معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان مازندران در گفت‌وگو با ایسنا منطقه مازندران درباره بیماری‌های شایع دام در مازندران گفت: مسلما هر مکانی که دام وجود دارد به دنبالش بیماری‌هایی نیز وجود دارد و شایعترین بیماری دام در مازندران بیماری لمپی اسکین و در برخی از شهرستان‌ها نیز به صورت محدود بیماری تب برفکی، سل و بروسلوز (عامل بیماری تب مالت انسانی) نیز به چشم می‌خورد.
«دکتر حمید رسولی‌زاده» با بیان اینکه تا کنون بیماری‌های همه‌گیر دامی در سطح استان مشاهده نشده است، افزود: بیماری‌های دام به دو دسته انفرادی و همه‌گیر تقسیم می‌شود و ممکن است تعداد زیادی از دام نیز به بیماری انفرادی دچار شوند.
وی با اشاره به اهمیت توجه به امنیت زیستی در دامداری‌ها تصریح کرد: هر اقدامی که باعث کاهش میزان عوامل بیماری‌زا در واحد دامداری شود امنیت زیستی گفته می‌شود که شامل داشتن وضعیت مطلوب و بهداشتی محل نگهداری دام، داشتن حوضچه بهداشتی، داشتن ساختمان قابل شستشو و انبار بهداشتی است.
وی افزود: سمپاشی و ضدعفونی دوره‌ای برای مقابله با عوامل بیماری‌زا، خودداری از حمل‌و‌نقل غیرمجاز دام (قاچاق دام)، خودداری از جابجایی دام بیمار، خودداری از تردد به مکان‌ها و واحدهایی که دام بیمار وجود دارد، تهیه آب و غذای بهداشتی از جمله اقداماتی است که باید برای حفظ امنیت دام بدان توجه کرد چرا که هر گاه عوامل امنیت زیستی دام دستخوش تغییرات نامناسب شود مسلما سلامت دام‌ها را با تهدید مواجه می‌کند.
رسولی‌زاده اظهار کرد: یکی دیگر از پایه‌های امنیت زیستی واکسیناسیون دام است، افزود: گزارش به موقع وقوع هر گونه بیماری است موجب می‌شود که کارشناسان دامپزشکی در اولین فرصت به کمک دام بشتابند و اجازه پیشروی به بیماری را ندهند.
این مسئولافزود: دامداران باید بعد از واکسن مدت 20 تا 25 روز دام را در وضعیت مطلوب نگهداری کنند تا ایمنی دام کامل شود و چنانچه دام را بلافاصله بعد از واکسن وارد گله شود و امنیت زیست محیطی آن را رعایت نشود بیماری دام دوباره بروز و ظهور پیدا خواهد کرد.
معاون سلامت دامپزشکی مازندران گفت: دامداران باید بعد از واکسن شرایط بیمارزا را در نظر بگیرند که در شرایط وجود عوامل بیماری‌زا که ممکن است دام سالم را در معرض آسیب قرار دهد باید نسبت به ورود دام‌های واکسن شده در فضای آلوده به بیماری خودداری شود.
وی با اشاره به بیماری لمپی اسکین که اخیرا در برخی نقاط استان رویت شده است، افزود: بیماری لمپی اسکین از سال 93 در مازندران مواردی مشاهده شد و از بدو رویت واکسیناسیون در سطح وسیعی و فراگیر در استان انجام شد.
رسولی‌زاده با بیان اینکه در حوزه آموزش ترویج در سال 93 بروشورهای حاوی اطلاعتی درباره بیماری و هشدارهای بهداشتی برای سلامت دام به تعداد 20 هزار برگ توزیع شد، گفت: آموزش 15 هزار و 560 نفرساعت آموزش کارکنان دامپزشکی، آموزش 3 هزار و 372 نفر روز آموزش بهره‌برداران، 745 دقیقه برنامه بهداشتی دامپزشکی در رادیو، 40 دقیقه برنامه آموزشی در تلویزیون، اجرای 949 نفر روز طرح هجرت جوانان از عملکرد آموزشی ترویجی این اداره کل در سطح استان بود.
وی درباره علت اصلی بروز بیماری را سیستم و ساختار سنتی دامداری و شیوه پرورش آنان دانست و افزود: این ساختمانهای سنتی قابلیت انجام همه اقدامات بهداشتی را به طور کامل ندارد.
معاون سلامت دامپزشکی مازندران شیوه نگهداری و چرای آزاد دام را سبب تبادل و تکثیر بیماری دانست و عنوان کرد: متاسفانه هنوز حمل و نقل بدون ضابطه در بسیاری از شهرستان وجود دارد.
وی وقوع بیماری لمپی اسکین در دام سنگین در شهرستان بابل را در حد محدود تایید کرد و افزود: برای کنترل این بیماری، بیش از 350 هزار راس سطح استان و بیش از 65 هزار راس در سطح شهزستان بابل گاو و گوساله را نسبت به بیماری لمپی اسکین واکسینه شدند و برای رعایت بهداشت دام و عدم انتقال بیماری برای هر دام از یک سرسوزن مخصوص استفاده شد.
این مسئول با بیان اینکه هیچگونه کمبودی در تهیه واکسن‌های مورد نیاز نداشتیم، گفت: هم اکنون انواع دارو و درمان برای کنترل دام در استان هست و کمبودی در این زمینه نیست.
وی افزود: برای برخی از مناطق استان که تعداد دامشان زیاد بود اکیپ‌های سیال واکسیناسیون از سایر شهرستان‌ها به شهرستان مورد نیاز اعزام شدند و در این راستا از توان بخش خصوصی نیز بهره گرفتیم.
معاون سلامت دامپزشکی مازندران با تاکید به سمپاشی مناطق آلوده محل نگهداری دام، اظهار کرد: برای حفظ بهداشت محیط زیست دام باید دامداران پای‌کار بیایند و با روش‌های متعدد نسبت به دفع حشرات و عوامل بیماری‌زا اقدام کنند.
وی افزود: دامداران برای خرید دام بهتر است هماهنگی‌های لازم را با دامپزشکی‌های مبدا و مقصد انجام دهند.
رسولی‌زاده با بیان اینکه سامانه ردیابی دام راه‌اندازی شده و تمامی دام‌ها که حمل می‌شوند باید شماره ویژه داشته باشند، عنوان کرد: گواهی حمل دام بر اساس شماره دام صادر می‌شود.
وی ادامه داد: هرگونه حمل و نقل و جابجایی دام منوط به اخذ گواهی بهداشتی قرنطینه‌ای حمل از اداره دامپزشکی شهرستان مبدا است که در غیر این‌صورت تخلف است و امکان پیگرد قانونی وجود دارد.
رسولی‌زاده تصریح کرد: بهبود سیستم دامداری، ارتقا سیستم بهداشتی، ارتقای امنیت زیستی در دامداری‌ها، خودداری از چرای آزاد دام در همه گیری بیماری‌ها، خودداری و یا جلوگیری از حمل و نقل و قاچاق دام، خودادری از تردد به مکان‌های درگیر بیماری، همکاری دامداران برای واکسیناسیون کامل دام‌ها در پایین دست و قبل از کوچ دام به بالا دست از راهکارهای جلوگیری از بروز بیماری دام است.
وی با اشاره به اینکه واکسن‌ها به دو دسته پایه استراتژیک و غیر استراتژیک تقسیم می‌شوند، افزود: واکسن‌های پایه استراتژیک مثل تب برفکی لامپی اسکین، بروسلوز در دام بزرگ است که بخش دولتی یا خود به دام تزریق می‌کند و یا با سپردن به بخش خصوصی برای دامداران به صورت رایگان انجام می‌شود.
معاون سلامت دامپزشکی مازندران گفت: در واکسن‌های غیر پایه مثل شاربن علامتی و تب سه روزه که جزو واکسن‌های غیرپایه است که دامدار باید خود هزینه تزریقات را متقبل شود.
وی افزود: اقدام به درمان به موقع دام‌ها توسط افراد مجرب و عدم بکارگیری از افراد غیر متخصص در درمان، سمپاشی دائمی مکان دام از طریق ضد عفونی کننده‌های مورد تایید دامپزشکی، دفع بهداشتی فضولات دامی که مهمترین منبع رشد میکروب هستند، از دیگر راهکارهای جلوگیری از بروز بیماری است.
رسولی‌زاده اظهار کرد: همکاری با برنامه‌های بهداشتی اعلامی دامپزشکی از جمله واکسیناسیون اداره کل دامپزشکی از دامداران است تا موجب از دست رفتن زمان و ارایه خدمات موثر نشود.
وی ادامه داد: طی تفاهمنامه مشترک بین سازمان دامپزشکی و سازمان راهداری و وزارت اطلاعات کشور صدور هر گونه بارنامه برای حمل هر گونه دام و فرآورده‌ها و نهاده‌های دامی منوط به ارایه گواهی حمل بهداشتی قرنطینه‌ای از اداره دامپزشکی از مبدا است.
این مسئول درباره کنترل بیماری لمپی اسکین در شهرستان بابل افزود: در یک ماه اخیر 45 هزار راس دام سنگین در مناطقی که آلوده به بیماری لمپ اسکین بود واکسیناسیون کامل، سمپاشی و ضد عفونی برای کنترل حشرات ناقل بیماری انجام شد و توصیه‌های لازم در عدم حمل و نقل و جابجایی دام داده شد.
معاون سلامت دامپزشکی مازندران گفت: از همه دامداران می‌خواهیم تا توصیه‌های دامپزشکی را جدی بگیرند و با اکیپ‌های دامپزشکی همکاری لازم را داشته باشند.
