ضرورت آموزش و تربیت دامپزشکان متخصص حیات وحش
مرگ خرس گلستان و آخرین فرد یک فرآیند معیوب
دکتر سعید یوسف پور
(مدیرکل سابق حفاظت محیط زیست استان چهارمحال و بختیاری)
فیلم کوتاهی که از توله خرس گلستان در شبکه های اجتماعی منتشر شد موجی از واکنش ها را در پی داشت. با دیدن این فیلم و فردی که با چوب ضربات محکمی را به توله خرس وارد می کند آه از نهاد همه بلند می شود. بسیاری با زیر سوال بردن محیط بانان منطقه، آنان را به مسئولیتی و رفتارهای غیر انسانی با حیات وحش متهم می کنند.
برخی از همکاران محیط بان تلاش کردند که انگشت اتهام را از محیط بانان دور کنند و در فضای مجازی نوشته اند که آن فرد مورد اشاره محیط بان نبود. نمی دانم فرد مذکور محیط بان است یا خیر. اما اگر من هم جای او در آن شرایط بودم، برای نجات جان یک انسان، از سرناچاری شاید همین رفتار را بروز می دادم.
به جز موضوع مرگ پلنگ گلستان و جابجای گردنبند ردیاب که پنهانکاری و دروغگویی در آن آشکار شد، در موضوعاتی مانند مرگ شوکا بر اثر جابجایی ناشیانه و مرگ توله خرس در استان گلستان، به دنبال مقصری جز سازمان حفاظت محیط زیست نگردیم. سازمان حفاظت محیط زیست مدت هاست که نگاه خیلی جدی به موضوع حیات وحش ندارد. اگر به میزان بودجه، اعتبارات و امکانات دفاتر تخصصی حیات وحش در این سازمان نگاهی داشته باشیم خواهیم دید که محیط طبیعی به ویژه حیات وحش که بستر شکل گیری این سازمان بود، مورد کم توجهی قرار گرفته است.
آموزش های لازم برای کارشناسان و پرسنل اجرایی در مورد زنده گیری، مقیدسازی، بی هوشی، جا به جایی و حتی رها سازی، انجام نشده و اگر در معدودی از استان ها، آموزشی هم بود، در حداقل ترین زمان و با کم ترین امکانات بدون انجام دوره های بازآموزی و بیشتر با جنبه رفع تکلیف صورت گرفت.
موضوع دامپزشکی حیات وحش در برهه ای منجر به تشکیل کارگروهی مشترک بین سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان دامپزشکی شد که البته در موضوعات مورد انتظار طرفین، سازمان دامپزشکی هیچ تخصص و دانشی در رابطه با حیات وحش نداشت.
در حال حاضر تعداد دامپزشکان حیات وحش در کشور از انگشتان یک دست هم کمتر است و نکته قابل توجه اینکه این افراد نیز بر اساس علاقه و با هزینه شخصی دوره هایی را در داخل و خارج از کشور گذرانده اند.
مدت ها پیش در نامه ای به رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست لزوم آموزش و تربیت نیروهای متخصص دامپزشکی حیات وحش را عرض و تقاضای اعزام پرسنل سازمانی واجد شرایط برای طی دوره های آکادمیک و عملی به خارج از کشور در زمینه دامپزشکی حیات وحش را مطرح کردم. در نامه مذکور بیان داشتم که اگر زمینه اعزام به خارج وجود ندارد متخصصان بین المللی را برای آموزش های کوتاه مدت به کشور دعوت کنند. بعید می دانم به جز یک دوره آموزشی در کرج که از اساتید خارجی برای انتقال دانش و تجربیات دعوت شد، کار مشابهی انجام شده باشد.
سازمان حفاظت محیط زیست، به دلایل مختلفی ضعیف نگهداشته شده و بزرگ ترین ضعف مشهود آن کمبود و بعضا نبود آموزش در حوزه های تخصصی به ویژه حیات وحش است. رویدادهایی از این دست، لزوم آموزش در زمینه حیات وحش و تربیت نیروی متخصص دامپزشکی حیات وحش را بیش از پیش آشکار می کند.
بی شک تا زمانی که پرسنل سازمانی آموزش های لازم برای مواجهه یا زنده گیری حیات وحش ندیده باشند، اتفاقاتی از این دست بسیار محتمل خواهد بود.
در مورد مرگ توله خرس گلستان، فردی که با چوب خرس را می زند آخرین فرد یک فرآیند معیوب است. اگر قرار باشد خاطیان این موضوع بازخواست شوند، این فرد باید آخرین باشد.
مگه حیاتی هم مانده 
