حکیم مهر: محققان میگویند همسترهایی که بر اثر ویرایش ژن فاقد یک گیرنده هورمونی کلیدی بودند، رفتارهای اجتماعی غیرمنتظرهای را از خود نشان دادند.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، محققانی که روی همسترهای دستکاری شده ژنتیکی آزمایش کردند، دریافتند که زیست شناسی پشت رفتار اجتماعی ممکن است پیچیدهتر از آن چیزی باشد که ما تاکنون فکر میکردیم.
این تیم از روش ویرایش ژن موسوم به «کریسپر»(CRISPR) برای مسدود کردن یک مسیر سیگنالینگ عصبی شیمیایی استفاده کرد و متوجه شد که رفتارهای اجتماعی حیوانات به روشهای غیرمنتظرهای تغییر کرده است.
کلید این مطالعه، یک هورمون به نام «وازوپرسین»(vasopressin) است. این هورمون ضمن عملکردهای دیگر، در رفتارهای اجتماعی از جمله پیوند عاطفی با شریک زندگی، انگیزه جنسی، همکاری، ارتباطات اجتماعی، تسلط و پرخاشگری نقش کلیدی دارد.
دانشمندان در تحقیقات گذشته، "وازوپرسین" را برای کودکان مبتلا به اوتیسم تجویز کردهاند و به بهبود رفتارهای اجتماعی دست یافتهاند.
دانشمندان دانشگاه ایالتی "جورجیا" برای این مطالعه جدید، مسیرهای عصبی شیمیایی را که "وازوپرسین" روی آنها کار میکند، بررسی کردند. آنها برای انجام این کار از روش CRISPR برای مهندسی ژنتیک همسترهایی که فاقد گیرندهای که وازوپرسین به آن متصل میشود به نام "Avpr1a" استفاده کردند و همسترهای ویرایش شده تغییراتی را در رفتارهای اجتماعی خود نشان دادند، اما این تغییرات شامل تغییراتی نبود که محققان انتظار داشتند.
«الیوت آلبرز» محقق ارشد این مطالعه گفت: ما واقعاً از این نتایج شگفتزده شدیم. ما پیشبینی میکردیم که اگر فعالیت "وازوپرسین" را حذف کنیم، هم پرخاشگری و هم ارتباطات اجتماعی را کاهش میدهیم. اما برعکس این اتفاق افتاد.
همسترهایی که "Avpr1a" از آنها حذف شده بود، به طرز عجیبی نسبت به همسترهای گروه کنترل که ویرایش نشده بودند به طور قابل توجهی سطوح بالاتری از رفتار ارتباط اجتماعی از خود نشان دادند. این رفتارهای اجتماعی هم مثبت و هم منفی بود و حیوانات مهندسی ژنتیکی شده نیز پرخاشگری بیشتری نسبت به همجنسهای خود نشان دادند. جالب اینجاست که این امر در همسترهای نر و ماده متفاوت است و همسترهای نر معمولاً تهاجمیتر از مادهها هستند.
این تیم میگوید که این یافته نشان میدهد که زیست شناسی پشت رفتارهای اجتماعی پیچیدهتر از آن چیزی است که دانشمندان تاکنون تصور میکردند. برای بررسی اینکه این هورمون چگونه ممکن است بر تفکر علمی در مورد رفتار اجتماعی انسان تأثیر میگذارد و اینکه آیا میتواند راههای جدیدی را برای درمانهای بالقوه اختلالات عصبی-روانی کشف کند به کار بیشتری نیاز است.
"آلبرز" میگوید: اگرچه میدانیم که "وازوپرسین" با عمل در تعدادی از مناطق مغز، رفتارهای اجتماعی را افزایش میدهد، اما ممکن است اثرات جهانیتر گیرنده "Avpr1a" مهارکننده باشد. ما این سیستم را آن طور که فکر میکردیم درک نمیکنیم. یافتههای غیرواقعی به ما میگویند که باید درباره عملکرد این گیرندهها در سراسر مدارهای مغز و نه فقط در مناطق خاص مغز فکر کنیم.
این تحقیق در مجله PNAS منتشر شده است.