«خبرگزاری تسنیم» نوشت:
سرانجام پس از گذشت یک ماه پنهانکاری و اظهارات کذب مسئولان محیط زیست گلستان، در کمال ناباوری عامل مرگ توله خرس قهوهای که سیزدهم شهریور ماه در حاشیه پارک ملی گلستان از پای درآمده بود فاش شد: ضرب و شتم توسط مسئولان اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان.
فیلم دلخراشی که ساعاتی پیش به خبرگزاری تسنیم رسید دقایق پایانی زندگی توله خرسی را روایت میکند که تنها به جرم عبور از فاصله 300 متری منطقه حفاظت شده لوه، به فاصله 500 متر از روستای ترجنلی در حاشیه پارک ملی گلستان، توسط مهدی کوچک، رئیس اداره پارک ملی گلستان، و بدون نظارت دامپزشک مورد اصابت سرنگ بیهوشی قرار گرفته تا از منطقه دور شود. مسئولان اداره محیط زیست گلستان، که به گفته مسئولان ستادی سازمان، بر خلاف دستورالعملهای موجود و بدون هماهنگی با دفاتر تخصصی سازمان، بدون توجیهی قانعکننده و بدون نظارت دامپزشک نسبت به بیهوش کردن و زندهگیری این توله خرس اقدام کردهاند، حتی فرصتی برای بیهوش شدن در اختیار خرس نگونبخت قرار نداده و تلاش میکنند با استفاده از تور ماهیگیری، حیوان را جابهجا کنند اما در این میان یکی از اعضای شورای روستای ترجنلی که از اتفاق کسی است که حضور این توله خرس را به اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان گزارش داده و خواهان اقدام مسئولان این اداره شده در کنار روستاییانی که از حادثه تصویربرداری میکنند به خرس نیمهبیهوش نزدیک میشود. توله خرس وحشتزده که در هیاهوی حضور بیش از 10 تن از مسئولان محیط زیست گلستان و چند تن از روستاییان فرصت لازم برای بیهوش شدن را هم به دست نیاورده، به عضو ماجراجوی شورای روستای ترجنلی حمله کرده و سبب میشود مسئولان محیط زیست گلستان با چوب و چماق، آخرین لحظات زندگیاش را برایش رقم بزنند. در ثانیههای پایانی فیلم، ضرب و شتم توله خرس پارک ملی گلستان را توسط یکی از کارمندان اداره کل محیط زیست گلستان (با لباس شخصی) مشاهده میکنید.
پنهانکاری تا 24 ساعت
در حالی که مسئولان محیط زیست گلستان تا یک روز پس از مرگ این توله خرس، میکوشیدند خبر مرگ حیوان را پنهان کرده و با بیمار جلوه دادن حیوان، اذهان عمومی را برای توجیه مرگ این حیوان آماده کنند، یحی مرادی، مسئول روابط عمومی پارک ملی گلستان در تاریخ 14 شهریور و یک روز پس از مرگ این توله خرس به رسانهها گفت: "خرس قهوهای بیمار" به یکی از اهالی روستای ترجنلی از توابع بخش لوه شهرستان گالیکش حملهور شد و وی را از چند نقطه زخمی کرد . این حیوان برای بررسیهای بیشتر در صورت وجود بیماری به مرکز نگهداری حیاتوحش گناره منتقل شد. این در حالی است که ساعاتی بعد مشخص شد، توله خرس پارک ملی گلستان همان روز 13 شهریور بیآنکه به مرکز نگهداری از حیات وحش گناره منتقل شده باشد از پای درآمده است .
دفن مخفیانه لاشه برای فرار از کالبدگشایی
پس از فاش شدن خبر مرگ این توله خرس قهوهای از آنجا که حیوان بدون نظارت دامپزشک، مورد اصابت دو سرنگ بیهوشی قرار گرفته و از سوی دیگر تصاویر حکایت از اصابت سرنگ بیهوشی به قفسه سینه حیوان داشت، پیگیریهای مسئولان ستادی محیط زیست برای کالبدگشایی لاشه خرس آغاز شد و در کمال ناباوری در تاریخ 16 شهریور، خبر دفن مخفیانه لاشه این توله خرس توسط مسئولان محیط زیست گلستان منتشر شد.
مدد جستن از دامپزشکی گلستان برای توجیه دفن لاشه
در حالی که پیگیریهای رسانهها، فعالان حیات وحش و حتی مسئولان ستادی سازمان حفاظت محیط زیست برای گرفتن پاسخی قابل قبول از مسئولان محیط زیست گلستان ادامه داشت، این مسئولان، دفن مخفیانه لاشه را با این بهانه که حیوان مشکوک به ابتلا به ویروس هاری بود توجیه کرده و اداره کل دامپزشکی استان را برای اظهارات خود شاهد آوردند.
محمود رضا وفایی، مدیرکل دامپزشکی گلستان با بیان اینکه از مغز خرس گلستان برای انجام آزمایشهای لازم نمونهبرداری شده به رسانهها گفت: ظاهرا در بررسی های بالینی همکاران به داشتن بیماری نوع A در خرس مشکوک شده و به محیط زیست اعلام می کنند که باید لاشه خرس دفن شود .
تلاش بینتیجه برای متهم کردن حیوان به هاری
اما تلاشها برام متهم کردن توله خرس نگونبخت به ابتلا به ویروس هاری بینتیجه ماند و سرانجام سازمان دامپزشکی کل کشور به نقل از انستیتو پاستور تهران، نتیجه آزمایش هاری (FAT) روی نمونه مغز توله خرس گلستان را منفی اعلام کرد .
دکتر کریم امیری، معاون بهداشت و مدیریت بیماریهای مشترک سازمان دامپزشکی اما در پاسخ به این پرسش که چرا مسئولان دامپزشکی استان گلستان، دستور دفن لاشه را صادر کردند گفت: زمانی که از اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان با اداره کل دامپزشکی گلستان تماس گرفته شده و همکاران ما برای بررسی لاشه عازم منطقه شدند، مدتها از مرگ حیوان گذشته و لاشه فاسد شده بوده. بنابراین با توجه به اینکه مسئولان محیط زیست گلستان نسبت به ابتلای این خرس به ویروس هاری مشکوک بودند، مسئولان دامپزشکی استان از این لاشه فاسد نمونه مغز گرفته و به منظور آزمایش برای انستیتو پاستور تهران ارسال و معدومسازی لاشه را توصیه کردهاند.
این اظهارات پرسشهایی جدیدی را پیش کشید: چرا مسئولان محیط زیست گلستان تا زمان فاسد شدن لاشه درنگ کرده و سپس مسئولان دامپزشکی استان را مطلع کردند؟
جابهجایی گونههای حیات وحش مستلزم مشورت با ستاد است !
ساعاتی پس از انتشار خبر مرگ توله خرس پارک ملی گلستان، دکتر مجید خرازیان مقدم، مدیرکل دفتر حیات وحش و آبزیان آبهای داخلی سازمان حفاظت محیط زیست در انتقاد به اقدام خودسرانه مسئولان محیط زیست گلستان برای زندهگیری توله خرس گلستان یادآور شد: زندهگیری و جابهجایی حیوانات همواره بهترین تصمیم نیست. در مواردی که امکان وارد آوردن خسارت از سوی حیوان وجود ندارد، اصل بر این است که حیوان را به منطقهای امن هدایت کنیم. اما در صورتی که که مسئولان استانی بخواهند حیات وحش خصوصا گونههای شاخص را به منظور جابهجایی، مورد بیهوشی قرار دهند میبایست حتما حتی اگر شده طی تماس تلفنی و یا حتی پیامک، مسئولان ستادی را مطلع سازند تا این تصمیم و مراحل اجرای آن بر اساس خرد جمعی انجام شود. این موضوع سال 94 از سوی دفتر بازرسی سازمان به ادارات استان ابلاغ شده و انتظار نداریم بر اساس نظر شخصی و بدون مشورت متخصصان در چنین مواردی تصمیمگیری شود.
بیهوش کردن گونههای حیات وحش مستلزم نظارت دامپزشک است
علی تیموری، مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان هم با بیان اینکه محیطزیست گلستان علیرغم دستورالعمل راساً درباره این توله خرس اقدام کرده تصریح کرد: قطعاً در صورت لزوم به بیهوش کردن حیوان باید سریعاً به ما گزارش میدادند که از طرف سازمان دامپزشک میفرستادیم یا دامپزشک مورد اعتمادمان را معرفی میکردیم تا حیوان را با دوز مشخصی از دارو بیهوش کنند و کار هم فنیتر و کارشناسیتر و با نظارت سازمان انجام میشد و بعد هم بررسی میکردیم ببینیم مشکل حیوان چیست. حیوان هم که تلف شد حتماً باید این را با تأیید ما کالبدشکافی میکردند و علت مریضی را قبل از دفن مشخص میکردند زیرا فقط با تست خون و نمونه این کار انجام نمیشود. اما متأسفانه حیوان را در محیطی که از قبل برای لاشههای گونهها دارند دفنش کردند.
تصمیمگیری برای جابهجا کردن حیوانات جنگل؟
اقدام خودسرانه، غیرکارشناسی و سرشار از ناراستی مسئولان محیط زیست گلستان در مواجهه با این توله خرس، که گویی از پنهانکاریها و عوامفریبیهایشان در پرونده مرگ هیرکان الگوبرداری شده، این سوال را به وجود میآورد که مگر اصولا هر حیوانی که توسط شخصی مشاهده میشود را باید جابهجا کرد؟ آیا عبور یک توله خرس از فاصله 300 کیلومتری یک منطقه حفاظت شده، آن هم در حاشیه پارک ملی گلستان که یکی از غنیترین زیستگاههای حیات وحش کشور به شمار میرود باید به بسیج شدن خیل مسئولان محیط زیست برای جابهجایی حیوان آن هم به قرون وسطاییترین شیوه ممکن منجر شود؟ مسئولانی از قبیل "رئیس پارک ملی گلستان" که آنقدر نمیدانند که هنگام زندهگیری وحوش میبایست روستاییان را از نزدیک شدن به حیوان بازدارند تا خدای ناکرده بیدلیل عامل رقم خوردن حادثهای تلخ نشوند! حادثهای تلخ که میتواند علاوه بر تلف شدن یک گونه ارزشمند حیات وحش به مرگ هموطنان منجر شود و عامل آن چیزی به جز ناآگاهی و تصمیم خودسرانه این مسئولان برای جابهجایی حیوانی که از زیستگاهش عبور میکند نیست .