حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: چند روز پیش در جلسه شورای هماهنگی مدیران سازمان دامپزشکی کشور، رئیس سازمان دامپزشکی کشور، «دکتر قاسم رضاییانزاده» را بهعنوان معاون بهداشتی و پیشگیری خود منصوب کرد. دکتر رضاییانزاده پیش از این نیز یک بار معاونت بهداشتی و پیشگیری و یک بار معاونت تشخیص و درمان این سازمان را به عهده داشته است. به همین بهانه به سراغ او رفتیم و دقایقی را با وی به گفتوگو نشستیم.
حکیم مهر: آقای دکتر، چه برنامهای برای کنترل بیماریهای شایع
در ایران مثل بیماریهای طیور، آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، بروسلوز یا تب برفکی
دارید؟
سازمان دامپزشکی برخی رسالتهای کلی دارد که تلاش میکند
آنها را به اجرا درآورد. یکی از این رسالتها کنترل و مبارزه با بیماریهای دام، طیور،
آبزیان، زنبورعسل و بهداشت عمومی است که این رسالت در حال انجام است. اما طبیعی
است که با گذر زمان، هرچه رو به جلو حرکت میکنیم، باید به روزتر شده و سیستمها
را ارتقا دهیم. در این راستا سیاستی که انشاالله دنبال خواهیم کرد، به روزرسانی
سامانههای ما و ثبت کانونهای بیماری است. به این معنا که دقت بیشتری را در فرایند
رصد و پایش اعمال میکنیم.
متعاقب موضوع رصد و پایشی که اعمال خواهیم کرد، به روز کردن
سیاستهای مبارزهای به ویژه درخصوص بیماری تب برفکی را دنبال میکنیم. در حال
حاضر در فاز دوم عملیاتی هستیم و برای ما بسیار مهم است که وارد یک مرحله جدید از
فاز سوم شویم.
در خصوص بیماری بروسلوز، سیاست ارتقای سطح مبارزه را در پیش
خواهیم داشت که دستورالعمل آن را متعاقبا اعلام خواهیم کرد. این برنامهها درخصوص
همه بیماریها و در همه حوزهها انجام و سیستم دفاتر به روز خواهد شد. ما مجددا
دستورالعمل سال ۱۴۰۱
را در قالب دستورالعمل مبارزه در سال ۱۴۰۱
در سطح کشور ابلاغ خواهیم کرد.
همچنین بحث تقویت و ادامه طرح ارتقای کیفی بهداشت گوشت مرغ
را داریم که بایستی این مسیر را به جد در سال ۱۴۰۱ دنبال کنیم.
حکیم مهر: یعنی دقیقا چه برنامهای؟
منظورم
برنامه ارتقای سطح کشتارگاهها از نظر گرید A+، A و B است.
همینطور طرح ملی ارتقای کیفیت تخممرغ و متعاقب آن گوشت و شیر که همه اینها را در
سال آتی دنبال خواهیم کرد.
تمام این برنامهها به نوعی سیاست خاص بنده و مجموعه بنا به
تاکید ریاست محترم سازمان است. موضوع مهم استفاده از ظرفیتهای پژوهشی، تحقیقاتی و
آموزشی کشور است که فراتر از دعوت به جلسه بوده و ما آنها را در قالب یک طرح ارائه
خواهیم کرد تا بتوانیم از نظرات همه این افراد در حوزههای مختلف در جهت بازنگری
دستورالعملها استفاده کنیم.
حکیم مهر: آیا از ظرفیت بخش خصوصی هم استفاده میکنید؟
طبیعی است که این حجم از عملیات امکانپذیر نخواهد بود، مگر
اینکه از ظرفیت بخش خصوصی در قالب مادههای تعریف شده قبلی استفاده کنیم. اگر هم
برنامه جدیدی باشد، آن را دنبال کنیم، چون برای ما بسیار مهم است که بتوانیم از
ظرفیت این بخش به نحو احسن استفاده کنیم؛ بهویژه مراکز بستهبندی، مراکز عمده
عرضه کشتارگاهها و حتی در بحث کلینیسینها، مراکز مایهکوبی و جاهایی که در سطح
کشور پخش هستند، میتوانند ابزار بسیار خوبی برای رصد و پایش بیماریهای دام طیور
و آبزیان ما باشند.
حکیم مهر: آقای دکتر، ما پیش از این، برخی بیماریها را در
کشور نداشتیم. از جمله آدنوویروسها در طیور که بیماری آنگارا را ایجاد میکنند. این
بیماری قبلا در ایران نبود و برخی ادعا میکنند که از طریق واکسنهای زنده از
کشورهایی مثل هند وارد کشور شده است. نظر شما در این خصوص چیست و چه برنامهای برای
کنترل آن دارید؟
در خصوص بیماریهایی که بعضا به وجود میآید، مثل بیماری
آنگارا یا آدنوویروس، اگرچه این بیماری قبلا در کشور نبوده اما در سالهای قبل در
کشورهایی مثل پاکستان وجود داشته است. نمیتوان گفت علت شیوع این بیماری به دلیل
واکسن است، بلکه عوامل ویروسی است که بنابه هر دلیلی میتواند ورود پیدا کرده
باشد. همچنین عوامل مولتی فاکتور است که نمیشود مشخصا در مورد آن اظهارنظر کرد.
آن واکسنها کاملا مجوز لازم خود را دارد. آنگارا یک بیماری است که از نظر بروز میتوان
گفت که انتقال عمودی دارد. لذا توجه سازمان جهت کنترل این بیماری به مزارع مرغ
مادر بوده است. در نهایت شیوع بیماری از آن جهت که میتواند به صورت افقی بین
مزارع مرغداری در کشور رخ دهد، سازمان دامپزشکی را بر آن داشت که دستورالعملی را
درخصوص این بیماری تدوین کند.
حکیم مهر: دستورالعمل در چه مرحلهای است؟
اقدامات لازم درخصوص دستورالعمل انجام شده و امیدوار هستیم
که در سال ۱۴۰۱
با به روز کردن دستورالعمل و اشراف بیشتر بر مزارع مرغ مادر، بتوانیم گامی در جهت
ریشهکن کردن بیماری برداریم، کمااینکه بیماری هماکنون تحت کنترل است.
جناب آقای دکتر ضمن تبریک، بنده نقدی داشتم به سیاست رقابتی کردن موضوع بهداشت و آن هم این که:
بنظر بنده می رسد کیفیت بهداشتی را نباید رتبه بندی کرد.
کیفیت بهداشتی باید دو گرید داشته باشد:
1- قابل قبول
2-غیر قابل قبول
و غیر از این هم نباید داشته باشیم و در واقع کیفیت بهداشتی یک کالا نیست که بیاییم آنرا با پول طبقه بندی کنیم.
این دقیقا بر خلاف و مغایر با رسالت تامین بهداشت و اصول بهداشتی است.
دقیقا مثل این است که شما پروتکل های پیشگیری بیماری ها و یا نسخ درمانی را در بیمارستان های یک شهر بیایید و گرید بندی کنید و مثلا به شخصی که پول بیشتی می دهد، نسخه بهتری بدهید که سریعتر درمان شود و به دیگری نسخه ضعیف تری دریافت نماید.
در واقع قابلیت ردیابی جزئی از اصول اولیه بهداشت مواد غذایی است و حال اینکه ما در اینجا بخواهیم آن را بصورت یک آپشن مثلا گرید آ پلاس به جامعه معرفی و تعیین کنیم درست نیست.
البته متوجه هستم که شاید این تلاشی در جهت جا انداختن موضوعات بهداشتی از این قبیل است ولی باید بگویم که هدف وسیله را توجیه نمی کند حتی اگر بعنوان یک تاکتیک و در شرایط خاص به آن فکر کنیم باز هم نباید به هیچ وجه اصول اولیه بهداشت را زیر پا گذاشت.