حکیم مهر: آئین رونمایی از دستیابی به دانش فنی تولید کیت تشخیصـی بیماری VHS در ماهی قزل آلا و تولیـد نسل چهارم کپور معمولی نژاد Tata و معرفی به جـامعه آبزی پروری کشور در سالن همایش پژوهشـکده آبزی پروری آبهای داخلی کشور در بندرانزلی برگزار شد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، «غلامرضا گلمحمدی» رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج وزارت جهاد کشاورزی در آیین رونمایی از این ۲ دستاورد تحقیقاتی با تاکید بر ضرورت توسعه اقتصاد دریامحور وتغییر رژیمغذایی کشور اظهار کرد: پیش بینی برنامه هفتم پیشرفت دستیابی به تولید ۲.۶ میلیون تن انواع محصولات شیلاتی است.
وی ادامه داد: دستیابی به این مهم امکانپذیر نیست مگر با روشهای اصلاح نژاد، آبزی پروری نوین و کنترل بیماریها، استفاده از نزادهای مقاوم به آب شور و سایر موارد به این مهم دست یابیم.
گل محمدی تاکید کرد: عملا تولیدات شیلاتی با برداشتهای بی رویه، این حوزه را با چالش مواجه کردهاست و برای حل این مساله در سازمان تات با همکاری همه دستگاهها انستیم کپور تاتا را به جای ماهی قزلآلا به مزارع پرورش ماهی معرفی کردیم.
وی با بیان اینکه هم اینک ۴۰ درصد از ماهیان پرورشی داخل به این گونه اختصاص دارد مصداق باز تولید و انتقال و نفوذ دانش است.
وی همچنین با اشاره به دانش فنی تولید کیت تشخیصـی بیماری VHS در ماهی قزل آلا، گفت: این بیماری در سالهای گذشته خسارت سنگینی به صنعت آبزی پروری میزند و امیدواریم با کمک هم بتوانیم این کیت را در سطح انبوه تولید کنیم.
وی از موسسه تحقیقات شیلات ایران خواست در بخش تدلید واکسن آبزیان نیز ورود کنند.
رئیس پژوهشکده آبزیپروری آبهای داخلی کشور اظهار کرد: نسل چهارم کپور تاتا توسط پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی کشور و با همکاری اداره کل شیلات گیلان، مرکز حفظ و بازسازی ذخایر شهید انصاری رشت و مزارع پیشرو پرورش ماهیان گرمابی در استان گیلان و سایر دستگاهها انجام شد.
محمد صیاد بورانی افزود: در سال ۱۳۹۷ تخم سبز کپور تاتا از مجارستان وارد ایران شد و پژوهشکدههای آبزی پروری آبهای داخلی کشور و آبزی پروری جنوب کشور مطالعه و تحقیق برای پرورش و معرفی این نژاد را برعهده گرفتند.
وی تصریح کرد: این پژوهشکده با همکاری اداره کل شیلات گیلان و مرکز بازسازی ذخایر و حفظ ذخایر ژنتیکی ماهیان استخوانی شهید انصاری رشت مراحل انکوباسیون تخم این ماهی را طی کرد و به تولید بچه ماهی دست یافت؛ بخشی از لاروهای تولید شده از این طریق به ایستگاه تحقیقاتی تکثیر و پرورش آبزیان فومن منتقل شد.
وی ادامه داد: با تبدیل لاروها به بچه ماهیان پنج گرمی، ۹۰ هزار عدد از این ماهیان به ۶ مزرعه در استان تزریق شد که حاصل همکاری و استقبال مزارع پرورش بخش خصوصی آن شد که چهار نسل از اینماهی تولید و در بازار توانست حدود ۴۰ درصد جایگزین کپور معمولی رایج شود.
صیاد بورانی اظهار کرد: با ورود این نسل جدید از ماهی کپور توانستیم تولید را در مزارع پرورش ماهیان گرم آبی حدود یک تن در هکتار افزایش دهیم و بانک زنده مولد خالص را در مجموعه تحقیقات شیلات، بخش خصوص، اتحادیه پرورش دهندگان ماهیان گرم آبی و مزارع بخش خصوصی داریم و این ماهی اکنون به اقصی نقاط کشور ورود کرده و ۷۷.۴ درصد نرخ رشد این ماهی بیشتر شده است.
وی تاکید کرد: هم اکنون ۴۴ درصد طول دوره پرورش نسبت به کپور رایج کمتر شده و سود ناخالص مراکز تولیدو پرورش ۲۰ درصد افزایش مییابد. همچنین ۲۰.۵ درصد در هزینه خوراک به ازای هر کیلوگرم گوشت صرفهجویی میشود.
وی تاکید کرد: در کپور تاتا امکان تکثیر موفق با یک مرحله تزریق هورمون وجود دارد و این امر میتواند صرفه جویی بههمراه داشته باشد. در این ماهی ۳.۷ درصد نسبت فیله به بدن بیشتر است و دورریز کمتری دارد. درصد لقاح آن ۹۷ درصد، تخم گشایی بیش از ۹۸ درصد و درصد بقای آن بیش از ۹۶ درصد است.
وی موفقیت در انکوباسیون تخمهای وارداتی،پرورش بچهماهی،تولید مولد، تکثیر مصنوعی مولدین نسل اول، دوم و سوم پرورشی و تولید نسل چهارم از نژاد تاتا با مشارکت بخش خصوصی و اداره کل شیلات گیلان را از دستاوردهای این طرح عنوان کرد.
به گفته وی این ماهی بافت، گوشت و طعم مناسب دارد و درصد فیله آن بالاتر و از بازار پسندی (شکل ظاهری بشقابی و گرد مانند)، برخوردار است.
رئیس پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی کشور گفت: با دستیابی به بیوتکنیک تکثیر، پرورش و ترویج ماهی کپور نژاد تاتا و استقبال شرکتهای تولیدکننده این حوزه در کشور با محوریت گیلان، این ماهی به عنوان نژاد جایگزین یا مناسب در کنار سایر کپور ماهیان به صنعت ماهیان گرمابی کشور تعیین و اعلام شد.
صیاد بورانی تصریح کرد: شرکتهای تولید کننده ماهیان گرم آبی کشور با محوریت استان گیلان ضمن استقبال خوب از این ماهی، در مکاتبات رسمی و در سطح ملی اعلام کردند که ماهی کپور تاتا به عنوان گونه جایگزین یا گونه مناسب در کنار کپور ماهیان در صنعت ماهیان گرم آبی کشور می تواند نقش ایفا کند.
رئیس پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی کشور از دستیابی به تولید کیت تشخیص بیماری VHS در ماهی قزل آلا نیز گفت: این کیت مشابه خارجی ندارد و از دستاوردهای مهم متخصصان این پژوهشکده در بخش بهداشت بیماریهای آبزیان با نظارت سازمان دامپزشکی کشور انجام شد.
صیاد بورانی تاکید کرد: به کمک این کیت میتوان بیماری را قبل از انتشار به سایر حوضچهها و پیش از بروز خسارت به سایر مزارع شناسایی کرد.
وی بیان کرد: پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی کشور علیه یکی از مهمترین بیماریهای ویروسی ماهی قزل آلا به نام بیماری «سپتی» سمی خونریزی دهنده ویروسی یا VHS که در سالهای گذشته تلفات بسیار زیادی در استانهای پرورش دهنده ماهی قزل آلا ایجاد میکرد لذا کیتی طراحی شد که در مدت زمان اندکی قادر به شناسایی این ویروس است.
وی ادامه داد: کیت تشخیص بیماری VHS بومی سازی شده و با استفاده از دانش فنی حاصله، میتوان کیتهای شناسایی سایر بیماریهای ویروسی و باکتریایی را هم طراحی کرد.
رئیس پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی کشور اضافه کرد: باتوجه به گران بودن روشهای تشخیصی رایج و شیوع بیماری سپتی سمی خونریزی دهنده ویروسی در مزارع قزالآلای کشور طراحی یک روش تشخیص سریع و ارزان ضروری بود لذا با طراحی این کیت هزینه تشخیص هر نمونه به حدود ۵۰ هزار تومان در مقایسه با روشهای رایج(کشت سلولی و سایر روشها به مبلغ یک میلیون تومان) کاهش یافت.
به گفته وی این پژوهشکده پس از ۳۰ سال توانست به ذیفن تکثر ماهی سس یا زردپر دست یابد.
صیاد بورانی تاکید کرد: ماهی سس سرگنده یا زردپر گونه در خطر انقراض است که ذخایر آن در سواحل و منابع آبی استان به شدت کاهش یافته است.
وی گفت: توانستیم مولدین این ماهی را از پرههای صیادی استان تهیه و به ایستگاه فومن منتقل کنیم، هم اینک مولد سازی به خوبی انجام شده و مولدهای در سالن تکثیر ذخایر آبزیان شهید انصاری رشت با همکاری موسسه تحقیقات شیلات، بخش اجرا، دانشگاهها و شرکتهای دانش بنیان در دست انجام است.
وی تصریح کرد: هم اینک ۹ هزار عدد لارو این ماهی تولید شده و بیش از سه هزار بچه ماهی در اوزان بالای ۳۰ گرم تولید شده است.
انجام آزمایشات ویروسی در آبزیان خصوصا در مورد سه ویروس IHN, IPN و VHS ، امر حاکمیتی محسوب شده و فقط سازمان دامپزشکی مجاز به انجام این آزمایشات می باشد. 
