حکیم مهر - همزمان با توسعه فعالیت های انسانی و گسترش دامنه تخریب و تصرف انسان در عرصه های طبیعی، تقابل مستقیم و غیر مستقیم جانوران وحشی با مظاهر توسعه ناپایدار افزایش یافته و در نتیجه آسیب های وارده به این جانوران نیز افزایش می یابد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران، همواره گونه های مختلف جانوری بر اثر تصادفات جاده ای، گرفتار شدن در تله، زخمی شدن بر اثر شلیک گلوله، برخورد پرندگان با کابل های برق و غیره آسیب می بینند که برخی از آنها نیز از گونه های حمایت شده و کمیاب به شمار می روند.
امداد و نجات و درمان صحیح جانوران وحشی آسیب دیده، به نحوی که توانایی بازگشت مجدد به طبیعت را داشته باشند، هم به لحاظ اخلاقی و هم به لحاظ اکولوژیک از اهمیت بالایی برخوردار است.
یک حیوان خانگی و یا اهلی در صورت آسیب دیدگی منجر به نقص عضو می تواند در سایه حمایت های انسان و در کنار صاحب خود به زندگی ادامه دهد، اما جانوران وحشی به دلیل زندگی در شرایط سخت و رقابتی در طبیعت، به منظور تامین غذای مورد نیاز، دفاع از خود و سایر فعالیت های غریزی نیاز به اندامی کاملاً سالم دارند و در صورت کوچکترین نقص عضو، توانایی ادامه حیات در طبیعت را از دست خواهند داد.
متاسفانه برخوردهای سلیقه ای، غیر اصولی و ناآگاهانه در مواجهه با حیات وحش آسیب دیده، اغلب منجر به آسیب های برگشت ناپذیر و یا نابودی کامل جانور مربوطه شود.
پانسمان و گچ گرفتن غیر اصولی پای یک گرگ خاکستری توسط یک شکسته بند محلی و نقص عضو دائم گرگ
دامپزشک کلینیک حیات وحش سازمان محیط زیست در پارک پردیسان در این خصوص می گوید: بسیاری از افراد پس از مشاهده یک جانور وحشی آسیب دیده با قصد کمک به حیوان مجروح اقداماتی را هر چند با نیت خیر انجام می دهند که منجر به آسیب های جدی تری به جانور مربوطه می شود.
«دکتر ایمان معماریان» اظهار داشت: اندام شکسته پستانداران و یا بال آسیب دیده پرندگان در صورتی که به شکل صحیح و اصولی و با آگاهی کامل از نوع و میزان آسیب وارده فیکس نشود (گچ گرفته نشود)، مشکلات برگشت ناپذیری را برای جانور مربوطه به همراه می آورد.
پانسمان غیر اصولی زخم ها منجر به قطع جریان خون و ایجاد عفونت در اندام مربوطه شده و می تواند باعث بروز آسیبی جدی تر از جراحت اولیه گردد.
دکتر معماریان افزود: به هیچ عنوان بدون تشخیص نوع و میزان شکستگی در استخوان ها از طریق تهیه عکس رادیوگراف نمی توان اندام شکسته جانوران را گچ گرفت، در حالی که افراد غیر متخصص اکثراً بدون اطلاع از نوع آسیب وارده اندام مربوطه را بوسیله آتل یا گچ می بندند که این عمل در اکثر موارد منجر به فلج و یا نقص عضو دائم و برگشت ناپذیر می گردد.
جانوران وحشی به طبیعت تعلق دارند و متعلق به هیچ فردی نیستند اما اکثر کلینیک های دامپزشکی فردی را که جانور وحشی آسیب دیده ای را به جهت درمان به آن مرکز منتقل می کند به عنوان صاحب جانور مربوطه قلمداد کرده و ضمن اخذ کلیه هزینه های درمان، با صدور شناسنامه و القا مالکیت به یابنده حیوان مجروح، در واقع سند اسارت جانور مربوطه را صادر می کنند.
متاسفانه برخی ادارات محیط زیست در استان ها نیز پس از مواجهه با جانوران آسیب دیده بدون مشورت با متخصصان دست به اقدامات غیر اصولی درمانی زده و جانور آسیب دیده را پس از وخیم تر شدن شرایط در حالی به تهران منتقل می کنند که زمان و شرایط درمان جانور از دست رفته و آسیب های برگشت ناپذیری بوجود آمده است.
گچ گرفتن غیر اصولی که منجر به از بین رفتن دست بره میش وحشی شده است
دامپزشک کلینیک حیات وحش سازمان محیط زیست در پارک پردیسان گفت: از بین رفتن پای گرگ خاکستری که توسط یک شکسته بند محلی گچ گرفته شده بود، بروز نقص عضو در دست بره میش وحشی به دلیل گچ گرفتگی غیر اصولی، نابینایی شاه بوف، قطع شدن دست یک پلنگ به دلیل گرفتار شدن در تله، آسیب جبران ناپذیر در پای یک جبیر و صدها مورد دیگر از این دست، تنها گوشه ای از آسیب های برگشت ناپذیر به گونه های جانوری ارزشمند کشور است که به دلیل اقدامات غیر اصولی درمانی و یا کوتاهی در انتقال به موقع به مراکز مجاز رخ داده است.
اقدامات غیر علمی موجب نابینایی این شاه بوف شده است
رهاسازی های غیر مسئولانه
بسیاری از تصمیماتی که در مورد حیات وحش آسیب دیده در استان های مختلف گرفته می شود، غیر کارشناسی و تبلیغاتی است. در بسیاری از موارد جانوران آسیب دیده بدون اطلاع کافی از میزان آسیب وارده و بدون انجام اقدامات درمانی مناسب بلافاصله در طبیعت رهاسازی می شوند.
این رهاسازی غیر مسئولانه اکثراً به منظور رفع تکلیف و استفاده تبلیغاتی صورت می گیرد و عنوان می شود که جانور آسیب دیده پس از تیمار و مراقبت به دامان طبیعت بازگشت، اما در واقع جانوری که بدون بهبود آسیب وارده در زیستگاه طبیعی رهاسازی می شود، در واقع به مرگی سخت و پر درد و رنج در طبیعت سپرده شده است.
پانسمان غیر اصولی که منجر به از بین رفتن پای یک جبیر شده است
«دکتر ایمان معماریان» اظهار داشت: در حال حاضر تنها مرکز تخصصی و دارای مسئولیت با امکانات نسبی و قابل قبول در مورد جانوران وحشی آسیب دیده، کلینیک حیات وحش سازمان محیط زیست در پارک پردیسان تهران است؛ البته وجود مراکزی مشابه در چندین نقطه از کشور ضروری است.
دامپزشک