به بهانه برگزاری نخستین جشنواره فیلم دامپزشکی بیطار
دیر شد، اما حسرت نشد
دکتر علی منصوبی - دامپزشک و فیلمساز
سال گذشته زمانی که فیلم قوچ ها محصول کشور ایسلند در جشنواره جهانی فیلم فجر، سیمرغ زرین را به خود اختصاص داد، شاید برای کمتر تماشاگر یا منتقدی مهم بود که در واقع گره اصلی یا نقطه عطف اول فیلم از شیوع یک بیماری کشنده عصبی در گوسفند به نام «اسکرپی» در یک منطقه دامپروری الهام گرفته شده و در ادامه کشمکش ها و چالش های مسئولین دامپزشکی و در عین حال علمی و آموزنده با دو برادر در قالب قصه ای جذاب، مخاطب را تا پایان فیلم باخود همراه می کند؛ فیلمی که جایزه نوعی نگاه 2015 جشنواره کن را هم دریافت کرده بود.
امروزه جایگاه ویژه رسانه های تصویری بر هیچ کسی پوشیده نیست. از تماشای فیلم در گوشی های شخصی تا سالن های مجهز دیجیتال همواره چشم، گوش و ذهن مخاطبین را نشانه رفته است. امروزه هر تلفن همراه می تواند در هرلحظه، در هر مکان و زمان، فیلمی را ضبط، تدوین، صداگذاری، پخش و حتی بین میلیون ها نفر توزیع نماید؛ اتفاقی که نه تنها ادیسون و برادران لومیر، شاید جان فورد و هیچکاک هم هرگز خوابش را نمی دیدند.
فیلم به معنای عام آن چه در سینما یا قاب تلویزیون و چه در ابزار نوین دیجیتالی، همواره در خدمت اهداف و نیازهای بشر بوده و توانسته است تاثیرات عمیقی بر مخاطب گذاشته و موجب تحولات بزرگ و شگرفی، خواه سازنده و خواه مخرب، از زمان پیدایش تا کنون شود. ابعاد مختلف آن از حوصله این یادداشت خارج است، اما آنچه مورد بحث است، جایگاه علم دامپزشکی و وابستگان این حرفه در این رسانه جذاب و کارآمد در کشورمان است.
متاسفانه شاید به جرأت بتوان گفت که در چند دهه گذشته تنها اثر بصری عامه پسند که شاید در خاطره بخشی از جامعه باقی مانده باشد، همانا سریال «قدم به قدم» یا «دکتر ترنر» معروف است؛ دکتر دامپزشک تازه فارغ التحصیلی که در هر قسمت از سریال با چالشی در بهداشت و درمان حیوانات مواجه می شد.
واقعیت تلخ این است که از آن زمان تاکنون چندان شاهد تولیدات داخلی که به صورت جدی، منصفانه و درخور شأن حرفه دامپزشکی بپردازند، نبوده ایم. شاید فیلم هایی در قالب آموزشی، گزارشی و مستند تهیه و تولید شده، اما اکثر آنها هم سفارشی بخش دولتی بوده و یا در جهت تبلیغاتی توسط بخش خصوصی تولید شده است. واقعیت این است که نتوانستیم جامعه هنرمندان را نسبت به این موضوع حساس کنیم؛ نتوانستیم به خوبی ضرورت توجه و وظایف متعدد و حساس خانواده دامپزشکی در عرصه بهداشت عمومی و سلامت سرمایه های دامی کشور را در رسانه ملی تثبیت کنیم؛ نتواستیم شرایطی را فراهم کنیم که حداقل کارگردانان و فیلمنامه نویسان در انتخاب شخصیت های اصلی و حتی فرعی فیلم ها، نیم نگاهی هم به وابستگان این حرفه و نوع فعالیت های متنوعشان داشته باشند. البته استثنائاتی هم بوده است که متاسفانه به دلیل عدم شناخت کافی یا به مضحکه گرفته شده ویا به قهقرا رفته است.
سال ها است که که شعار «جهان واحد، بهداشت واحد» ( (One World,One Health سرلوحه سازمان جهانی بهداشت و سازمان جهانی بهداشت دام و سایر فعالان عرصه های مرتبط بوده است، چراکه امروزه به سهولت و سرعت انسان ها، دام ها و انواع کالا در سطح کره زمین جابجا می شوند، احتمال انتشار انواع بیماری ها بیشتر شده که می تواند تهدیدات انسانی و اقتصادی را ایجاد نماید. تهیه و تولید غذای سالم از مزرعه تا سفره مردم باید تحت کنترل های بهداشتی باشد که این موضوع از دغدغه ها و اولویت های جوامع بشری است. در این بین علم و حرفه دامپزشکی نقش اصلی و کلیدی را ایفا می کند و چه بسا کوچکترین لغزش ها بتواند فجایع جبران ناپذیری را ایجاد کند.
