پاسخ نجفی به افزایش ظرفیت پذیرش دکترای دانشگاه آزاد

در حالی که این روزها هر مقام مسئول و غیرمسئولی در مورد اقدامات دانشگاه آزاد اسلامی اظهارنظر کرده و با توجه به وابستگی‌های سیاسی‌اش این اقدامات را زیر سوال می‌برد، فرهیختگان در گفت‌‎وگو با محمدعلی نجفی، به ارزیابی عملکرد این دانشگاه و رابطه‌اش با نهادهای علمی و اجرایی همچون وزارت علوم از زبان سرپرست این وزارتخانه پرداخته است:

به برخی باید گفت که نباید برای خودشان ببرند و بدوزند. اول باید بررسی کنند که پشت هر تصمیمی چه دلایلی بوده است. مدتی است که عده‌ای دائما از هفت برابر شدن ظرفیت دوره دکتری دانشگاه آزاد اسلامی حرف می‌زنند. اتفاقا در جلسه‌ای که خود دکتر میرزاده هم حضور داشتند این موضوع عنوان شد و ایشان با عدد و رقم اعلام کردند که ظرفیت دوره دکتری دانشگاه آزاد اسلامی 7 /1 برابر شده، نه هفت برابر. البته اگر افرادی احساس می‌کنند که این رقم‌ها صحیح نیست می‌توانند منتظر نظر کمیته‌های مربوطه شوند. مساله بعدی این است که آیا این ظرفیت‌ها قانونی افزوده شده است یا نه. در این مورد هم باید بگویم که اجازه افزایش ظرفیت دوره دکتری در دو نوبت به دانشگاه آزاد اسلامی داده شد. یک مرحله در زمان وزارت دکتر فرجی‌دانا و یک مرحله هم در زمان مسئولیت بنده. این افزایش هم بر مبنای پتانسیلی بود که در دانشگاه آزاد اسلامی دیده شد. فراموش نکنیم که این دانشگاه در طرحی موسوم به تجمیع واحدها، ‌حدود 40 واحد را در واحد اصلی استان‌ها تجمیع کرده و به هم‌افزایی پرداخته است. بنابراین ما تلاش کرده‌ایم که شعار افزایش کمیت در کنار افزایش کیفیت توسط این دانشگاه عملی شود.

دانشگاه آزاد اسلامی اجازه داشته که شهریه متغیر را 25 درصد افزایش دهد. به هر حال این دانشگاه یک هیات امنا دارد که درباره این‌گونه مسائل تصمیم‌گیرنده هستند یعنی تعیین می‌کنند که دانشگاه آزاد اسلامی در چارچوب قوانینی که وزارت علوم تصویب می‌کند چگونه حرکت کند. در واقع ما درباره جزئیات حرکت این دانشگاه نمی‌توانیم دخالتی داشته باشیم. بنابر همین اختیارات، مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی تصمیم گرفتند به جای اینکه 25 درصد به شهریه متغیر دانشجویان اضافه کنند، 15 درصد به کل شهریه ثابت و متغیر اضافه کنند. طبق اعلام مسئولان این دانشگاه، مجموعه این افزایش از مقداری که از نظر قانونی می‌توانستند بالا ببرند، کمتر شده است. البته یک حساب و کتاب اولیه هم این ادعا را تایید می‌کند. به هر حال این تصمیمی بوده که در چارچوب قوانین وزارت علوم و دانشگاه آزاد اسلامی و همچنین براساس وابستگی این دانشگاه به شهریه دانشجویان گرفته شده است. اگر واقعا افزایش کمتر از 25 درصد باشد دانشگاه آزاد اسلامی به نفع دانشجویان کمتر از حدی که در اختیارش بوده استفاده کرده است. اگر هم عده‌ای می‌گویند بیشتر بوده با اثبات ادعایشان باید دانشگاه آزاد اسلامی شهریه‌شان را برگرداند.

در حال حاضر یک رابطه واقعا خوبی بین ما و دانشگاه آزاد اسلامی برقرار شده است. رابطه‌ای که در بهترین حالت سال‌های اخیر است. البته تلاش برای ایجاد تعامل مثبت بین این دو نهاد مربوط به همین یکی دو ماه اخیر نیست بلکه مدتی است که زمینه همکاری و هماهنگی وزارت علوم و دانشگاه آزاد اسلامی فراهم شده است.

فعالیت تخریبی این برخی که به آنها اشاره می‌کنید فقط در مورد اقدامات دانشگاه آزاد اسلامی و وزارت علوم نیست بلکه هر اقدامی که نشان‌دهنده نوعی هماهنگی و موفقیت در عملکرد آقای دکتر روحانی باشد مورد غضب این افراد قرار می‌گیرد و به هر شکلی تلاش می‌کنند که آن اقدام را تخریب کرده و زیر سوال ببرند. اگر بررسی کنید می‌بینید که در همه مسائل این وضعیت مصداق دارد. بنابراین طبیعی است که اینها وقتی می‌بینند در یک دولتی که اتفاقا با تفکرات آنها همسو نیست، بعد از سال‌ها کشمکش بین وزارت علوم و دانشگاه آزاد اسلامی یا بین وزارت بهداشت، درمان و دانشگاه آزاد اسلامی هماهنگی خوبی ایجاد شده و ما داریم با یک ایده مشترک کار را دنبال می‌کنیم ناراحت می‌شوند و شروع می‌کنند هر مساله‌ای را سیاه‌نمایی کنند و خلاف قوانین جلوه دهند.

در مورد خاص دانشگاه آزاد اسلامی هم به هر حال این نهاد از جمله ارگان‌هایی است که هم دوست و طرفدار زیاد دارد و هم متاسفانه مخالفان و به اصطلاح دشمنان زیادی، طبیعی است که عده‌ای در مورد اقدامات این دانشگاه موضع‌گیری کنند. به نظر من مهم این است که مدیریت این دانشگاه یک خط روشن علمی، آموزشی و... را تنظیم کرده و براساس این خط روشن و ثابت هم عمل بکند همان‌طور که تا به حال اتفاق افتاده. در دراز‌مدت در وهله اول استادان و دانشجویان دانشگاه و در مرحله بعد عموم مردم هستند که باید قضاوت بکنند که کار دانشگاه آزاد اسلامی در این دوره جدید مثبت بوده است یا نه. من توجه شما را به این نکته جلب می‌کنم که علی‌رغم همه اشکالات فراوانی که دانشگاه آزاد اسلامی در هشت سال دولت نهم و دهم داشت حتی یک مورد هم ندیدیم که مخالفت‌هایی از این نوع با آن صورت بگیرد. اما با وجود اینکه آقای دکتر میرزاده واقعا اعلام کرده است که سیاست ما رفع نواقص و اصلاح کمبودهاست متاسفانه می‌بینیم که این همه مخالفت و بهانه‌گیری‌شان را ادامه می‌دهند.

اتفاقا ما هم یک نرم‌افزار را به مرکز مدارک علمی شیراز سفارش داده‌ایم که اعتبار بسیار بالایی در این زمینه دارد. کار این نرم‌افزار تشخیص پایان‌نامه‌ها و مقاله‌های علمی است. سازوکارش این است که اگر یک سری کلید‌واژه را به این نرم‌افزار بدهید بلافاصله تعیین می‌کند که آیا این مقاله از جای دیگری برداشته شده و تقلبی صورت گرفته است یا خیر. البته این نرم‌افزار هنوز تمام نشده است و امیدواریم که ظرف یکی دو ماه آینده آماده شود. با توجه به تصمیمی که دانشگاه آزاد اسلامی در این زمینه دارد ما آماده همکاری و همفکری با دانشگاه آزاد اسلامی در پروژه‌های اینچنینی هستیم تا هم دانشگاه‌های زیرمجموعه وزارت علوم از نتایج آن استفاده کنند و هم دانشگاه آزاد اسلامی.

ما یک کار مشترک هم قرار بود با دانشگاه آزاد اسلامی انجام بدهیم اما هنوز عملا شروع نشده است. قرار شد تعدادی از پایان‌نامه‌های دوره کارشناسی‌ارشد دانشگاه آزاد اسلامی در شهرهای مختلف و دانشگاه‌های دولتی مختلف را به صورت تصادفی انتخاب کنیم و بعد به کمیته‌های متعدد تخصصی بسپاریم تا آنها را بررسی کرده و مشخص کنند که واقعا ارزش علمی و آموزشی این پایان‌نامه‌ها چقدر است. این کار بسیار به ما کمک می‌کند که سطح کیفی برنامه‌های دانشگاه‌های مختلف را ارزیابی کنیم و براساس آن تصمیم‌هایی بگیریم. 

نزدیک ظهر خبر پذیرش بدون آزمون دانشجویان دکتری در دانشگاه آزاد اسلامی منتشر می‌شود. به فاصله چند ساعت یکی از رسانه‌ها با سمت و سوی سیاسی خاص مصاحبه‌ای منتشر کرده و ادعا می‌کند که دانشگاه آزاد اسلامی ظرفیت دوره دکتری را هفت برابر کرده است! مشابه این اتفاق قبلا هم در مورد سایر اقدامات دانشگاه آزاد اسلامی مثل افزایش شهریه‌ها، تجمیع واحدها و... تکرار شده است. در واقع کمتر خبری در مورد این دانشگاه منتشر شده که از حاشیه‌سازی جریان‌ها در امان باشد اما مسئولان رده بالای وزارت علوم به‌عنوان متصدی آموزش عالی کشور در مورد عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی نظر دیگری دارند.