حکیم مهر - منطقه ییلاقی آهگان سمنان محل مناسبی برای زندگی پرندگان شکاریای مثل عقاب است؛ این پرنده تیزپرواز عادت دارد در ارتفاعات پرواز و زندگی کند اما این بالانشینی گاهی کار دست عقابها میدهد؛ چراکه ممکن است جوجهها از لانهشان پایین بیفتند و زخمی شوند.
این اتفاق همین چند روز پیش برای یکی از جوجه عقابهایی که در منطقه ییلاقی آهگان زندگی میکرد افتاد. این پرنده بازیگوش به خاطر سقوط از لانهاش زخمی شد اما شانس با او یار بود؛ چراکه محیطبانان سمنانی که در حال گشتزنی در این منطقه بودند جوجه عقاب زخمی را پیدا کرده و او را برای درمان به کلینیک دامپزشکی منتقل کردند.
دکتر غلامرضا بهنام دامپزشکی است که جوجه عقاب بازیگوش را معاینه کرد.
او درباره وضعیت این پرنده شکاری میگوید: «روزی که جوجه عقاب را آوردند، معاینهاش کردم. جراحتش زیاد عمیق نبود. البته هنوز به طور کامل رشد نکرده و یک جوجه سه، چهار ماهه بود. پرنده نمیتوانست روی پایش بایستد و به همین خاطر از او عکس رادیولوژی گرفتیم و معلوم شد پایش نشکسته و فقط زخمی شده. بنابراین محل زخم را پانسمان کردیم و مقداری هم آنتیبیوتیک به جوجه عقاب دادیم تا زخمش عفونت نکند.
بهبودی این عقاب کوچک حدود چهار، پنج روز طول کشید و بعد از آن هم او را در منطقه رها کردیم. البته در این مدت هم با گوشت مرغ از او پذیرایی کردیم.» غیر از این جوجه عقاب ماجراجو یک عقاب طلایی هم در کلینیک محیط زیست سمنان بستری است؛ چراکه بالش شکسته و اداره محیط زیست گرمسار آن را تحویل کلینیک داده؛ «نوع جراحت و شکستگی بال این عقاب نشان میدهد در زمان فرود آمدن روی شاخههای درخت بالش دچار آسیب شده که البته هنوز کار درمانی را روی آن شروع نکردهایم.» جوجه عقاب زخمی که به کمک دوستداران طبیعت به محل زندگیاش برگشت به نظر میآید از نوع عقابهای دشتی باشد به گفته دکتر بهنام چون جوجه عقابها هنوز بهطور کامل رشد نکردهاند در نگاه اول شکل و شمایل یکسانی دارند اما خوب که نگاهشان کنید، خیلی با هم فرق دارند. عقاب دشتی هم با بقیه همنوعانش از نظر رنگ و اندازه متفاوت است. عقاب دشتی قدی تا حدود 77 سانتیمتر دارد و تمام پرهایش یکدست قهوهای پررنگ است و روی دم گرد و کوتاهش نوارهای عرضی خاکستری وجود دارد. با همین شکل و قیافه، خیلیها او را با عقاب جنگلی اشتباه میگیرند اما وجود یک لکه زرد مایل به رنگ اخرایی در گردن عقاب دشتی باعث میشود تا او را از عقاب جنگلی تشخیص دهیم.
دکتر بهنام گله و شکایتهایی هم راجع به نگهداری از حیوانات و پرندگان ارزشمند در مناطق حفاظتشده دارد.
او میگوید: «ببینید، برای نگهداری از این حیوانات و پرندگان کار خاصی صورت نمیگیرد. مسأله این است که حتما باید نسل گونههای جانوری ارزشمند در خطر انقراض قرار بگیرد تا مسؤولان محیط زیست به فکر بیفتند؟ امکانات درمانی هم به قدر کافی وجود ندارد. چرا نباید چند متخصص در کلینیک حیوانات باشند تا بشود آنها را به موقع نجات داد؟ همین چند وقت پیش یک یوزپلنگ به خاطر نبودن یک متخصص در راه انتقال به درمانگاه تلف شد. الان از همان گونه یوزپلنگ 30 قلاده بیشتر وجود ندارد.»
نجات پرندههای وحشی در کرمان
حالا بخوانید از کرمان، چند روز پیش یک عقاب طلایی و دو جوجه سارگپه پا بلند بعد از چهار ماه مراقبت، نگهداری، تغذیه مناسب و کسب مهارت پرواز در زیستگاه اصلی خود- یعنی کوهستان تله پلنگ منطقه دهج از توابع شهر بابک استان کرمان- رها شدند تا به زندگیشان در طبیعت ادامه بدهند.
کارشناسان اداره کل محیط زیست کرمان بعد از بهبود این پرندهها، آنها رابا سیستم جدید فلکسی بنر، حلقهگذاری، علامتگذاری و بعد آنها را آزاد کردند. این سیستم جدید از ترکیبات پیویسی تشکیل شده که به کمک الیاف ابریشم مقاوم شده اند و در مقابل آفتاب، فرسایش و پارگی مقاوم هستند و این اجازه را به محیط بانان میدهند که بسیاری از اطلاعات مکانی را روی آن بنویسند. درحقیقت هدف اصلی از علامتگذاری این پرندگان، تعیین مسیر جابهجایی، مهاجرت، تخمین جمعیت و... آنهاست.
محمد ابراهیم صحتی ثابت- کارشناس محیط طبیعی اداره حفاظت محیط زیست کرمان- درباره رهاسازی این پرندهها میگوید: «عقاب طلایی در زمستان سال 1388 توسط اهالی آبدار شهرستان شهر بابک پیدا شد.» اهالی این پرنده را در شرایطی پیدا کردند که جانور از ناحیه بال آسیب دیده بود و نمیتوانست پرواز کند. به همین خاطر پس از اطلاع به اداره محیط زیست کرمان، عقاب طلایی با همکاری استادان دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان و اداره کل دامپزشکی مورد مداوا قرار گرفت اما هنوز مدت کوتاهی از پیدا شدن این عقاب خوش شانس که زیر نظر کارشناسان محیط زیست دوران نقاهتش را میگذراند نگذشته بود که یکی از همیاران محیط زیست فروردین ماه گذشته دو جوجه سارگپه پا بلند را در منطقهای کوهستانی در مجاورت شهر بابک پیدا کرد؛ «گویا این دو جوجه سارگپه توسط افرادی ناآگاه از آشیانهای در این منطقه کوهستانی برداشته شده بودند که خوشبختانه توسط همکار ما پیدا شده و به اداره محیط زیست شهرستان شهربابک تحویل داده شدند.»
این سه پرنده شکاری در این مدت زیر نظر مسوولان محیط زیست تحت معالجه و درمان قرار گرفتند تا اینکه بعد از استراحت چند ماهه زمان این رسید که این سه پرنده در زیستگاه اصلی شان رها شوند و به زندگی خودشان ادامه بدهند.
درچند سال اخیر بیش از 320 مورد از انواع پرندگان، پستانداران و خزندگانی که کشف و ضبط شده بودند در سایت کرمان درمان و به دامان طبیعت بازگردانده شدند اما بعضی از این جانوران که امکان رها سازی آنها در طبیعت وجود نداشت به مراکز مجاز مثل پارکها و باغ وحشها بهصورت امانی تحویل داده شدند.
4420960 - 4420800 - 0171 اداره کل دامپزشکی گلستان در گرگان تماس حصال فرمایید و کمک بگیرید. (حکیم مهر)
سلام من گرگانم یه جغد پیدا کردم تو جنگل بالش بد جور شکسته غذا هم نمیخوره تازه امروز یعنی 10/10/89 پیداش کردم راهنماییم کنین اگه میشه 09398480703