بررسی عوامل بیماری‌زای تب طوطی (پسیتاکوز) در پرندگان و خطرات آن برای انسان

عوامل بیماری‌زای تب طوطی (پسیتاکوز) در پرندگان و خطرات آن برای انسان طی پایان‌نامه‌ای در دانشگاه فردوسی مشهد مورد بررسی قرار گرفت.

حیوانات خانگی، همواره مورد علاقه بسیاری از افراد در سراسر دنیا بوده‌اند؛ اما باید به این موضوع توجه کرد که حیواناتی نظیر پرندگان به‌خصوص طوطی‌ها می‌توانند عامل انتقال بیماری‌های خطرناک به انسان باشند.

درست است که از بین حدود 1700 عامل بیماری‌زا در انسان، بیش از نیمی از آن‌ها بین انسان و حیوانات مشترک است، اما این موضوع نباید مانع نگهداری از حیوانات و پرندگان به حیوان خانگی شود، چراکه بسیاری از این بیماری‌ها قابل پیشگیری و درمان هستند.

به گزارش ایسنا- منطقه خراسان و به نقل از روابط عمومی دانشگاه فردوسی مشهد، «دکتر جمشید رزم‌ یار» دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد و متخصص بیماری‌های پرندگان، اظهار کرد: یکی از بیماری‌های خطرناکی که از طوطی و سایر پرندگان به انسان منتقل می‌شود، کلامیدیا پسیتاسی یا تب طوطی نام دارد، عامل این بیماری نوعی باکتری است که موجب بیماری پرندگان، علائم بالینی و نهایتا مرگ آن‌ها می‌شود

وی ادامه داد: گاهی ممکن است پرنده به ظاهر سالم باشد، اما از طریق مدفوع عامل بیماری را دفع کند و موجب انتقال بیماری به سایر پرنده‌ها و افراد در تماس با آن‌ها شود.

دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه بیماری کلامیدیا پسیتاسی در پرندگان زینتی به ویژه طوطی‌سانان و کبوترها در اکثر مواقع به صورت نهفته وجود دارد، افزود: برخی مواقع علائم بالینی وجود این بیماری را نشان می‌دهد، بنابراین افرادی که در تماس با این پرندگان هستند، به ویژه بیماران، افراد مسن ، کودکان و زنان باردار، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

رزم یار با اشاره به علائم ابتلا به تب طوطی در پرنده، عنوان کرد: ژولیدگی پرها، کاهش دمای بدن، لرزش، سستی، تغییررنگ رسوب سفید رنگ اورات در فضله (مدفوع) به سمت زرد و یا سبز، فضله آهکی، علائم تنفسی شامل ترشحات چشم و بینی، عطسه، سرفه و تنفس صدا دار و مرگ ناشی از پارگی کبد طی 8 الی 14 روز یا حتی مدت کوتاه‌تر از جمله عوامل این بیماری است.

وی با بیان اینکه عفونت در انسان می‌تواند از یک عفونت تحت بالینی و بدون علامت تا بیماری شدید منجر به فوت متغیر باشد، تاکید کرد: این عامل بیماری عمدتا در انسان منجر به بیماری تنفسی شبیه آنفولانزا می‌شود.

دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد با تاکید بر اینکه دوره کمون بیماری در انسان به طور معمول پنج الی 14 روز است، گفت: نشانه‌های بیماری می‌توان به تب، همراه با کاهش نسبی نبض، لرز، سردرد، دردهای عضلانی، سرفه‌های خشک بدون خلط و سختی تنفس بیمار اشاره کرد و مشکلات گوارشی مانند استفراغ، دردهای شکمی و اسهال نیز از علائم غیراختصاصی بیماری هستند. در زنان باردار، هپاتیت، نارسایی کلیوی، سپتی سمی، وضع حمل پیش از موعد یا مرگ در موارد نادر و سقط جنین نیز ممکن است مشاهده شود.

فاطمه اکبرزاده و مینا عباسی، دانشجویان رشته دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد هستند که تحت‌نظر دکتر جمشید رزمیار در پایان‌نامه خود به بررسی عوامل تب طوطی پرداخته‌اند.

آنان هدف از انجام این آزمایشات را جلوگیری از تحمیل هزینه‌های گزاف بهداشتی و درمانی با توجه به تشخیص دشوار بیماری براساس علائم بالینی و روش‌های تشخیصی هزینه‌بر و اشغال تخت‌های بیمارستانی و... بیان کردند.

نتایج نمونه گیری این تجقیقات بر روی دو دسته پرنده نشان داد که پرندگانی که از نظر بالینی و معاینات دامپزشکی ظاهر کاملا سالمی داشتند و صاحبان آن‌ها اطمینان داشتند که پرنده هیچ‌گونه مشکل و بیماری ندارد. شیوع چهار درصدی عامل در پرندگان به ظاهر کاملا سالم را حکایت می‌کرد.

دسته دوم به پرندگانی که دارای علائم بالینی بیماری بودند که قبلا این علام ذکر شده است. نتایج حاصل از آزمایش نمونه‌های گرفته شده از این پرندگان، شیوع 35 درصدی عامل در پرندگان مشکوک به بیماری کلامیدیوز را نشان داد.

با توجه به میزان شیوع تقریبا بالای کلامیدیوز در مطالعه انجام شده و همچنین مشترک بودن آن بین انسان و پرنده‌ها، افرادی که تمایل به نگه‌داری از پرندگان در منازل خود دارند، به منظور تشخیص وجود عامل در پرنده به آزمایشگاه‌های مجهز جهت انجام آزمایشات دقیق و سریع تشخیصی کلامیدیوز مراجعه کنند و در صورت آلوده بودن پرنده، توصیه‌ها و اقدامات لازم جهت پیشگیری و درمان بیماری به آن‌ها ارائه می شود که با انجام آن مشکل پرنده برطرف شده و صاحبان پرنده‌ها به راحتی و با اطمینان می‌توانند از پرنده‌های خود نگه‌داری کنند.