حکیم مهر - لاک‌پشت فراتی، تنها لاک‌پشت لاک نرم ایران است که متاسفانه مطالعات اندکی روی آن انجام گرفته است. پراکنش جهانی لاک‌پشت فراتی رودخانه‌های دجله و فرات و انشعابات آنها در کشورهای ترکیه، سوریه، عراق و ایران است و بررسی‌ها نشان می‌دهد که پراکندگی این گونه در ایران به استان خوزستان محدود می‌شود.
متاسفانه در ایران اطلاعات بسیار اندکی در رابطه با این گونه موجود به دست آمده و این در حالی است که لاک‌پشت فراتی در فهرست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی و در رده گونه‌های در معرض خطر انقراض قرار دارد.
کانال‌های آبیاری در استان خوزستان از زیستگاه‌های مهم این لاک‌پشت‌ها به شمار می‌روند و به دفعات کنار این کانال‌ها در حال آفتاب‌گرفتن مشاهده شده‌اند. این گونه به طور خاص گرمادوست هستند.
لاک‌پشت فراتی در تمام مناطق پراکنشی آن به نسبت کمتر شناخته شده است و خلأهای اطلاعاتی زیادی در مورد بسیاری از جنبه‌های زندگی آن نظیر تولید مثل، اولین سال بلوغ و نیز رفتارشناسی آن وجود دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در بین تمام انگشت‌های پاهای عقبی و جلویی این گونه، پرده وجود دارد و هر کدام از آنها دارای 3 ناخن بزرگ، قوی و مشخص هستند. گردن در این گونه دراز، قابل انعطاف و بسیار قوی است و می‌تواند آن را داخل لاک خود ببرد.
گاهی موارد الگوهای متفاوت رنگی از سبز تیره تا روشن با نقوش مختلف در این گونه قابل مشاهده است.
لاک‌پشت فراتی گونه‌ای بسیار ترسو یا شاید بشدت خجالتی است و مشاهده آن در بیرون از آب خیلی سخت و مشکل است یا در صورت مشاهده به محض نزدیک شدن یا حرکت به طرف آن، داخل آب می‌پرد.
تخریب زیستگاه به اشکال و انواع مختلف، به‌مانند سایر گونه‌ها در مناطق پراکنش این گونه در ایران دیده می‌شود. تغییر و تبدیل زیستگاه‌ها و توسعه اراضی شهری، روستایی و کشاورزی از جمله این تخریب‌ها هستند.
بر اساس مطالعات انجام شده،عوامل متعددی حیات این‌گونه را تهدید می‌کند که عدم آگاهی جوامع محلی، تخریب زیستگاه، رهاسازی آلاینده‌های مختلف به زیستگاه و صید از جمله عوامل مهم تهدید این گونه است البته بر اساس بررسی‌های انجام شده شاید مهمترین عامل در این میان اعتقادات صیادان بومی در رابطه با این گونه باشد، آنها تصور می‌کنند که لاک‌پشت فراتی دشمن آنهاست و ماهی‌های آنها را می‌خورد. صیادان می‌گویند لاک‌پشت فراتی را باید برای صید بیشتر از بین ببرند از این رو در صورت به دام افتادن این گونه، آنها را نابود می‌کنند که این مساله ناشی از عدم آگاهی مردم محلی نسبت به اهمیت این لاک‌پشت‌ها است.
به این ترتیب یکی از برنامه‌های اطلاع‌رسانی و آموزشی با هدف آموزش مردم محلی استان خوزستان در محدوده پراکنش لاک‌پشت فراتی در ایران و در جهت بالا بردن آگاهی آنها در رابطه با حفظ این گونه با ارزش و زیستگاه آن در 3 سطح مدارس، ماهیگیران و مردم عادی صورت گرفت.
این طرح با حمایت و برنامه کمک‌های کوچک تسهیلات محیط زیست جهانی (SGP) و با همکاری اداره کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان و موسسه خزنده‌شناسی پارس شکل گرفت.
کارشناسان معتقدند، با توجه به این‌که یکی از دلایل نابودی لاک‌پشت‌های فراتی در ایران عدم‌اطلاع مردم محلی از اهمیت این گونه است در این طرح آموزشی سعی شده با اطلاع‌رسانی،آموزش مدارس، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و چاپ بروشور مردم منطقه را با ارزش‌های این گونه در‌معرض خطر انقراض آشنا کرد.
به این ترتیب قرار است کتابچه‌ای آموزشی در 2مقطع تحصیلی دبستان و راهنمایی تهیه شده و در سطح مدارس شهر دزفول در اختیار دانش‌آموزان قرار گیرد.
همچنین با برگزاری کارگاه‌های آموزشی در مدارس روستاهای شهیدبهشتی، سیدنور و شهید کریمی به آگاه‌سازی هرچه بیشتر و ایجاد انگیزه در میان دانش آموزان محلی در خصوص ارزش‌های این گونه در معرض خطر انقراض پرداخته می‌شود.
از سوی دیگر کارگاه‌های آموزشی برای ماهیگیران به عنوان گروه هدف قبل از فصل صید در اردیبهشت و با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست دزفول و اداره کل سازمان حفاظت محیط‌زیست استان خوزستان انجام شد. در این کارگاه که در پناهگاه حیات وحش دز و با حضور مسوولان اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان، جمعی از کارشناسان و اعضای موسسه خزنده‌شناسان پارس به عنوان مجری طرح برگزار شد، ماهیگیران با شیوه‌های مناسب صید آشنا و تلاش شد تا سطح آگاهی آنها در ارتباط با لزوم حفاظت لاک‌پشت فراتی بالا برده شود تا آنها با ارزش‌های این گونه در معرض خطر آشنا شوند.
