حکیم مهر - با گذشت 4 روز از انتشار عناوین 58 مقاله دستکاری شده توسط ناشر مجلات نیچر که نام تعداد زیادی از دانشجویان و اساتید دانشکده های دامپزشکی کشور نیز در بین نویسندگان آنها به چشم می خورد، روابط عمومی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، برای نخستین بار به این موضوع واکنش نشان داد.
متن اطلاعیه منتشر شده به این شرح است:
و اما ماجرای این مقالات جعلی چه بود؟
در تاریخ 11 آبان ماه ناشر مجلات نیچر 58 مقاله دانشمندان ایرانی را بخاطر جعل علمی و دستکاری توسط نویسندگان تعلیق کرد.
گزینش این مقالات در ادامه ی موارد کشف شده ی مشابه در سال 2015 می باشد.
قسمتی از این 58 مقاله که توسط 282 پژوهشگر ایرانی نوشته شده اند، توسط یک ناشر علمی پیشرو جمع آوری شدند. گفته می شود نشانه هایی یافت شده اند دال بر اینکه در روندهای ارزیابی علمی و انتشار آنها تبانی صورت گرفته است.
موسسه ی BioMed Central (BMC) تعداد 28 مقاله را جمع آوری کرده و 40 مورد دیگر را نیز مورد بررسی قرار داده است. در همین حال موسسه ی Springer نیز 30 مقاله را تعلیق و 9 مورد دیگر را نیز مورد بررسی قرار داده است. هر دوی این سازمان ها تحت مدیریت Springer Nature هستند که ناشر مجلات Nature است.
این اقدامات در پی یک تحقیق و توسط یک افشاگر انجام شده که به شواهدی دال بر سرقت ادبی، دستکاری در نام نویسندگان و نیز دستکاری در فرایند ارزیابی علمی دست یافته است که به هدف فریب سیستم ارزیابی علمی و انتشار و اختصاص غیرقانونی نویسندگی مقاله صورت گرفته است.
تمام مقالاتی که توسط Springer جمع آوری شده اند، دارای دستکاری هایی در نام نویسندگان و در فرایند داوری و ارزیابی علمی بودند و 70 درصد آنها نیز نشانی از سرقت ادبی و علمی را در خود داشتند. در مورد مقالات BMC نیز تمام موارد دارای دستکاری در نویسندگی بودند، 57 درصد آنها دارای شواهدی در مورد دستکاری در فرایند داوری و ارزیابی علمی و 93 درصد نیز دارای سرقت ادبی و علمی بودند.
سال پیش نیز Springer 64 مقاله را بعلت نگرانی هایی در مورد "ارزیابی علمی تقلبی" جمع آوری کرد که در آنها گزارشهای داوری و ارزیابی علمی از طریق ایمیل های جعلی منتسب به نام دانشمندان واقعی ثبت شده بودند. در همان سال موسسه ی BMC نیز 43 مورد دیگر را به دلایل مشابهی تعلیق و لغو کرد. چندین ناشر عمده ی دیگر نیز کشفیات مشایهی از ارزیابی های علمی جعلی را گزارش کرده بودند.
این دو سازمان می گویند که آنها در پی این رخدادها به مبارزه با ارزیابی علمی جعلی اقدام کرده اند و موسسه ی BMC در همین راستا به فرایند پیشنهاد دادن داوران و ارزیابی کنندگان مقاله توسط خود نویسندگان به طور مستقیم پایان داده است. حالا این پیشنهادات عموما از طریق یک نامه ی ضمیمه ارایه می شود که در آن سندیت و اعتبار داور و ارزیابی کننده محرز شده باشد. همچنین این موسسه شرایط سختگیرانه تری را برای تغییر نام نویسنده در طول فرایند انتشار وضع کرده است.
نویسندگان این مقالات از این موضوع آگاه شده اند و بعضی نیز پاسخ هایی داده اند. جمع آوری و تعلیق ها در سه نشریه ی اسپرینگر رخ داده است، یکی در Comparative Clinical Pathology ، چهار تا در Journal of Parasitic Diseases و 25 مورد نیز در Tumour Biology در موسسه ی BMC نیز 4 نشریه درگیر هستند.
23 مقاله در Diagnostic Pathology و دو تا در Cancer Cell International و Journal of Ovarian Research و یکی در World Journal of Surgical Oncology بوده است.