به بهانه مرگ ۱۱ اسب گران‌قیمت در استان یزد
تشخیص قطعی علت مرگ؛ واقعیتی علمی یا اعتماد به نفس کاذب در لوای
عناوینی چون «تیم واکنش سریع دامپزشکی!»
دکتر حسین امینیان‌فر، متخصص پاتولوژی دامپزشکی و استادیار دانشگاه تهران
مدت‌هاست که در لابلای اخبارِ
دامپزشکی، خبرهایی از اقصی نقاط کشور، تحت عنوان «کالبدگشایی و تشخیص علت مرگ گونه
های حیات وحش از زرافه تا پلنگ و بز کوهی گرفته تا همه‌گیری‌ها و کانون‌های مرگ و میر حیوانات
اهلی» توسط کارشناسان شبکه دامپزشکی فلان شهرستان دیده می‌شود. جدیدترین مورد از این
دست اخبار، تشخیص قطعی مسمومیت به عنوان علت مرگ ۱۱ رأس اسب در استان یزد
توسط تیم واکنش سریع اداره کل دامپزشکی است. در نگاه اول به تیتر، انتظار داریم در
شرح خبر، مدیرکل یا رییس این تیم واکنش سریع به چگونگی روند تشخیص و یافته‌ها اشاره کند، اما
اطلاعاتی بیش از تکرار تیتر و البته توضیح مفصل درباره‌ی برنامه‌های سازمان برای کنترل بیماری
مشمشه در محتوای خبر دیده نمی‌شود.
تشخیص
قطعی (definitive
diagnosis) و علت مرگ (Cause of Death) دو اصطلاح علمیِ روش‌مند هستند که رسیدن به
آن، نیاز به طی کردن مراحل مشخص دارد. بنابراین حدس و گمان و احساس و نظر شخصی (که
البته با عنصر تجربه متفاوت است) در نتایج به دست آمده کمترین دخالت را دارد.
تشخیص
علت مرگ یازده اسب گران‌قیمت در استان یزد از
منظر روش‌مندی علمی به شرح زیر است:
۱- اداره کل دامپزشکی استان یزد
در کوتاه‌ترین زمان ممکن پس از
مرگ، جلسه‌ای مجازی یا تلفنی با
دامپزشک باشگاه، بخشِ دامپزشکی فدراسیون سوارکاری یا دامپزشکِ طب اسب، مرکز ملی
تشخیص سازمان، بخش پاتولوژی و طب داخلی دام‌های بزرگ یک یا دو
دانشگاه مثلا دانشگاه شیراز یا تهران. در این جلسه مجازیِ حداکثر یک ساعته، تاریخچه
دقیق از علائم توسط دامپزشک باشگاه ارائه شده، با نظر پاتولوژیست و دامپزشکان بالینی
طب اسب، تیمی از دامپزشکان مأمور به کالبدگشایی و نمونه‌برداریِ اصولی و صحیح (و
نه صرفاً دریدن شکم و تخلیه محتویات بدون توجه به شواهد ماکروسکوپیک) می‌شوند و نمونه‌های مصوب در جلسه مجازی
را اخذ خواهند نمود. تمام مراحل کالبدگشایی باید فیلم‌برداری شود.
۲- نمونه‌های میکروب‌شناسی، سم‌شناسی، ویروس‌شناسی و پاتولوژی به
دانشگاه یا مرکز ملی تشخیص سازمان منتقل شده، آزمون‌های مصوب در جلسه مجازی
انجام گردیده و پس ارزیابی هیستوپاتولوژی، جمع‌بندی علت مرگ (COD) توسط پاتولوژیست‌های دانشگاه و مرکز ملی
تشخیص سازمان به اداره کل اعلام می‌گردد.
البته
که امیدوارم این روش‌مندی علمی در بررسی علت
مرگ اسب های یزد رعایت شده باشد و مشکل فقط در ضعف اطلاع‌رسانی بوده باشد. البته
که این نقد صرفاً نقد عدم بکارگیری یا عدم اطلاع‌رسانی صحیح روش‌ها و یافته‌های علمی است.
جناب دکتر غلامی عزیز، من که نفهمیدم نقد شما چیه ولی ۲ حالت دارد یا شما در جریان این کالبدگشایی بودید، بنابراین این چیزی که می‌فرمایید بر خود شما وارده و باید جوابگو باشید و یا هم در جریان نبودید و شخص دیگری مسئول این کار بوده که نقدی که می‌فرمایید بیهوده است و باید از آن شخص پرسیده شود. 
باسلام وادب واحترام | اگر من دامپزشک کار اصولی انجام ندهم و به من انتقاد بشه، تضعیف زحمات و تجربه اساتیدم هست؟ یعنی مردم فقط حق دارن برام دست بزنند و هورا بکشند؟ اگر چندین ساله کارمند اداره دامپزشکی هستم ولی خودمو آپدیت نگه نمیدارم، بازم لایق تشویق و تحسینم؟ علت مرگ زرافه ؟؟؟؟!!!! اون هم در ایران ؟؟؟!!! | زرافه تلف شده در باغ وحش رو میگه. | کدام باغ وحش؟ حکیم مهر از تلفات ۴تا مرغ هم می‌نویسه پس چرا از تلفات حیوانات باغ وحش و زرافه نمی‌نویسه؟ | باغ وحش صفا دشت تشخیص قطعی علت مرگ توسط متخصصیین forensic است | در کشور دامپزشک قانونی ( مانند متخصص پزشکی قانونی در پزشکی ) نداریم | هر که در این حلقه نیست فارغ از این ماجراست!! با فرمایشات شما مخالفم وقتی خودمان وجهه کار همکاران خودمان را پایین میاوریم حالا چه بخش دولتی و خواه بخش خصوصی پس باید انتظار تحقیر دامپزشکی رو هم از سوی سایر سازمانها ادارات و .. داشته باشید | دوست گرامی، چرا باید بخاطر اینکه یک نفر یک شغل دارد بقیه باید خود سانسوری کنند؟ اشتباه می‌کنید اتفقأ همین نظرات باعث رشد او می‌شود نه نامه‌های فدایت شوم. | استفاده از لفظ دریدن شکم ، تحقیر دیگران هست. همکار عزیز بسیار درست می فرمایید قطعا از یک معلم و استاد دانشگاه انتظار می رود در انتقاد و نظر ها به زیر دستان خود آموزش دهد قطعا می توانست بهتر از این تیتر بزند و حتی انتقاد سازنده تری کند استادیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران! پاتولوژی رو زیاد جدی گرفتیا دکتر البته به خاطر تحصیلاتتونه جزوه کافیه برای دانشجوها من هم با نظر شما موافق هستم تشخیص قطعی علت مرگ چه در انسان و چه در حیوان آن هم در ان حجم از تعداد تلفات نیاز مند بررسی های دقیق ماکروسکوپیک، میکروسکوپیک و انجام آزمایشات پاراکلنیکی لازم، نیازمند به صرف زمان وکمک گیری از متخصصین مربوطه میسر است. لذا مسئولین مربوطه باید به ظرفیت و توانایی دانش اموختگان و اساتید رشته ی پاتولوژی دامپزشکی توجه نمایند | در مورد مرگ پیروز اینکار انجام شد. | چه ربطی به پاتولوژی دارد؟ با سلام و احترام به یکایک همکارانِ دامپزشک | فرموده اید که پاتولوزیست ، جمع بندی کننده نتایج ازمونهای تکمیلی و ارایه علت مرگ است. | همکار عزیز من همان ناشناس هستم که می فرمایید | ناشناس محترم ۲۳:۲۷ آقای دکتر عزیز این نوشتار شما را حمل بر بی اطلاعی شما از بسیاری موارد رخ داده و پیگیریهای انجام شده می دانم و البته جای تاسف دارد که از چنین جایگاهی با عبارتی هم چون دریدن شکم و.... زحمات و تلاشهای انجام شده رو زیر سوال می برید ................... کلیه مواردی که ذکر کردید تلفات زرافه و حیات وحش و... به دقت با حضور تیمهای کارشناسی وپاتولوژیستهای سازمان کالبد گشایی ونمونه برداری و گزارشات از تشخیص دقیق نیز تدوین گردیده و انتظار رسانه ای نمودن گزارشات تخصصی به شیوه موردنظر شما جلی تعجب دارد و متولی بهداشت و تشخیص بیماری سازمان دامپزشکی می باشد... | کاملا صحیح و بجا فرمودید | سلام و درود خدمت همکار گرامی | جناب دکتر امینیان فرد عزیز | موافقم این نوع نگارش نشان از بی تجربگی جناب دکتر امینیان فر داره. جناب دکتر عزیز اگر در جریان ماوقع روش مندی تشخیص علت مرگ و کالبدگشایی قبل از اون آگاهید ، صریح اعلام کنید . اما اگر به صرف ۱۵ خط تدریس تئوری کالبدگشایی و روش تشخیص این مرقومه رو به حکیم مهر ارسال کردید واقعا جای تاسف داره . هرچند از اول هم مشخص بود این گونه مرگ ناگهانی یا مسمومیت یا مثلا برق گرفتگی یا گازگرفتگی اما بنظر روش تشخیص درست بوده . موضوع بعدی پیگیری قضایی مرگ ۱۱ موجود زنده ست که امیدوارم دادستان اشکذر اقدام کنند . 
| گاز گرفتگی؟! | خفگی ناشی از دود یا گاز مصرفی طبیعی آقای دکتر امینیان فربسیار عالی روش تشخیص قطعی همراه با کالبدگشایی را توضیح دادند و تعجب میکنم چرا مورد تهاجم بعضی از همکاران قرار گرفته اند.عزیزی که می فرمایند تشخیص قطعی چه ربطی به پاتولوژیست داره متعجبم کرد! البته آقای دکتر امینیان فر کامل توضیح داده اند که نمونه های میکروب شناسی،ویروس شناسی،سم شناسی و....و رسیدن پاسخ ها خصوصا پاسخ یافته های پاتولوژیک،پاتولوزیست با مشورت متخصص بالینی اسب معمولا نظر نهایی را به مرجع رسیدگی اعلام میکنند.خوب بخاطر دارم با زنده یاد دکتر رضا نقشینه درس کالبدشکافی را میگذراندیم تاکید فراوان به علائم ماکروسکوپیک داشتند که آقای دکتر امینیان فر به درستی به آن نیز اشاره فرموده اند.برای منهم اعلام سریع علت مرگ 11 اسب ابتدا به علت مشمشه کمی عجیب بود اما از آن عجیب تر اعلام سریع و بعدی مسمومیت اسب ها بود. | هیچ کس با مطالب ایشون مخالف نیست و دقیقا مبحث کالبدگشایی و روش تشخیص رو بخوبی نشریح یا بعبارتی تدریس کردند. عینا مطالبی که مرحوم دکتر نفشینه ، دکتر سهرابی ، دکتر ساسانی و توسلس ودکتر اهورایی به ما آموختند . نکته لحن وشیوه ..... ایشان است ................ .............. یه زمانی اساتید ما در بخش پاتولوژی دامپزشکی تهران دکتر نقشینه بودند .............. معلوم نیست که انتقاد از چیه، اگر اطلاعات دقیق دارید بیان کنید و اگر نه اجازه بدهید کسی که در این کار شرکت کرده نظر بدهد و پریدن به دیگران برای چند خط نوشته در یک کتاب تکتس زیاد جالب نیست و سازنده هم نیست. 
