حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: طی حکمی از سوی رئیس فرهنگستان علوم، «دکتر حسن اختیارزاده» معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور به عنوان عضو مدعو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد.
این انتخاب بهانهای شد تا به سراغ دکتر اختیارزاده برویم و دقایقی را با او به گفتوگو بنشینیم:
حکیم مهر: آقای دکتر، ضمن تبریک، ارزیابی شما از این انتخاب و اینکه یک فرد از بدنه دستگاههای دولتی انتخاب شد، چیست؟
عضویت در فرهنگستان علوم ایران سه رده دارد؛ یک رده آن اعضای مدعو، رده بالاتر اعضای وابسته و نهایتا اعضای پیوسته هستند. از طرفی گروه دامپزشکی فرهنگستان از سه شاخه شامل «پاتوبیولوژی»، «بالینی» و «بهداشت مواد غذایی» تشکیل شده است. حکم بنده در تاریخ ۲۲ اردیبهشتماه به عنوان عضو مدعو در شاخه بهداشت مواد غذایی از سوی دکتر مخبر دزفولی ریاست محترم فرهنگستان امضا شد.
در خصوص اینکه شخصی از یک سازمان اجرایی انتخاب شده است، باید گفت که معمولا فرایند انتخاب به این صورت است که در هر گروه علمی خاص که دامپزشکی هم یکی از آنهاست، نفراتی را که صاحبنظر میدانند، ازجمله اعضای هیات علمی یا مراکز تحقیقاتی و... به عنوان عضو دعوت میکنند. این شخص در هر یک از سه حالتی که قرار است انتخاب شود، بعد از صدور پیشنهاد، میبایست رزومه علمی، اقدامات و مطالعات خود را ارائه کند و در ادامه اگر شرایط اولیه را داشته باشد، بعد از اینکه مدارج اجرایی کار طی و ارزیابی انجام شد، به کمیتهای میرود که اعضای ثابت و پیوسته فرهنگستان تصمیمگیری میکنند که آیا آن فرد به عضویت دعوت شود یا خیر؟ معمولا شروع این دعوت به عنوان عضو مدعو است و بنده هم به عنوان عضو مدعو به مدت دو سال به عضویت درآمدم.
حکیم مهر: اساسا فرهنگستان چه نقشی میتواند در ارتقای سلامت جامعه داشته باشد؟
برای پی بردن به نقش فرهنگستان در ارتقای سلامت، باید به اساسنامه خود فرهنگستان مراجعه کرد. با نگاهی به آن میبینیم که اساسنامه با هدف نیل به استقلال علمی و فرهنگی، توسعه علوم و فنون و تقویت پژوهش شکل گرفته و فعالیتهای خود را در این مسیر انجام میدهد. در توضیح نقشی که خود فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران میتواند ایفا کند، باید به شرح وظایفی که بر اساس هدف اصلی آن مشخص شده، رجوع کرد که از جمله آن میتوان به گسترش مرزهای دانش، بالابردن سطح دانش و پژوهش در کشور، انجام امور مشاوره علمی و تحقیقاتی در پروژههای واگذار شده از سوی دولت یا مطالعه تجربیات کشورهای مختلف در تکنولوژی به منظور استفاده از آنها در پیشرفت علم در کشور اشاره کرد. به نظر من فرهنگستان علوم مرکزی است که مجموعهای از محققین، دانشمندان و افراد صاحبنظر را از دانشگاه و موسسات تحقیقاتی و اجرایی دور خود جمع کرده و میتواند نقش موثری در کمک به اجرای سیاستها و برنامههای علمی کشور داشته باشد و خطوط مناسبی را ترسیم کند.
حکیم مهر: یکی از انتقاداتی که نسبت به کارکرد فرهنگستان علوم میشود، این است که جلسات آن به نوعی به دورهمی پیشکسوتان حوزه دامپزشکی تبدیل شده و از کارکرد اصلی خود دور شده است. نظر شما در این خصوص چیست و چطور میتوان فرهنگستان را متحول و آن را به مسیر اصلی خود هدایت کرد؟
این انتقادی که شما مطرح کردید را من پیش از این در جای دیگری نشنیدم؛ اما واقعیت این است برای خود من که هماکنون در این جمع حاضر شدم و قبلا هم در مواردی دعوت به حضور در سخنرانی یا یکی دو مورد ارائه سخنرانی شدم، اگرچه اکثریت افرادی را که دیدم، از پیشکسوتان دامپزشکی در گروه دامپزشکی فرهنگستان بودند، اما به این شکل نیست که افراد جوان در میان آنها حضور نداشته باشند. کمااینکه جوانترهای عضو هیات علمی، دانشیاران دانشگاه، اساتید یا افرادی که حتی عضو هیات علمی دانشگاه هم نبوده و مثلا از بدنه صاحبنظر جامعه دامپزشکی ایران هستند، در این جمع حضور دارند و خود من هم که از خارج از دانشگاه دعوت شدم.
حکیم مهر: برنامه خود شما چیست و از نظر شما این ترکیب چقدر میتواند در پیشبرد اهداف فرهنگستان موثر باشد؟
فرهنگستان علوم با ترکیب مناسب خود و با توجه به شناخت اعضای آن از شرایط اجرایی و علمی کشور، میتواند نقش بسیار مهمی را ایفا کند. اعضای مجربی که خیلی از آنها تحصیلکردههایی هستند که یا کل دوران تحصیل آنها در دانشگاههای معتبر جهانی بوده یا حداقل به عنوان فرصت مطالعاتی این فضا برای آنها ایجاد شده و توانستند تجربه کشورهای دیگر را هم داشته باشند. این افراد به کشور برگشتند و تعدادی از پستهای دانشگاهی، علمی و بعضا اجرایی را عهدهدار شدند. بنابراین از شرایط کشور و اطلاعات روز دنیا آگاه هستند و میتوانند در موارد مورد نیاز دولت، مشاورههای خوبی بدهند.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.