چند سالی است که ماهی قرمز جزیی از سفره عید ایرانیان شده است و از چند هفته مانده به سال جدید فروش این ماهی در میادین شهر به صورت های مختلف از درون تشت گرفته تا تنگ های بزرگ آغاز می شود.
علاقه به نگهداری این نوع ماهی، باعث شده تا بسیاری از مردم غافل از مسائل بهداشتی مرتبط با این موجود آبزی، آن را از هر فروشنده غیرمتخصص، و نه فقط برای سفره های هفت سین، بلکه شاید برای بازی و سرگرمی بچه ها، خریداری کنند.
برخلاف آنچه که تصور می شود، بسیاری از مردم کشورمان، اطلاعات شان در مورد این حیوان بسیار مختصر است و بعضا دارای اطلاعاتی غلط هستند.
متاسفانه سالانه میلیون ها ماهی قرمز به دلیل عدم آشنایی مردم با نحوه نگهداری و مراقبت و یا نگهداری در شرایط غیربهداشتی از بین می رود.
ماهی قرمز (نام علمی ˈCarassius auratus auratusˈ)، که به نام های ماهی طلایی، ماهی گلی، ماهی حوض نیز خوانده می شود، گونه ای ماهی از خانواده کپور ماهیان است، نژادش چینی است و در صورتی که در شرایط کاملا بهداشتی نگهداری شود، می تواند تا یک سال و شاید هم بیشتر عمر کند.
میانگین طول ماهی های قرمز 18 سانتی متر است و اغلب وزنی نزدیک به 197 تا 200 گرم دارند.
در قرن 17 این ماهی به عنوان ماهی تزیینی وارد اروپا شد و از آن هنگام پرورش این ماهی در ایتالیا، جنوب فرانسه و پرتغال معمول شده است. به علاوه این ماهی به طور وحشی نیز در رودخانه های جنوب اروپا پراکنده شده و انتشار یافته است.
در ایران نیز این ماهی در حوضه های دریای خزر، دریاچه ارومیه، هامون و رودخانه کارون یافت می شود.
رییس اداره مبارزه با بیماری های طیور و آبزیان اداره کل دامپزشکی قم روز شنبه در این زمینه به خبرنگار ایرنا، گفت: ماهی قرمز باید در شرایط کاملا بهداشتی نگهداری و از مراکز معتبر که تحت نظارت دامپزشکی است، خریداری شود.
ˈنادر اشراقیˈ افزود: کارشناسان دامپزشکی به طور مرتب از مراکز عرضه ماهی قرمز بازدید و در صورت مشاهده هرگونه موارد غیربهداشتی، مراتب را پیگیری می کنند.
وی بیان کرد: تنگ ماهی هر چه بزرگ تر باشد آب بیشتری در خود جای می دهد، در نتیجه اکسیژن بیشتری به ماهی می رسد و هرچه دهانه تنگ گشاد باشد، اکسیژن بیشتری بین ماهی و آب مبادله می شود.
وی با بیان اینکه هر چه آب درون تنگ خنک تر باشد، اکسیژن بیشتری را در خود جای می دهد، گفت: قبل از عوض کردن آب ماهی، مقداری آب درون ظرف دهانه گشاد ریخته شود، مدتی بماند تا آب، کاملا عاری از کلر شود؛ زیرا کلر باعث از بین رفتن ماهی می شود.
اشراقی به مردم توصیه کرد: هنگام خرید ماهی دقت کنند که ماهی شرایط سالم و طبیعی را داشته باشد؛ هرگونه تغییر رنگ و حرکت های غیرعادی نشانه بیمار بودن ماهی است.
وی رنگ قرمز طبیعی و صورتی پررنگ را از نشانه های سلامت ماهی عنوان کرد و ادامه داد: ماهی باید حرکت های آرام و به یک طرف آب داشته باشد و اگر خود را به دیواره ظرفی که در آن است، بکوبد، نشانه بیماری است.
وی با بیان اینکه باید از دست زدن به ماهی به دلیل حساسیت های پوستی جلوگیری شود، تصریح کرد: بعضی ماهی ها مبتلا به بیماری های قارچی و انگلی هستند که می توانند تهدیدی برای سلامت محسوب شوند.
اشراقی با اشاره به اینکه روزانه دو بار غذا دادن به ماهی کافی است، گفت: باید مقدار کمی مواد غذایی که به عنوان خوراک ماهی استفاده می شود، درون آب ریخته شود و ماهی سالم باید این غذا را در مدت دو دقیقه مصرف کند.
به گفته وی، ماندن غذا در آب، باعث فساد آب می شود.
وی نسبت به خرید حلزون سیبی و لاک پشت گوش قرمز به عنوان آبزیان تزیینی هشدار داد و گفت: بیماری های مشترک بین انسان و این آبزیان عملا خرید آن ها را خطرناک کرده است.
رییس اداره مبارزه با بیماری های طیور و آبزیان اداره کل دامپزشکی قم افزود: بیماری که حلزون سیبی دارد، فوق العاده خطرناک است که می تواند به انسان منتقل کند و باید از خرید آن جدا خودداری شود.
وی با اشاره به اینکه سالانه تعداد زیادی ماهی قرمز تولید می شود، بیان کرد: متاسفانه شرایط بهداشتی نگهداری از این نوع ماهی فراهم نیست و این ماهی ها طی چند روز از بین می روند.
وی با بیان اینکه ماهی قرمز بیشتر از استان چهارمحال و بختیاری، شهرکرد و یاسوج به دلیل پرآب بودن و داشتن استخرهای پرورش ماهی وارد قم می شود، گفت: برخی افراد صرفا ماهی قرمز را برای ایام نوروز می خرند و بعدها امکان فراهم کردن شرایط مناسب برای زنده ماندن این حیوان را ندارند، پس از پایان تعطیلات، ماهی را در آب های جاری رهاسازی کنند.
اشراقی گفت: شماره تلفن های 1512 و 36638271 آماده رسیدگی به شکایات همشهریان پیرامون خرید و فروش ماهی قرمز است.