با الحاق آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت موافقم/ روایت دانشجویی که با چند عدد سکه کارش راه افتاده بود!

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «دکتر زهرا طوطیان» استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران یکی از دامپزشکانی است که تجربه تحصیل در هر دو گروه پزشکی و دامپزشکی را به شکل توأمان داشته و معتقد است که این ۲ رشته پیوند ناگسستنی دارند و باید در کنار هم باشند. وی یکی از منتقدان جدی نحوه فعالیت دانشگاه آزاد در جذب و تربیت دانشجویان دامپزشکی است؛ از نظر او اکثر فارغ التحصیلان دانشگاه آزاد از نظر مالی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه سراسری تمکن بیشتری دارند و بلافاصله بعد از فارغ‌التحصیلی اقدام به تاسیس کلینیک و بیمارستان می‌کنند.

حکیم مهر: خانم دکتر، چه اتفاقی افتاد که به رشته دامپزشکی ورود پیدا کردید؟

امتحان کنکور در زمان ما تنها ۱۰ رشته داشت و من علاقه‌مند به گروه پزشکی بودم؛ به همین دلیل دامپزشکی را انتخاب کردم، چون تصور می‌کردم که برخلاف پزشکی که طب در فضای بسته و بیمارستانی است، دامپزشکی در فضای باز و طبیعت است. دامپزشکی اولین انتخاب من بود و شاید در بدو ورود شناخت خیلی دقیقی نسبت به این رشته نداشتم، اما در ادامه علاقه زیادی پیدا کردم و با انگیزه درس خواندم و کار کردم.

در سال ۵۷ فارغ‌التحصیل شدم و آن زمان تخصص نداشتیم. من از آنجا که کار جراحی می‌کردم و به آن علاقه‌مند شده بودم، فکر کردم که آناتومی به جراحی نزدیک‌تر است و دید من را بازتر می‌کند. چون دامپزشکی آناتومی نداشت، به بخش آناتومی علوم پزشکی تهران رفتم و تخصص آناتومی پزشکی گرفتم اما بعد از تمام شدن، دوباره به دانشکده دامپزشکی برگشتم و به شکل آکادمیک ادامه دادم.

حکیم مهر: از نظر شما مهمترین مشکلات آموزش دامپزشکی چیست؟

در آموزش دامپزشکی در یک برهه‌ای از زمان مشکلات زیادی داشتیم، چون دانشجویانی که به صورت سهمیه به دانشکده می‌آمدند، با معدل‌های پایین و توانایی‌های کم بودند و من مشکلات زیادی با آنها داشتم؛ چون درس را نمی‌فهمیدند و انتظار نمره و تشویق داشتند. من نمی‌دانستم باید با آنها چه کنم؛ حتی برخی از آنها نفرین می‌کردند و می‌گفتند که در دنیای دیگر شما را می‌بینیم و تلافی می‌کنیم، اما خوشبختانه الان این مسأله کم شده و اگرچه تعداد دانشجویان دختر در رشته دامپزشکی به نسبت زیاد است، اما خیلی توانمند و با استعداد هستند و گیرایی بالایی دارند و من مشکلی با آنها ندارم.

اما در کل، نظام آموزشی ما به قصد متحول شدن، تغییرات زیادی می‌کند که ما در برهه این تغییرات از لحاظ تدریس مشکلات زیادی داریم. اعتقاد من به این است که دانشجو برای یادگیری دروس دیگر، پایه آناتومی را باید خیلی دقیق بداند و ما نمی‌توانیم بخشی از آن را حذف کنیم. این مساله به خاطر کمبود وقت، مشکلاتی را برای سیستم آموزش ایجاد کرده است.

حکیم مهر: از نظر شما تعداد جذب دانشجویان دامپزشکی زیاد نیست؟

اگر فقط دانشگاه تهران را در نظر بگیریم، خیر. اما اخیرا دانشگاه آزاد رشته دامپزشکی را خیلی گسترش داده و حتی رشته‌های تخصصی ایجاد کرده است. همه این فارغ‌التحصیلان به بازار کار می‌آیند. باید به این نکته توجه کرد که اکثر فارغ التحصیلان دانشگاه آزاد از نظر مالی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه سراسری تمکن بیشتری دارند و بلافاصله بعد از فارغ‌التحصیلی اقدام به تاسیس کلینیک و بیمارستان می‌کنند. در حال حاضر اکثر بیمارستان‌های مجهز دامپزشکی تحت اختیار فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد است.

حکیم مهر: آیا آنها در کار خود عملکرد ضعیفی نشان داده‌اند؟

خیر. موفق هم هستند. اما مقداری دامپزشکی را به سمت بیزینس سوق داده‌اند و آن دیدگاهی که دامپزشک باید در مناطق محروم خدمت کند را کمرنگ کرده‌اند.

حکیم مهر: چه راهکاری به نظر شما می‌رسد؟

به نظر من باید در تاسیس کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها مقداری محدودیت قائل شوند. اخیراً شاهد بودم که اساتید دانشگاه هم که عضو هیات علمی هستند، بیمارستان و کلینیک تاسیس می‌کنند، در صورتی که انجام ۲ کار به شکل همزمان امکان ندارد. بیزینس و تحقیق در کنار هم انسان را ضعیف می‌کند.

حکیم مهر: البته در یکی دو ماه اخیر کمی سخت‌گیری در این زمینه اعمال شده است.

خوشبختانه بله، اخیراً فرد را مجبور به بازنشستگی می‌کنند. در کل شخصی که قصد بیزینس دارد، باید به دنبال آن برود و در کار دولتی جای کس دیگری را پر نکند. اگر این مساله را رعایت کنیم و هر کس به این اصول اعتقاد داشته باشد، جا برای جذب جوانان ما بیشتر باز می‌شود؛ نباید انسان همه چیز را با هم بخواهد.

دانشگاه آزاد فقط برای اینکه بتواند از دانشجو پول بگیرد، هر جا که دستش می‌رسد یک دانشگاه تاسیس می‌کند. من حتی شنیدم که یک دانشجو می‌گفت من چند عدد سکه دادم که کارم در این دانشگاه راه افتاده است! این مسأله برای دانشگاه و ویژگی‌هایی که برای دانشگاه قائل هستیم، خوب نیست و وقتی انسان آنها را می‌شنود، به شدت ناراحت می‌شود.

اگر به اینکه نیازهای جامعه چقدر است، اصولی فکر کنند و به همان نسبت انتخاب کنند، این مشکلات پیش نمی‌آید. مثل زمان ما که وقتی درسمان تمام شد، چون به دنبال کار می‌گشتیم، به اجبار به ما گفتند که این جاها خالی است و باید از میان آنها انتخاب کنید. ما انتخاب می‌کردیم و می‌رفتیم. به این شکل نبود که کسی بگوید فقط در تهران خدمت می‌کنم و ...؛ الان هم باید اجبارهایی لحاظ کنند و کسی اجازه نداشته باشد بعد از فارغ‌التحصیلی بیمارستان احداث کند. فارغ‌التحصیلان دامپزشکی باید دوره‌هایی را در شهرستان‌ها طی کنند و امتیازاتی را به دست بیاورند؛ درست مانند گروه‌های پزشکی که کسی که قصد احداث داروخانه دارد، باید به تعداد مشخص امتیاز داشته باشد و این امتیاز را از طریق کار در شهرستان یا ... به دست می‌آورد تا بتواند داروخانه بزند. درست نیست که شخص فارغ‌التحصیل دامپزشکی بدون محدودیت بتواند بیمارستان احداث کند.

حکیم مهر: شما جزو دامپزشکانی هستید که تجربه فعالیت در حوزه علوم پزشکی را هم داشته‌اید. آیا با طرح الحاق آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت موافق هستید؟

من موافق هستم، چون کار ما جزء گروه پزشکی است و گروه پزشکی از کار ما جدا نیست. همانطور که خود من در گروه پزشکی درس خواندم و دیدم که هیچ فرقی ندارد. شاید من بگویم یک دکتر دامپزشک که در اینجا فارغ‌التحصیل می‌شود اگر در دانشگاه خوب و با روش درست تحصیل کند، شاید بعد از پزشکی، در ردیف بعدی قرار دارد. یعنی بسیار باسوادتر از رشته‌های دیگر گروه پزشکی است. چون شخصی که دندانپزشک یا داروساز می‌شود، خیلی از علومی که ما خواندیم را نمی‌داند. از جمله میکروب شناسی، انگل‌شناسی، پاتولوژی، بافت و ... نخوانده است و خیلی از اطلاعات را ندارد و ضعیف است. اما به نظر من دامپزشکی بسیار نزدیک به پزشکی است و باید به وزارت بهداشت منتقل شود.

حکیم مهر: اخیرا شاهد اجرای طرحی در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران هستیم که دانشجویان دامپزشکی در ۲ سال آخر می‌توانند تعدادی واحد اختیاری پاس کنند. چقدر با اجرای این طرح موافق هستید؟

نظام آموزش دامپزشکی ما تغییرات زیادی کرده و شاید من با بعضی از آن تغییرات موافق نباشم. به نظر من ما در دامپزشکی ۴ لاین دامپروری، دامپزشکی، شیلات و مواد غذایی داریم. اگر دانشجویان وارد سال پنجم شدند، باید علایق خود را در این رشته‌ها دنبال کنند. اما این هم مستلزم این است که جا برای جذب آنها باز شود و به گونه‌ای نباشد که اگر شخصی وارد گروه بهداشت مواد غذایی می‌شود و در این زمینه مطالعه می‌کند، بیکار بماند و مجبور شود در فارم کار کند. اگر قرار است تغییری انجام شود باید به شکل اساسی باشد و همه زمینه‌ها در نظر گرفته شود، نه اینکه اول آموزش را ایجاد کنند و بعد به دنبال کار بگردند. مثلاً مگر در ایران چقدر جا برای کار یک متخصص اسب وجود دارد؟ این شخص نمی‌تواند جذب شود و مجبور می‌شود در رشته‌ای که ارتباطی به تخصص او ندارد، مشغول به کار شود و کارایی لازم را نداشته باشد. باید مشخص شود که برای هر رشته چقدر نیاز وجود دارد و به همان تعداد لاین کاری و تحصیلی ایجاد کنیم.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.