«دکتر مرتضی عزتی» اقتصاددان و مسئول کارگروه بررسی مجوزهای کسب و کار در وزارت اقتصاد و دارایی است. آنچه در پی می‌آید مشروح مصاحبه همشهری با او درباره مجوزهایی است که وزارت بهداشت صادر می‌کند.
در مجوزهايي كه وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو صادر مي‌كنند چه مباحثي برايتان مهم است؟
در وزارت بهداشت، بخش غذا و دارو به‌شدت براي واحدهاي توليدي و داروخانه هم براي مردم دردسرساز شده است. بحث‌ها مربوط به ضوابط و شرايط آن مجوزهاست. بر همين اساس مي‌توان برخي از مجوزها را در بخش بهداشت و درمان حذف كرد. يا مثلا 2 يا 3 مرجع يكي شود يا استانداردهاي كلي بسازند كه ديگر اسم آن مجوز نباشد. همان شخصي كه گواهي شروع به‌كار را صادر مي‌كند وي بتواند اينها را كنترل كند، نهايتا با مشورت وزارت بهداشت اين بايد به آن سمت‌ها برود كه هر چه كمتر بهتر!
ما در گام نخست آن مجوزهايي را كه ساده ترند حذف مي‌كنيم. بعدا اين فرايند ادامه دار خواهد بود، حتي امكان دارد امروز پذيرفته شود و فعلا اين مجوز بماند بعدا دوباره مي‌آييم سراغش چرا كه قانون اصلاح مجوزها، قانوني است كه مستمر است. اينگونه نيست كه فقط 2 يا 3 ساله كار تمام شود. طبق قانون هيأت اصلاح هميشگي است و حالا حالاها بايد كار كند. فعلا اولويت با مجوزهايي است كه مي‌توان سريع حذف و اصلاح كرد. مثلا 2 هزار مجوز بشود 700 مجوز.
در اعطاي برخي مجوزهايي كه مسئوليت آن با وزارت بهداشت است سقف كمي وجود دارد مثلا مي‌گويد در فلان شهر فقط به 20 داروخانه مجوز مي‌دهيم! اين سقف تعداد از نظر شما پذيرفته است؟
از نظر علمي و قانوني هيچ‌گونه محدوديتي به‌معناي مشابه اينكه معناي كلي ترش از اين نظر اشباع بازار است، نبايد وجود داشته باشد. در جاهاي ديگر هم‌چنين است، به‌عنوان مثال مي‌گويند فاصله يك واحد صنفي با بعدي A متر باشد. اين خلاف قانون است، خلاف نص صريح قانون است. قانون مي‌گويد: هيچ‌گونه قاعده عدم‌صدور مجوزي بابت اشباع بازار نبايد وجود داشته باشد. هرگونه قاعده‌اي بايد حذف شود. حالا در بخش داروخانه يا در بخش قنادي باشد.
ضرورت داشتن تخصص را براي مجوز مي‌پذيريد؟
اصل تخصص هم به‌معناي كلي آن خير. در قاعده علم اقتصاد آدم‌ها عقل‌شان مي‌رسد جايي بروند كه بلدند، اگر بلد نيست شكست مي‌خورد و بيرون انداخته مي‌شود. به‌عنوان يك قاعده علمي مي‌گويم. اگر مي‌خواهم دامپروري بزنم، نبايد خودم دامپروري بلد باشم، نبايد رشته دامداري را پيگيري كرده باشم، بايد پول و سرمايه اين كار را داشته باشم، براي كار خود يك دامپزشك استخدام مي‌كنم. يك دامپرور استخدام مي‌كنم. قرار نيست، هر مالك دامپروري يا هر مالك كارخانه اتومبيل‌سازي مكانيك يا شيمي در بخش آلياژهاي فلزي و براي رنگ خوانده باشد. اصل تخصص (براي يك مالك يا سرمايه‌گذار) معنا دار نيست. جاهايي كه مجوز به شخص حقيقي داده مي‌شود، يعني فعاليت را خود فرد مستقيم انجام مي‌دهد، آنجا تخصص معنا دارد. مانند پزشك. ما نمي‌توانيم مجوز طبابت بدهيم اما شخص پزشك نباشد يا حق وكالت بدهيم ولي طرف وكيل نباشد.
درمانگاه چطور؟
اين قاعده داشتن تخصص درباره مؤسسه درست نيست، مجوز طبابت بايد به كسي داده شود كه آن تخصص را داشته باشد اما مجوز درمانگاه و بيمارستان را بايد به هر كسي داد كه مي‌تواند پزشكان را استخدام كند.
شرط الزام به شخصيت حقوقي بودن را پذيرفته‌ايد؟ مثلا در زمان تاسيس يك بيمارستان مي‌گويند مجوز را به يك نفر نمي‌دهيم، مثلاً بايد 10 نفر باشيد و شخصيت حقوقی.
تعداد را فعلاً نپذيرفته‌ايم. فقط تا اين حد را پذيرفته‌ايم كه بايد در آن مكان‌ها و تاسيسات درماني كه كار تخصصي حساس دارند، متخصص‌شان را قبلا اعلام كنند. مي‌گوييم اين بيمارستان بايد با پزشك هم قرار داشته باشد، اما اينكه مالك باشد، هنوز چنين قاعده‌اي نداريم. هنوز به بخش پزشكي نرسيده‌ايم، ولي در بخش‌هاي ديگر مثلا براي دامپزشكي كه صحبت كرديم، در بخشي از مقررات آن با سازمان اكنون اختلاف داريم. بيمارستان دامپزشكي يك واحد اقتصادي است. اگر دامپزشك نداشت بيمارستان تعطيل است. معناي آن اين نيست كه مالك ديگر مالك نيست. مالك مي‌تواند غيراز دامپزشك باشد اما نسخه پيچي مخصوص دامپزشك است. در اينجا اختلافاتي هنوز با دستگاه‌ها موجود است.
در مجوزهاي صنايع غذايي موازي‌كاري استاندارد و وزارت بهداشت را بررسي كرده ايد؟
بايد يك استاندارد داشته باشيم. اين دو تا با هم جمع شود، يك تعريف بشود. نحوه نظارت بر آن را نيز بايد دوباره تعريف كنيم.
يعني قطعا پس از كاري كه شما قرار است انجام دهيد موازي كاري وزارت بهداشت و استاندارد از بين خواهد رفت؟
پيشنهاد ما يكي شدن است، اين استانداردها را بايد تبديل به فرايندي كنيم كه كار را يكپارچه كند. اين نگويد قبول، آن يكي بگويد خير.
آن كاري كه شما درباره موازي كاري وزارت بهداشت و سازمان استاندارد انجام خواهيد داد چه خواهد بود؟
كلا در همه موارد حداقل تعداد مجوز و مراجعه بايد براي مردم باشد. اين دو كار را مي‌شود يكي كرد، اين دو كاري كه اين دو دستگاه انجام مي‌دهند نزديك به هم است.
در زمينه داروخانه فكر مي‌كنيد چه تغييري رخ دهد؟
شرط ما فقط بحث مسئول فني داروخانه است. هر‌كس مي‌خواهد داروخانه بزند مشكلي ندارد، ولي بايد يك پزشك داروساز داشته باشد. هر طوري خواستند بزنند: 5داروخانه در 5 طبقه يك ساختمان هم اشكال ندارد!
مجوز شبانه روزي چطور؟
شبانه روزي و غيره ندارد، فقط مسئله داروساز است. داروخانه شبانه روزي بايد داروساز را تأمين كند.
اكنون بعضي از داروخانه‌ها اگر بعد از ساعت 9شب باز كنند، متخلف محسوب مي‌شوند؟
اگر داروساز را تأمين كند بايد آزاد باشد. فقط بايد برود ثبت كند.
