حکیم مهر - برنامه زنده طلوع از شبکه چهار سیما، صبح یازدهم تیرماه به موضوع بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان اختصاص داشت.
در آستانه سیزدهم تیرماه، روز ملی مبارزه با بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان که از تقویم کشورمان حذف شده است، دو دامپزشک با حضور در این برنامه به ارائه توضیحاتی درباره اهمیت پیشگیری و کنترل این دسته از بیماریها پرداختند.
دکتر محسن مشکوة، دامپزشک متخصص مواد غذایی و معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور و دکتر محمد زینلی، دامپزشک متخصص بهداشت عمومی و کارشناس مسئول اداره بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت مهمانان این برنامه بودند.
معاون سازمان دامپزشکی کشورمان در ابتدای برنامه مهمترین اقدام برای پیشگیری از ابتلای انسان به این بیماریها را کنترل مخزن حیوانی بیماری عنوان کرد و گفت : بیشترین اقداماتی که باید برای کنترل بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان صورت گیرد توجه به مخزن آنها است و با کنترل هر چه بیشتر مخزن حیوانی بیماری، خطر ابتلای انسان کاهش می‌یابد.
دکتر مشکوة با ذکر مثالی در این باره افزود : تب مالت (بروسلوز) که یکی از شاخص‌ترین بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان است اگر دامی آلوده باشد از طریق مصرف شیر غیرپاستوریزه یا تماس مستقیم حیوان آلوده به انسان منتقل میشود و برای آنکه انسان مبتلا نشود باید بیماری در حیوان کنترل شود.
نماینده وزیر بهداشت در شورای مرکزی سازمان نظام دامپزشکی هم با اشاره به برنامه وزارت بهداشت برای پیشگیری از بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان گفت : به ترتیب بیماریهای تب مالت، هاری و حیوانگزیدگیها، تب خونریزی دهنده کریمه کنگو، سالک (پوستی و احشایی)، کیست هیداتید و سیاه زخم از مهمترین بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان هستند که کشور ما بیش از سایر بیماریها با آنها در حال مقابله است.
دکتر زینلی درباره بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو که این روزها به شدت خبرساز هم هست گفت : هر چند پیش از سال 78 این بیماری در کشور وجود داشت اما شناسایی نشده بود، در این سال سه استان چهارمحال و بختیاری، آذربایجان غربی و خوزستان مواردی از این تب خونریزی دهنده را به خود دیدند.
وی با بیان این مطلب که از آن سال به بعد بیماری در کشور شناسایی شد افزود : مخرن اصلی عامل بیماری کنه سخت از جنس هیالوما است که به وفور در کشور ما وجود دارد و حین خونخواری روی بدن دام آنها را آلوده میکند و با توجه به اینکه دام آلوده علامتی معمولاً ندارد، هنگام ذبح عمدتاً در کشتارگاهها و حتی کشتار غیرمجاز در حاشیه شهر باعث آلودگی انسان میشود.
زینلی با اشاره به اینکه امکان گزیده شدن مستقیم انسان توسط کنه و ابتلا وجود دارد ادامه داد : با مراجعه فرد آلوده به مراکز درمانی در صورتی که گروه پزشکی رعایت اصول حفاظت فردی را نکنند امکان ابتلای انسان به انسان هم وجود دارد.
معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور هم ضمن تأکید بر لزوم اطلاعرسانی به گروههای شغلی در معرض خطر گفت : به عنوان نمونه کارگران کشتارگاهها و قصابان باید از وسایل حفاظت فردی نظیر روپوش، عینک، دستکش و ماسک استفاده نمایند و اگر حین کار دچار بریدگی شدند با دست مجروح هم کار خود را ادامه ندهند.
دکتر مشکوة با پرهیز دادن مردم از ذبح غیرمجاز دام و توصیه به عدم خرید گوشت از مراکز غیرمعتبر افزود : برای رفع نگرانی مردم درباره مصرف گوشت حیوانات هم در کشتارگاهها، گوشت به مدت 24 ساعت در دمای بالای صفر درجه نگهداری میشود تا با طی فرآیندهایی در گوشت ویروس حتی در صورت وجود غیرفعال گردد.
کارشناس مسئول اداره بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت به مردم توصیه کرد از ذبح دام در منازل هنگام اعیاد مذهبی و مناسبتهای مختلف پرهیز نمایند و گوشت مورد نیاز را از مراکز معتبر تحت نظارت سازمان دامپزشکی کشور خریداری کنند.
دکتر زینلی در پاسخ به مجری برنامه درباره لزوم منجمد کردن گوشت تازه گفت : نمونه‌های سرمی مشکوک به آلودگی به عامل این بیماری منجمد میشوند تا ویروس از بین نرود بنابراین نیازی به منجمد کردن گوشت تازه نیست و کافی است گوشت تازه به مدت 24 ساعت در دمای یخچال نگهداری شود تا فرآیند تبدیل گلیکوژن به اسید لاکتیک و اسیدی شدن گوشت اتفاق بیفتد و ویروس در این شرایط اگر وجود داشته باشد غیرفعال شود.
مجری برنامه در دقایق پایانی این گفتگو از جریان شیرهای وایتکسی هم پرسید که دکتر زینلی بدون اشاره به نقش دامپزشکان در کنترل کیفی شیر خام و لزوم حضور دامپزشکان در کارخانجات شیر گفت : همکاران ما در سازمان غذا و دارو کنترل و نظارت خود را از زمان ورود شیر خام به کارخانه تا زمان عرضه انجام می‌دهند و با توجه به رواج این شایعه بررسی سازمان غذا و دارو نشان داد که این مسئله صحت نداشته است.
سؤال پایانی مجری برنامه به مسئله حیوانات خانگی اختصاص داشت.
وی با بیان اینکه نگهداری حیوانات خانگی در جامعه ما به هر دلیل رو به افزایش است از دکتر مشکوة پرسید : آیا واکسیناسیون حیوانات خانگی برای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان مانند توکسوپلاسموزیس که از گربه به انسان منتقل می شود کافی است؟
معاون سازمان دامپزشکی در پاسخ گفت : نگهداری حیوانات خانگی از دیرباز کمابیش وجود داشته و دلایل و انگیزههایی نظیر حفاظت و نگهبانی و دلایل عاطفی در این امر دخیل بوده است.
دکتر مشکوة با اشاره به این نکته که واکسیناسیون امری لازم در پیشگیری است اما کافی نیست افزود : به کسانی که تمایل به نگهداری از حیوانات خانگی دارند توصیه می‌کنیم قبل از مطالعه دقیق درباره تغذیه و شرایط زندگی خاص هر حیوان اقدام به نگهداری از حیوان نکنند.
وی کودکان و افراد سالمند را بیشتر در معرض خطر دانست و گفت : قبل از نگهداری بهتر است درباره شرایط مختلف بهداشتی و اقدامات پیشگیرانه با دامپزشک مشورت صورت گیرد، در غیراینصورت هم برای انسان زحمت ایجاد میشود و هم حیوان آزار می بیند.
مشکوة با اشاره به موضوع رفاه حیوانات افزود : در دین اسلام هم توصیه به رفتار مهربانانه با حیوانات شده و حیوان نیز از آنجایی که یک موجود زنده است نباید تحت شرایطی از سوی انسان نگهداری شود که آزار ببیند.
این گفتگو با معرفی کتاب "تاریخ دامپزشکی و پزشکی ایران" اثر دکتر حسن تاج بخش، استاد ممتاز و چهره ماندگار دامپزشکی کشورمان که مجری برنامه آن را "شاهکار" نامید به پایان رسید.
نکته جالب در این برنامه آن بود که مجری چندین بار دکتر مشکوة را دامپزشک خطاب میکرد اما با اینکه دکتر زینلی هم دامپزشک بود معمولاً وی را با عنوان فردی که در مجموعه وزارت بهداشت است خطاب مینمود!
خبر مرتبط :
