وزارت علوم درک صحیحی از آموزش دامپزشکی و تخصصی ندارد/ انتقال آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت را به مصلحت جامعه می‌دانم

حکیم مهر: «دکتر محمدعلی راد» استاد پیشکسوت دامپزشکی در یادداشتی نوشت:

بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام و سپاس از اظهار نظرهای منطقی پیرامون گسترش بی رویه تاسیس دانشکده های دامپزشکی فاقد استانداردهای ملی و بین المللی؛ باید گفت:

جانا سخن از زبان ما میگویی.

درود بر دکتر حیدری و همچنین دکتر رضاخانی استاد داخلی (قلب و عروق) دانشکده دامپزشکی شیراز که نگران افزایش بی رویه دانشکده های دامپزشکی در دانشگاه آزاد اسلامی هستند.

البته تا آنجا که به خاطر دارم شورای آموزش دامپزشکی و تخصصی در سال ۱۳۶۷ (سی سال قبل) تا سال ۱۴۰۰ حداکثر ده دانشکده دامپزشکی با ظرفیت پذیرش سالانه ۵۰ نفر دانشجوی دکتری عمومی پیش بینی کرده بود که فارغ التحصیلان بتوانند همراه با متخصصین، دامپزشکان عمومی، کارشناسان آزمایشگاه و تکنیسین های دامپزشکی بالغ بر  ۲۰۰ میلیون واحد دامی را در بخش دامپزشکی و بهداشت و عمومی کشور تا سال ۱۴۰۰ پوشش دهند.

با توجه به پارامترهای ویژه در تاسیس و گسترش دانشکده های دامپزشکی، قرار بود حداکثر تا سال ۱۴۰۰ دانشکده های دامپزشکی بر اساس تاریخ تاسیس به شرح زیر کار خود را ادامه دهند و در صورت ضرورت، پس از یک بازنگری دقیق توسط دفتر شورای گسترش آموزش عالی با همکاری "گروه تخصصی دامپزشکی" یا کمیسیون تخصصی دامپزشکی مستقر در وزارت علوم، فناوری و آموزش عالی (که فعلاً آموزش دامپزشکی تحت پوشش آن قرار دارد)، از تعداد دانشکده ها کاسته شود: موقعیت این دانشکده بر اساس قدمت تاریخی به شرح زیر است:

 ۱- دانشکده دامپزشکی تهران ۱۳۱۳

 ۲- دانشکده دامپزشکی شیراز ۱۳۴۸

 ۳- دانشکده دامپزشکی ارومیه ۱۳۵۴

 ۴- دانشکده دامپزشکی اهواز ۱۳۵۵

 ۵- دانشکده دامپزشکی کرمان ۱۳۷۰

 ۶- دانشکده دامپزشکی مشهد ۱۳۷۰

 ۷- دانشکده دامپزشکی شهرکرد ۱۳۷۴

 ۸- دانشکده دامپزشکی تبریز ؟؟؟؟

 ۹- دانشکده دامپزشکی رشت در استان گیلان ؟؟؟؟

 ۱۰- دانشکده دامپزشکی آمل در استان مازندران ؟؟؟؟

البته در کنار این دانشکده ها، ضرورت تاسیس آموزشکده های دامپزشکی (برای تربیت کارشناس آزمایشگاه و کاردان دامپزشکی) نیز در شهرهای زیر احساس می شد که به تدریج برخی از آنها تبدیل به دانشکده دامپزشکی شده اند:

 ۱- آموزشکده دامپزشکی رامیان در استان گلستان (که متاسفانه تعطیل شد) در سال ۱۳۶۶

 ۲- آموزشکده دامپزشکی شهمیرزاد واقع در استان سمنان در سال ۱۳۷۷ (که امروزه تبدیل به دانشکده دامپزشکی سمنان شده است).

 ۳- آموزشکده دامپزشکی خرم آباد واقع در استان لرستان، دهه ۷۰

 ۴- آموزشکده دامپزشکی کرمانشاه واقع در استان کرمانشاهان،  دهه ۷۰

 ۵- آموزشکده دامپزشکی ایلام واقع در استان ایلام

 ۶- آموزشکده دامپزشکی خلعت پوشان واقع در استان آذربایجان شرقی در سال ۱۳۶۷ (که امروزه تبدیل به دانشکده دامپزشکی تبریز شده است).

 ۷- آموزشکده دامپزشکی خوی واقع در استان آذربایجان غربی در سال ۱۳۶۷ که از سرنوشت آن خبر ندارم.

اینجانب از سال ۱۳۵۹ تا سال ۱۳۷۷ طی ۱۸ سال با همکاری ۷۶ نفر از اساتید دامپزشکی، پزشکی و بهداشت و تغذیه دام و طیور موفق به تاسیس ۳ دانشکده دامپزشکی کرمان، مشهد و شهر کرد و تاسیس ۷ آموزشکده دامپزشکی فوق الذکر و برنامه ریزی و اجرای ۱۴ رشته تخصصی دامپزشکی در مقطع دکتری تخصصی  در سراسر ایران شدم که خوشبختانه در مقطع دکتری تخصصی تعداد این رشته ها به ۳۰ رشته تخصصی بالغ شده است. هدف از برنامه ریزی دکتری تخصصی فقط گسترش آموزش نبوده است، بلکه برای تامین استاد این موضوع در اولویت قرار داشته است.

قرار بود پس از تامین کادر هیات علمی برای ۱۰ دانشکده دامپزشکی در کل کشور، فارغ التحصیلان مقطع دکتری  تخصصی علوم پایه و بالینی برای انجام پژوهش در پژوهشگاه‌های دولتی و خصوصی و همچنین تربیت فارغ التحصیلان در مقطع دکتری تخصصی علوم پایه و بالینی برای سازمان دامپزشکی کشور، سازمان شیلات، سازمان محیط زیست، موسسه رازی حصارک، انستیتو پاستور ایران و سایر تشکیلات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که متناسب با نیاز آن تربیت شوند و در صورت تکمیل و رفع نیاز در بخش های دولتی و خصوصی وابسته به حرفه دامپزشکی، دامپروری، کارخانجات مکمل های مواد غذائی دام و طیور و آبزیان، آزمایشگاه های وابسته به سازمان دامپزشکی و تشکیلات وزارت بهداشت و آزمایشگاه های بخش خصوصی دامپزشکی و پزشکی تربیت شوند.

اما، به لحاظ دخالت بی مورد  و اصرار جناب آقای دکتر جاسبی رئیس وقت دانشگاه آزاد اسلامی در شورای عالی برنامه ریزی در جهت تاسیس بی رویه دانشکده های دامپزشکی کرج و گرمسار (به خاطر نزدیکی به دانشکده دامپزشکی  تهران)، دانشکده دامپزشکی کازرون (به خاطر نزدیکی با دانشکده دامپزشکی شیراز)، ارومیه، شهرکرد و ... و مخالفت شدید اینجانب، وزیر وقت علوم و آموزش عالی از اینجانب در خواست کرد که چون از عهده جاسبی بر نمی آید، بهتر است پس از ۱۸ سال خدمت صادقانه و اصولی، از سمت دبیری شورای آموزش دامپزشکی و تخصصی (که در سال ۱۳۷۷ تبدیل به گروه دامپزشکی شد) استعفا دهم یا تاسیس دانشکده های دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی را تایید نمایم، که موجه نبودند.

از  معاون آموزشی وزیر وقت سوال کردم: «چه کسی قرار است کار اینجانب را دنبال کند؟»؛ فرمودند: «دکتر بازرگانی!»؛ و چون به بینش و توانمندی دکتر تقی تقی پور بازرگانی استاد ارزشمند دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و دوست گرانمایه ام اعتقاد داشتم که راه مرا دنبال خواهد کرد، پس از ۱۸ سال کار سخت و پر مشقت برنامه ریزی و گسترش اصولی دانشکده های دامپزشکی کشور، این وظیفه را به ایشان واگذار نمودم؛ که ایشان هم بیش از سه سال نتوانستند دوام بیاورند و به همکاران شایسته دیگر واگذار نمودند.

بدون تردید همکاران بعدی نیز چون در وزارت علوم نمی توانستند اهداف گروه دامپزشکی را همچون گروه پزشکی در وزارت بهداشت دنبال کنند، اوضاعی است که امروزه شاهد آن هستیم و این اوضاع هم همچون اوضاع اقتصادی کشور اگر تابع عرضه و تقاضا می باشد و نباید زیاد نا امید شد.

تا ریشه در آب است، امید قمری هست!!!

این بود خلاصه ای از داستان گسترش بی رویه دانشکده های دامپزشکی کشور که امروزه بیش از سی دانشکده و آموزشکده دامپزشکی در دانشگاه آزاد اسلامی افتتاح شده است و معلوم نیست تابع چه اصولی کار خود را ادامه می دهند؛ هم استاد و هم دانشجو در این مراکز آموزشی سرگردان هستند، به ویژه از نظر امور پژوهشی و پروژه های تحقیقاتی انجام پایان نامه های دکتری و تخصصی!!!

بالغ بر بیست دانشکده و آموزشکده دامپزشکی بدون رعایت حد نصاب های لازم برای تاسیس دانشکده (حداقل چهل استادیار، دانشیار و استاد تمام متخصص) و تاسیس آموزشکده دامپزشکی (حداقل ۱۰ نفر مربی، استادیار، دانشیار و استاد) در اساسنامه های دانشکده ها و آموزشکده های دامپزشکی کشور مصوب سال ۱۳۶۶ شورای عالی برنامه ریزی ستاد انقلاب فرهنگی پیش بینی و مصوب شده است؛ در دانشگاههای دولتی مشغول کار هستند. باز جای شکرش باقی است که مثل برخی رشته های دیگر در این زمینه (غیر از دانشگاه آزاد اسلامی)، بخش غیر دولتی به اصطلاح غیر انتفاعی در تاسیس دانشکده های دامپزشکی اقدامی نکرده اند وگرنه نه از تاک نشان می ماند و نه از تاک، نشان!

اما، افسوس که هیچکدام از این مصوبات قانونی اجرا نمی شود و چون وزارت علوم درک صحیحی از آموزش دامپزشکی و تخصصی ندارد، روز به روز وضع آموزش دامپزشکی و به دنبال آن خدمات آموزشی، پژوهشی، خدمات بالینی و خدمات آزمایشگاهی دامپزشکی در چارچوب صحیحی به پیش نمی رود.

به همین علت است که اینجانب سالهاست بعد از بازنشستگی، پیشنهاد سال ۱۳۶۵ خود را برای درک صحیح آموزش دامپزشکی، انتقال آن را به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به مصلحت جامعه می دانم و در این زمینه تلاش می کنم.

برخی از نمایندگان پزشک، دامپزشک، حقوقدان و متفکران دانشگاهی در مجلس شورای اسلامی نظیر دکتر خضری (پزشک) و دکتر داوودی (دامپزشک) و... به این نتیجه رسیده اند و اگر دانشکده های دامپزشکی دولتی  همراه با گروه دامپزشکی مستقر در وزارت علوم بتوانند دولت و مجلس را متقاعد نمایند، پس از انتقال آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت، به تدریج بسیاری این نابسامانی ها رفع خواهد شد.

والسلام علی اتبع الهدی، با امید به توفیقات الهی

دکتر محمد علی راد

استاد نمونه (۱۳۸۴) و بازنشسته (۱۳۸۶) دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و دبیر شورای آموزش دامپزشکی و تخصصی از سال ۱۲۶۳ تا سال ۱۳۷۷

مدیر گروه ONE WORLD, ONE HEALTH