«پروتئوس» نام جانوری منحصر به فرد است که از دوران سوم زمین شناسی و بیش از ٢٠٠ میلیون سال پیش موفق به ادامه حیات در غار قوری قله در نزدیکی پاوه در استان کرمانشاه شده بود که اخیرا به دلیل قاچاق و بی توجهی مسئولان، نسلش در این غار منقرض شده است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از خبرآنلاین، یک نگهبان محلی غار قوری قله به خبرنگار انجمن خبرنگاران حامی محیط زیست که اخیرا از این محل بازید کرده، گفت: تا چند سال پیش این جانور در رود داخل غار مشاهده می شد اما در یکی دو سال اخیر ما اثری از این جانور دیگر ندیدیم .
پروتئوس در حال حاضر تنها در غاری مشابه غار قوری قله در شهر پستیوم اسلوانی تحت تدابیر شدید نگه داری می شود و سالانه میلیون ها توریست خارجی برای دیدن این جانور در غار پستیوم به اسلوانی سفر می کنند .
جانور مذکور شبیه مارمولک می باشد و هر ١٠ سال یکبار تخم ریزی می کند .
این جانور که تا ٣٠ سانت قد می کشد، از دوران دایناسور ها موفق شده بود در دو غار قوری قله ایران و پستیوم اسلوانی به حیات خود ادامه دهد .
جمهوری اسلوانی پروتئوس را ثبت جهانی کرده و مدعی بود این جانور فقط در غار شهر پستیوم این کشور وجود دارد .
از این جانو در ایران بعنوان سمندر سفید هم نامبرده شده است .
پروتئوس فاقد چشم و درون آب غار تاریک زندگی می کرد.
به گفته یکی از نگهبانان، یک بار تعدادی مرده از این جانور در فرودگاه تهران از فردی کشف شده بود .
به گفته این فرد که نمی خواست نامش در خبر ذکر شود، افراد زیادی ارزش این جانور را می دانستد و برای همین خیلی ها برای سرقت این جانور به غار قوری قله می آمدند .
غار قوری قلا یا قوری قلعه، بزرگترین غار آبی خاورمیانه با پیشینهٔ ۶۵ میلیون سال است؛ که در استان کرمانشاه قرار دارد. این غار در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر، در دامنه کوه شاهو و مشرف بر جاده روانسر - پاوه و در همسایگی روستایی به همین نام جای گرفتهاست .
درازای این غار ۱۲ کیلومتر و ژرفای آن ۳۱۴۰ متر است و به عنوان یکی از هفت اثر طبیعی ملی ایران، به ثبت رسیدهاست .