودگی زیست محیطی، هزینه های هنگفتی را برای امحاء به کشور تحمیل می کرد.

به همین علت طرحی را ارایه کردم که بر اساس آن می توانستیم تمام ضایعات بسته بندی شده را پس از طی چند پروسه  به عنوان صادرات غیر نفتی به خارج ارسال کنیم ، اما در ابتدای کار به علت حرام بودن برخی از این ضایعات سازمان های متولی امر با صادرات آن مخالف بودند و علت عمده آن هم نداشتن اجازه شرعی بود که پس از دریافت  اجازه شرعی این مشکل رفع شد . خوشبخنتانه با آغاز صادرات کلیه ضایعات دام و طیور به خارج کشور و ارز آوری آن ، سالانه منافع اقتصادی فراوانی عاید کشور می شود .

طرح بهینه سازی ضایعات دام و طیور و صادرات آن  و همچنین ارایه طرح و راه اندازی چندین کارخانه تولید مواد غذایی و گسترش آن ها که در سابقه فعالیتم بود، موجب شد تا در اولین همایش زنان کارآفرین در بازرگانی کشور در سال 1384 از وزیر بازرگانی وقت لوح تقدیر دریافت کنم و به عنوان زن کارآفرین ایران معرفی شوم. آن زمان در یکی از شرکت ها به عنوان مثال  150 نفر به صورت مستقیم مشغول به کار بودند و ما تخمین می زدیم از زمان جمع آوری آلایش دام و طیور تا مرحله صادرات آن و کارهای وابسته، حدود 4 هزار نفر با این فعالیت اقتصادی مشغول به کار خواهند شد  اما زمانی که به عنوان زن کارآفرین انتخاب شدم طبق آماری که به من دادند، اشتغال زایی ناشی از طرح حدود 15000 نفر بود که رقمی شگفت آور بود.

در رقابت با مردان دچار محدودیت نشدید؟ 

هرگز اجازه ندادم زن بودنم سدی برای فعالیت هایم باشد یا عملکرد ضعیفم را توجیه کند. زنان فعال و کارآفرین ایرانی ثابت کرده اند که می توانند در فعالیت های اقتصادی پیشتاز باشند. روند پیشرفت زنان در تمام زمینه های علمی و اقتصادی با شتابی بسیار زیاد رو به رشد است. باید قبول کنیم هرجا که هستیم، هرکه هستیم، نتیجه تصمیم گیری و انتخاب خودمان بوده است. به نظر من محدودیت را خود فرد ایجاد می کند. اگر برخی بگویند که زنان در ایران نمی توانند فعال باشند، من به جرأت می گویم در جمهوری اسلامی ایران اگر زنی توانمند باشد مسؤولان به او بسیار بها می دهند و از او حمایت می کنند.

در کار و ارتباط با دیگران فوق العاده پیگیر هستم و برای رسیدن به هدفم از هیچ فعالیتی کوتاهی نمی کنم، همیشه سعی کرده ام شرایط را تغییر دهم؛ نه این که قربانی شرایط شوم! همیشه از جمله "من می توانم" استفاده کرده ام. به نظر من هیچ کاری غیر ممکن نیست فقط کافی است که فعل خواستن را صرف کنیم .

بعد از توکل به خدا، تلاش و کوشش فرد است که موجب موفقیت اوست. به یاد دارم در ابتدای فعالیت اقتصادی خود، روزانه 19- 18 ساعت کار می‎کردم. چندین بار شکست خوردم و به ورشکستگی کامل رسیدم ولی هیچ وقت ناامید نشدم و همیشه به خودم گفته ام که من می توانم. هر شکست برایم یک تجربه بود و هر مشکل مشوقی بود تا راهم را با انرژی بیشتری ادامه دهم.

آیا به غیر از دامپزشکی فعالیت شاخص دیگری هم داشته اید؟

من از بنیانگذاران " انجمن زنان کارآفرین" بودم و در صدد تصویب قانونی بودیم که به موجب آن در صورت فوت یک زن، حق و حقوق قانونی او به پسر قبل از سربازی و به دختر قبل از ازدواج برسد،که حتی دختر پس از متارکه نیز بتواند از حقوق مادر بهره مند شود.

با توجه به این که امسال از سوی رهبر انقلاب، "تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی" نامیده شده است، به عنوان یک کارآفرین برتر چه پیشنهادی برای تحقق این مهم دارید؟

من این نام گذاری را از سوی مقام معظم رهبری به فال نیک می گیرم. در شرایط سخت و حساس است که یک ملت سخت کوش قله های پیشرفت و افتخار را فتح می کند. در شرایطی که کشور ما با تحریم های گوناگون روبه رو است ، کار آفرینان و سرمایه داران داخلی باید با رویکرد به تولید ملی، زمینه رشد و شکوفایی اقتصاد کشور را فراهم کنند و در مقابل هم قانونگذاران و مجریان قانون نیز باید با ایجاد بستری مناسب برای سرمایه گذاری و ارایه تسهیلات ارزان قیمت به سرمایه گذار و تولیدکننده کمک کنند. به نظر من افرادی که پایه گذار یک فعالیت اقتصادی هستند و موجب اشتغال زایی می شوند قدرت و شهامت دارند و باید توسط دولت حمایت گردند تا بدین وسیله سرمایه های داخلی برای تولید در کشور به کار گرفته شود و صرف مشاغل کاذب نگردد.

و سخن پایانی شما؟

آینده متعلق به کسانی است که پیوسته برای به دست آوردن آن چه می خواهند سعی و تلاش می کنند.ایرانیان همواره ثابت کرده اند که می توانند تهدیدها را به فرصت تبدیل کنند و از تهدیدها عبور کنند و توانمندی خود را ثابت کنند.