حکیم مهر - برنامه زنده صبحگاهی "طلوع" شبکه چهار سیمای جمهوری اسلامی ایران به مناسبت هفته سلامت و ششمین روز هفته سلامت که به نام دامپزشکان نامگذاری شده ، میزبان دکتر محسن مشکوة معاون سازمان دامپزشکی کشورمان بود.
در این برنامه مجری (دکتر هومن خلیقی) دکتر مشکوة را دامپزشک ، متخصص بهداشت مواد غذایی و معاون تجهیز و درمان سازمان دامپزشکی معرفی کرد و چند بار هم این عنوان زیرنویس و از زبان مجری تکرار شد.
دکتر خلیقی (مجری برنامه)
این در حالی است که دکتر مشکوة واکنشی به عبارت تجهیز نشان نداد!
موضوع این گفتگو به باقیمانده آنتی‌بیوتیک در گوشت و فرآوردههای دام و طیور اختصاص داشت.
دکتر مشکوة در پاسخ به سؤال مجری برنامه که مصرف آنتی‌بیوتیک در دام و طیور به چه میزان در ایجاد مقاومت میکروبها به آنتیبیوتیکها هنگام درمان انسان نقش دارد گفت : در ایران در جمعیت 85 میلیون رأس دام و حدود یک میلیارد قطعه طیور پرورشی در سال برای پیشگیری و درمان آنتی‌بیوتیک مصرف می‌شود اما کلیه آنتیبیوتیکهای تولید داخل و وارداتی حتماً در سازمان دامپزشکی ثبت شده و با توجه به سه معیار تضمین کیفیت، اثربخشی و بیضرر بودن برای دام و انسان اجازه مصرف می‌یابد.
وی افزود : کارخانجات موظف به درج زمان پرهیز از مصرف برای هر دارو هستند و دامپزشک هم باید این زمان را به دامدار ابلاغ نماید و بنابراین توصیه ما این است که در هنگام مصرف داروها، گوشت و فرآوردههای دام و طیور نباید مصرف شود.
معاون تشخیص و درمان سازمان دامپزشکی در ادامه گفت : بطور مثال در مورد یک مرغداری وقتی آماده کشتار میشوند باید دامپزشک آن فارم یک گواهی صادر کند و در آن دو موضوع باید قید شود که یکی بلامانع بودن کشتار مرغ و عدم وجود بیماری و دیگری رعایت زمان پرهیز از مصرف دارو است.
دکتر خلیقی مجری برنامه پس از آنکه دکتر مشکوة گفت هدف این است که مرغ باقیمانده آنتیبیوتیکی نداشته باشد پرسید : یعنی واقعاً باقیمانده آنتیبیوتیکی صفر است؟!
معاون سازمان دامپزشکی در پاسخ گفت : انتظار این است اما ممکن است اینگونه نباشد!
سپس مجری برنامه پرسید : آیا همه مرغداریها دامپزشک دارند؟
دکتر مشکوة در پاسخ گفت : مرغداریهای بزرگ دامپزشک اختصاصی دارند اما مرغداریهای کوچک از خدمات دامپزشکان به شکل قراردادی یا موردی استفاده میکنند.
دکتر خلیقی مجری برنامه در ادامه پرسید : آیا تک تک مرغها از نظر عدم وجود بیماری قبل از کشتار معاینه میشوند؟
معاون سازمان دامپزشکی در پاسخ گفت : در مورد مرغها در مرغداری قضاوت گلهای صورت میگیرد و تنها در مورد یک قطعه مرغ قضاوت انجام نمی‌شود و حتی در درمان هم گله مدنظر است و یک مرغ به تنهایی درمان نمی‌شود بلکه کل گله پوشش داده می‌شود.
پس از این اظهارات مجری برنامه گفت به نظر میرسد با توضیحات شما و مراقبتهایی که در ثبت دارو و رعایت زمان پرهیز از مصرف آن قبل از قربانی کردن یا ذبح انجام می‌شود مصرف آنتی‌بیوتیک در دام و طیور نقش خیلی مؤثری در ایجاد مقاومت میکروبها به داروهای آنتی‌بیوتیک مصرفی در انسان نداشته باشد.
نکته جالب آنکه در حالی که دکتر مشکوة از عبارت کشتار استفاده میکرد مجری برنامه در سخنان خود این عبارت را به قربانی کردن یا ذبح تغییر میداد.
پس از این بخش از برنامه گزارشی از پیش ضبط شده پخش شد.
در این گزارش ابتدا دکتر سید علی امامی رئیس شبکه دامپزشکی شمیرانات در پاسخ به این سؤال که دامپزشکان چقدر برای تجویز داروهای آنتی‌بیوتیک آموزش دیدهاند گفت : همکاران دامپزشک ما در طول دوره آموزشی به این منظور آموزشهای لازم را دیدهاند و پس از اتمام تحصیلات از طریق شرکت در دوره‌های بازآموزی سازمان نظام دامپزشکی اطلاعات خود را به روز میکنند.
دکتر امامی درباره مشکلات موجود بر سر تجویز آنتیبیوتیکها در دام و طیور با اشاره به اهمیت آموزش مرغداران و دامداران گفت : در زمینه منع مصرف گوشت ، شیر یا فرآوردههای دامی باید بهرهبرداران محترم آموزش ببینند که زمان منع مصرف را رعایت کنند.
پس از آن در بخش دیگری از این گزارش ، دکتر امیرعباس جعفری معاون آموزش ، بهداشت و توسعه سازمان نظام دامپزشکی هم در این باره گفت : سازمان نظام دامپزشکی دوره‌های بازآموزی با عناوین مختلف از جمله در زمینه نحوه مصرف آنتیبیوتیکها برگزار نموده و همه دامپزشکان برای تمدید یا صدور پروانه فعالیت ملزم به شرکت در این دورهها هستند.
دکتر جعفری همچنین در پاسخ به این سؤال که معیار دامپزشکان برای تجویز داروهای آنتی‌بیوتیک چیست گفت : تجویز بر اساس تشخیص انجام می‌شود که هم بصورت کلینیکی و هم به شکل پاراکلینیکی حاصل می‌شود.
وی افزود : همکاران من حتماً زمان منع مصرف گوشت و فرآوردههای دامی متعاقب مصرف آنتی‌بیوتیک را هم حتماً لحاظ و به دامداران عزیز گوشزد میکنند.
در ادامه این گزارش، دکتر سید محمد آقامیری رئیس سازمان نظام دامپزشکی هم گفت : دامپزشکان بخش خصوصی برای وارد شدن به بازار کار باید دارای شرایطی باشند که از جمله این شرایط سپری کردن کلاسها و دوره‌های بازآموزی است.
وی افزود : در این دورهها مباحث مختلفی از جمله در زمینه داروهای دامپزشکی ، فارماکولوژی دامپزشکی مطرح و بازآموزی می‌شود.
رئیس سازمان نظام دامپزشکی همچنین گفت : وقتی دامپزشک یک فارم را ویزیت میکند اگر تشخیص بدهد که داروی آنتی‌بیوتیک نیاز است با رعایت همه جوانب احتیاطی اقدام به تجویز آنتی‌بیوتیک میکند.
وی افزود : تجویز این داروها در حوزه دامپزشکی با حساسیتهایی روبرو است و این حساسیت به باقیماندههای دارویی مرتبط است و به دلیل مصرف فرآوردههای پروتئینی توسط عموم جامعه، همکاران ما در تجویز آنتیبیوتیکها احتیاط بیشتری به خرج میدهند.
دکتر آقامیری درباره مشکلات موجود بر سر تجویز آنتیبیوتیکها در دام و طیور هم گفت : وقتی داروی آنتی‌بیوتیک قرار است مصرف شود حتماً باید قبل از آن کشت آنتیبیوگرام انجام شده باشد تا مشخص باشد که برای عامل بیماریزا باید چه نوع آنتیبیوتیکی مصرف شود.
وی افزود : مشکل اینجاست که زمان لازم برای انجام آنتیبیوگرام میتواند مقداری کارها را به تأخیر بیندازد.
گفتگو با دکتر آقامیری رئیس سازمان نظام دامپزشکی و معاون این سازمان در حالی صورت گرفته که سایت سازمان نظام دامپزشکی جمهوری اسلامی ایران از ابتدا تا انتهای هفته سلامت برخلاف سال گذشته که فعال بود و بیانیهای هم منتشر نمود، امسال کاملاً بیتفاوت و منفعل بود.
بخشی از این گزارش به گفتگو با دکتر مشکوة هم که در برنامه زنده هم حضور یافته بود اختصاص داشت و از پیش ضبط شده بود.
وی در این گفتگو به عوامل عفونی و مسبب ایجاد بیماری اشاره و از ضرورت مصرف آنتیبیوتیکها برای مقابله با عوامل باکتریایی سخن گفت و تأکید کرد که آنتی‌بیوتیک باید با نسخه دامپزشک تهیه و مصرف شود.
پس از پخش این گزارش ضبط شده، گفتگوی زنده با دکتر مشکوة در استودیو ادامه یافت و دوباره مجری برنامه وی را معاون تجهیز و درمان و نه تشخیص و درمان معرفی کرد!
در بازگشت به استودیو ، یکی از پیامکهای بینندگان برنامه که با تشکر از حضور دکتر مشکوة هم بعضاً همراه بود قرائت شد.
از جمله یکی از بینندگان گفته بود : تکلیف ما که گوشت دام و طیور را مصرف میکنیم و نمیدانیم چه آنتیبیوتیکهایی از این طریق وارد بدنمان می‌شود چیست؟
دکتر خلیقی مجری برنامه هم خطاب به دکتر مشکوة گفت : آقای دکتر البته شما گفتید که همه چیز تحت نظارت است اما باز هم مردم نگران هستند و بخصوص در مورد هورمون که باوری در میان ما هست که مرغها اکثراً هورمونی هستند!
دکتر مشکوة در پاسخ گفت : مردم حق دارند که نگران باشند چون فرآوردههای دامی در سبد غذایی روزمره آنان بخش مهمی را به خود اختصاص میدهد و انتظار از مصرفکنندگان هم این است که نسبت به سلامت خود حساس باشند.
وی افزود : تولیدکننده باید بهداشت تولید را مد نظر قرار دهد و دستگاههای نظارتی هم بر این مسئله نظارت نمایند.
معاون سازمان دامپزشکی در ادامه گفت : نهایت تلاش ما این است که در حوزه دامپزشکی آنتیبیوتیکهایی مورد مصرف قرار گیرد که کمترین ضرر را در نهایت برای انسان داشته باشد.
دکتر مشکوة افزود : حتی سعی ما این است که اگر یک آنتی‌بیوتیک در انسان برای درمان بیماری خاصی استفاده می‌شود ما از آن دارو در حوزه دامپزشکی استفاده نکنیم ، هر چند که در این بازار وسیع اتفاقاتی هم ممکن است رخ دهد و من نمیخواهم این مسئله را کتمان کنم یا اطمینان صددرصد بدهم!
وی گفت : به مردم توصیه میکنیم گوشت و انواع فرآوردههای دامی را از مراکز معتبر بخرند و اگر بطور مثال گوسفند را به طور مستقیم از صاحب آن خریداری و ذبح کنند یقیناً تحت نظارت و تضمین شده نخواهد بود.
معاون سازمان دامپزشکی کشورمان درباره مسئله هورمون هم گفت : به مردم اطمینان میدهم که در کشورمان هیچ هورمونی برای طیور وارد و مصرف نمی‌شود.
وی افزود : علت این ادعا هم این است که هر دارو یا ماده اولیه دارویی که به کشور وارد شود یا در داخل تولید گرددد هنگام مصرف در حوزه دامپزشکی باید مجوز از سازمان دامپزشکی بگیرد و گمرک اجازه ترخیص بدون مجوز سازمان دامپزشکی نمیدهد و ما هرگز برای مصرف هورمون در طیور چنین مجوزی صادر نکرده و نمیکنیم.
مجری برنامه در ادامه پرسید : آیا مردم میتوانند با توجه به طعم و مزه و ظاهر از وجود باقیمانده آنتیبیوتیکی در فرآورده دامی مطمئن شوند و آن را تشخیص دهند؟!
دکتر مشکوة در پاسخ گفت : این کار سختی است و مردم قادر به انجام آن نیستند و حتی آزمایشگاه معمولی هم قادر به انجام آن نیست.
وی در پایان افزود : به مردم مژده میدهم که سازمان دامپزشکی برای آنکه مطمئن شود فرآوردههای عرضه شده به بازار فاقد باقیماندههای آنتیبیوتیکی و یا سموم و فلزات سنگین بیش از حد مجاز هستند آزمایشگاههای کنترل کیفی و پایش باقیماندهها در تهران، قزوین، بندرعباس، مشهد، اهواز و رشت دایر کرده و این آزمایشگاهها با تجهیزات بسیار گران قیمت بطور اختصاصی مسئله باقیماندهها را پایش میکنند.
با پوزش از بینندگان محترم حکیم مهر به دلیل کیفیت نه چندان مناسب عکسها
همان عبارت تجهیز صحیح تر است بسمه تعالي این مصاحبه با رئیس محترم نظام دامپزشکی کی انجام شده؟ ما که هر وقت نظام می رویم تشریف ندارند! ... مثل اينكه خوابي با عرض سلام با سلام و احترام / ضمن تشکر از بازدید و اظهار نظرتان / اینگونه مسائل صرفاً حاشیه های یک خبر و سبب جذابیت بیشتر است و اشکالی متوجه یک برنامه نیست. هر چند به نظر می رسد میان واژه تشخیص و تجهیز ممکن است در شنیدن اشتباه رخ داده باشد. به هر حال اطلاع رسانی برنامه طلوع و بویژه نقش مجری کارشناس محترم قطعاً قابل تقدیر است. مصاحبه با .........؟ این آقا که فقط شبها ....... است . روزها هم که ازش خبری نیست . دکتر ....... هم که ای بگذارید خودم نقطه چین بگذارم مصاحبه با اینا یعنی چی ؟ به نظر می رسد مسولین با توجه به اینکه کشتار خارج از کشتارگاه در ....... مملکت انجام می گیرد بهتر است از دادن امار بی مورد در باره کیفیت گوشت مرغ و گوشت قرمز پرهیز بنمایند.سنگینتر خواهد بود که مطرح بفرمایند آمار دقیقی در دسترس نیست.ولی همکاران در واحدهای مختلف با توجه به مشکلات وافر وروز افزون در صدد بهبود وضعیت می باشند.دستشون درد نکنه همه اقشار دامپزشکی زحمت می کشند.بهتره مسولین فقط تهران را نبییند که مراکز صنعتی در ان متمرکز هستن. 
