حکیم مهر - دانشمندان موفق به کشف نوعی باکتری زنده در گلولای گوگردی بستر دریا شدند که از طریق تبدیل خود به کابلهای طولانی عایق و انتقال الکترون از یکی به دیگری تنفس میکند.
این پدیده که برای نخستین بار تصویربرداری شده، به محققان امکان انجام بررسیهای دقیقتر را میدهد.
تعدادی از باکتریها انرژی را از طریق اکسید کردن گاز سولفید هیدروژن در رسوبات کف اقیانوس دریافت میکنند. به دلیل فقدان اکسیژن لازم در این رسوبات برای پذیرش الکترونهای تولید شده، باکتریهایی مانند Geobacter رشتههای ریزی را که در طول آنها الکترونها تا زمان رسیدن به اکسیژن موجود در آب دریا حرکت کرده را رشد میدهند. این امر امکان تکمیل واکنش تنفسی را فراهم میکند.
به منظور چگونگی حل این معضل توسط باکتری دیگر، لارس پیتر نیلسون از دانشگاه آرهوس دانمارک و همکارانش از یک میکروسکوپ الکترونی برای تصویربرداری الکتریکی از باکتری رسانای Desulfobulbus در نمونههای رسوبی استفاده کردند. آنها دریافتند که باکتری منفرد بر خلاف طول فقط سه تا چهار میکرومتری، قادر به تبدیل خود به کابلهای بسیار قدرتمند متشکل از چندین هزار باکتری هستند.
این کابلها میتوانند تا حدود یک سانتیمتر از نظر طولی بسط داده شوند و عمیقترین باکتری در شرایط با اکسیژن پایین را به باکتریهای موجود در مناطق دارای اکسیژن بالا متصل کنند.
محققان مشاهده کردند هنگامی که سلولهای باکتری تقسیم میشوند، از یک انتها تا انتهای دیگر کابل در حال رشد ساخته شده از غشاهای خارجیشان محبوس میمانند. این غلاف دارای خط الراسهای فیبری موجود در طول آن است. این موضوع که آیا این فیبرها حامل الکترون بوده یا به عنوان عایق برای کمک به جریان سریعتر الکترونها از خلال سلولها عمل میکنند، هنوز مشخص نیست. تصاویر حاصل نشان میدهد که اندازه شبکه ارتباط باکتریایی به میزان یک سانتیمتر مکعب از رسوبات میتواند حاوی یک کیلومتر کابل فشرده باشد.
به این دلیل که Desulfobulbaceae در هر دوی مناطق خالی و مملو از اکسیژن کف دریا زندگی میکند، کولونی باکتریایی مزبور میتواند اکسیداسیون سولفید را در خاک انحصاری کرده و از استفاده سایر باکتریها از منابع جلوگیری کند.
هماکنون مهمترین پرسش پیش روی دانشمندان چگونگی روند حمل الکترونهاست. رسیدن به پاسخ مطلوب آنها را قادر به دستیابی به دستاوردهای بیولوژیکی قابل توجهی همچون خلق ابزار پزشکی مقلد انتقال الکترون و استفاده از باکتری در پاکسازی مناطق آلوده خواهد کرد. نتایج این تحقیق در نشست عمومی میکروبیولوژی انجمن امریکا در سانفرانسیسکو ارائه شد.