حکیم مهر - هرچند که پرورش شتر در کشورمان به دلیل مزیتهای آن میتواند اقدام بسیار ارزشمندی باشد ولی وقتی دامداران کشورمان به عنوان تولیدکننده مهمترین محصولات مورد نیاز کشور همواره نسبت به وضعیت خود معترض بوده و با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم میکنند به نظر نمیرسد حتی با وعده وعیدهای متولیان این بخش پرورش دهندگان شتردر کشورمان توفیق چندانی حاصل کنند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که پرورش شتر با وجود مزیتهایی که دارد در کشورمان مظلوم واقع شده و توجه و حمایت ویژهای نیز به آن نمیشود.
در این زمینه تلاشهای سه ماهه خبرنگار ما برای گرفتن اطلاعاتی درباره وضعیت پرورش شتر در کشور از دفتر اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی که همچون معاونت امور دام این وزارتخانه در سکوت مطلق به سر میبرد، بینتیجه ماند که این موضوع نیز خود مهر تاییدی بر مظلوم بودن پرورش شتر در کشور محسوب میشود.
در حالی که گاوداریهای کشور به لحاظ صنعتی با سالهای گذشته تفاوتهای بسیاری پیدا کردهاند اما شترداری کشورمان در حال حاضر همانند شترداری 200 سال گذشته است و برای صنعتی شدن نیاز به اقدامهای گستردهتری دارد.
بر اساس اطلاعات موجود، 150 هزار نفر شتر یک کوهانه و 156هزار نفر نیز شتر دو کوهانه در کشور وجود دارد و ایران از نظر پرورش شتر در دنیا رتبه بیستم و در آسیا رتبه هفتم را داراست.
از آنجایی که از شتر فرآوردههای بسیار ارزشمندی بدست می آید بنابراین پرورش شتر در مناطق کویری کشورمان باعث ایجاد اشتغال و درآمد برای مردمی می شود که راه کسب درآمدی ندارند ولی متاسفانه به رغم سازگاری شتر با شرایط سخت بیابانی، پرورش این دام در کشورمان در حاشیه قرار گرفته و به نظر میرسد این دام هنوز جایگاه مناسب خود را در کشور پیدا نکرده است.
در این زمینه چندی پیش دکتر محمد اسماعیلنیا ـ رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ـ گفته بود: شترداری در کشور به لحاظ حقوقی و صنفی جایگاه مشخصی ندارد، به طوری که این موضوع باعث شده است که شترداران در دریافت تسهیلات بانکی با مشکل مواجه باشند.
او ادامه داده بود: از آنجایی که شتر و شترداری در فلات مرکزی و کویر ایران برای مردم این مناطق و همچنین برای جذب توریسم از اهمیت ویژهای برخوردار است باید جایگاه شترداری در کشور به لحاظ حرفهای تعیین شود.
وی کمبود زمین و مرتع برای هر نفر شتر و پایین بودن سطح سواد شترداران را از دیگر مشکلات پرورش شتر در کشور ذکر کرده و افزوده بود: عدم خرید تضمینی گوشت شتر، کمبود نقدینگی، عدم صدور پروانه، نبود آمار دقیقی از شترهای موجود در کشور و بیمه نشدن این دام نیز از دیگر دلایل مظلومیت شتر در کشور است.
در حالی که اکنون مسئولان به دنبال تولید محصولات ارگانیک هستند تولیدات شتر کاملا ارگانیک است به طوری که از تولید ارگانیک شتر میتوان برای صادرات استفاده کرد. با این حال گفته میشود در ایران نگهداری شتر، جنبههای آموزشی، توسعه شترداری، ایجاد انگیزه برای اشتغال جوانان در شترداری، اصلاح نژاد، تلقیح مصنوعی و انتقال جنین و استراتژیهای صنعت شترداری در کشور مشخص نیست.
اخیرا در آیین جشنواره ملی شتر در طرود شاهرود نیز سید نظامالدین سجادی ـ معاون امور دام وزیر جهاد کشاورزی ـ ضمن تاکید بر توسعه پرورش دام شتر به عنوان فعالیت اقتصادی در بخش کشاورزی گفته بود که شترداری زمینهای مناسب برای اشتغالزایی در استانهای کویری است و سه مرکز اصلاح نژاد شتر در استانهای یزد، سمنان و اردبیل کشور فعالیت میکنند.
وی همچنین گفته است که در برنامه پنجم توسعه، 11 پروژه در زمینه تولید و پرورش شتر پیشبینی شده که شامل هفت پروژه مدیریتی و چهار پروژه اصلاح نژاد شتر است که با اجرای این پروژهها، شش هزار فرصت شغلی جدید ایجاد و 10 هزار تن گوشت شتر در کشور تولید میشود.
سجادی توسعه شبکه تلقیح مصنوعی شتر، تولید و پرورش شتر دوکوهانه، ایجاد بانک ژن، توسعه پرواربندی و شناسایی و تعیین هویت شترهای کشور را از جمله این پروژهها نام برده است.
معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزی همچنین توسعه بیمه دام شتر را ضروری خوانده و گفته است: گسترش بیمه شتر از جمله برنامههای وزارتخانه در راستای توسعه شترداری در کشور است که از امسال با کمک صندوق بیمه محصولات کشاورزی اجرا میشود.