واردات اسب به منظور اصلاح نژاد اسب ایرانی

سابقه ورود اسب به ایران در بعد از انقلاب به سال 70 برمیگردد که اسبهای کورسی، پرشی با مشکلاتی در اصلاح نژادشان مواجه شده بود، بنابراین 45رأس اسب توسط اداره سوارکاری سابق وارد کشور شد. این امر به این دلیل بود که اسبهای بهاصطلاح سیلمی )کششی( در ایران محدود بود یا اینکه از نظر ژنتیک مشکلاتی در کیفیت اسب ترکمن ایرانی بهوجود آورد. امروزه اثرات این مشکل بزرگ در اصلاح نژاد اسب ایرانی با اسبی به نام«دخون» در اثر اختلالات ژنتیکی بهوجود آورده که کیفیت اسب اصیل ترکمن را با تردیدهایی مواجه ساخته است.

در این میانه اما آنچه در اصلاح نژاد اسب در ایران تأثیرگذار است، وجود اسبهای سیلمی از نظر کیفیت است. یک منبع آگاه درخصوص اسبهایی که با پرواز لوفتهانزا به تهران آورده شدهاند به همشهری گفت: «این اسبها 65رأس شامل20رأس اسب عرب، 3راس اسب کورس و بقیه نژاد سیلمی و پرشی هستند که برای اولینبار در سیستم حملو نقل بهصورت یکجا وارد کشور شدهاند.»

سالهاست که اسب ایرانی از طریق ترکیه و با ماشینهای مخصوص اسب از کشورهایی نظیر آلمان وارد کشور میشود اما بعد از اینکه ایران از ورود گاوهای زنده ترکیه که به کشورهای آسیای میانه از طریق ایران، صادر میشد جلوگیری کرد. ترکها نیز در واکنشی از ورود اسبهای وارداتی ایرانیها از ترکیه جلوگیری کردهاند.»

گفته میشود بالا رفتن هزینههای اسبهای ایرانی در آلمان که روزی 20یورو بوده باعث شده آنها را یکجا از طریق هوایی به کشور وارد کنند.

حمید رادان کارشناس اسب و عضو کمیته تبارشناسی فدراسیون اسب سواری ایران میگوید: «اسب ریشه در فرهنگ و تمدن ایرانی دارد اما ما برای اصلاح نژاد اسب در ایران با مشکلاتی مواجه بودیم که ضروری است اسبهای سیلمی (کششی) اصیلی وارد کشور شوند و به اصلاح نژاد اسب در ایران کمک کنند.»

این کارشناس ارشد اصلاح اسب در ایران با اشاره به فاکتور مهم اصلاح نژاد اسب کورسی(مسابقه سرعت) در ایران میگوید: «4فاکتور مهم در اصلاح نژاد وجود دارد اول اسب باید دونده باشد. یعنی در رنکینگ جهانی بالا باشد. در ایران باید 100به بالا باشد. دوم شجرهنامه است؛ یعنی پدر و مادرش از اسبهای اصیل و با کیفیت جهانی باشد. سوم آناتومی بدن اسب است که در اسب سیلمی بسیار مهم است. چهارم اما تولیدات حاصل از این اسب سیلمی است. یعنی همانند شجرهاش کیفیت مناسبی داشته باشد.» وضعیت ایران چگونه است؟ این را رادان که خود از نزدیک با تحولات اصلاح نژاد در ایران آشناست میگوید: «ایران در حال یک جهش است. اسبهای خوب سیلمی که هم خودشان و هم از شجره خوبی برخوردار هستند وارد کشور شدهاند و تولیدات خوبی را به جای گذاشتهاند. در این میان اما یکی دیگر از مشکلات اسب ایران مادیان است. با توجه به اختلالات نژادی که در سالهای گذشته با ایجاد اسب دخون پدید آمده، در شرایط کنونی در حالگذار از مرحله نوسازی ساختار اسب کورسی در ایران هستیم.»

وی افزود که کمیته تبارشناسی فدراسیون در حال حاضر مشغول برنامهریزی مفصلی درخصوص شناسایی تبار اسبهای ایرانی و بررسی کیفیت اسبهای ایرانی که متشکل از اسب کرد، اسب ترکمن و یا اسب عرب هستند، است.» این کارشناس ارشد اسب در ایران ثبات مدیریتی که در فدراسیون اسب سواری به وجود آمده است را عامل موثری در برنامه ریزی دقیق و منجسم برای احیای اسب در کشور عنوان می کند و می گوید:«خوشبختانه آقای دکتر خلیلی رییس فدراسیون خود سالها در زمینه اسب فعال بوده اند و پژوهش های نویی در این زمینه انجام داده اند،فکر خوبی دارند و از بخش خصوصی که قسمت عمده فعالیت های اسبی کشور را در دست دارد ،حمایت می کنند.»

اصلاح اسب ساختار پیچیده دارد. اسب سیلمی(کششی) مهمترین بخش اصلاح اسب است. در ایران اما بیش از 10اسب اصیل که هم از نظر پیشینه و اصالت و البته امتیاز جهانی وجود دارد. یکی از آنها، اسب «سامردولدرمز» پسر یکی از بهترین سیلمیهای جهان یعنی ستریت کرای که معروف به اسب میلیونر است. این اسب با 6مقام قهرمانی، 2نایب قهرمانی و 3سومی تنها اسب میلیونر در ایران است و در اصلاح نژاد اسب ایرانی بسیار مؤثر بوده است.

جدا از این گزارش اما یکی دیگر از اسب های معروفی که در ایران به عنوان اسب سیلمی مشغول به فعالیت است،اسب القاسی که در زبان عربی به معنای بیرحم است پرامتیازترین اسب سرعتی وارد شده به ایران با ریتینگ 120 ، قهرمان مسافت های کوتاه (1200 متر) در میادین انگلیس، ایرلند و دبی بوده. القاسی برترین اسب از سیلمی اسب الندیم آمریکایی می باشد و پدر الندیم، Danzing یکی از معروف ترین سیلمی های دنیا است.این اسب دارای پرونده بسیار درخشان بوده که از جمله می توان به : کسب مقام قهرمانی در گروه 3 ، دو مقام نایب قهرمانی در گروه 2 ، دو مقام نایب قهرمانی در گروه 3، یک مقام نایب قهرمانی در لیستد ، یک مقام سومی در گروه 2 و یک مقام سومی در لیستد و .... نام برد .

یکی دیگر از اسب هایی که می توانند آینده اسب سواری ایران را در رشته کورس تضمین کند،اسب معروف دیگری است به نام سیتی لیدر متولد سال 2005 در مزرعه سویتنهام ایرلند است.ریشه خانوادگی این اسب بسیار پرافتخار هستند،پدر از معروف ترین سیلمی های جهان است که در ژاپن می باشد. این اسب از نظر میزان جایزه با حدود 284000 پوند انگلیس تقریبا معادل یک میلیارد و پانصاد میلیون تومان برترین کره ی اوست و از نظر ریتینگ دومین کره برترFasliyevاست. این اسب ها در شرایطی کنونی در ایران به سر می برد و از او اسب های با فاکتورهای متناسب یک اسب اصیل متولد شوند.

به نظر می رسد ضرورت توجه به اصلاح نژادی اسب در ایران با توجه به پیشنه مهم اسب و مسابقاتی که در گاهی تا 50 هزار نفر در گنبد حضور پیدا می کنند یک ضرورت است. ضمن اینکه برای اولین بار در بعد از انقلاب اسب از ایران برای حضور در مسابقات آسیایی اینچوئن خارج می شود که این خود حکایتی مستقل می طلبد