حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: قطره قطره جمع گردد، وانگهی دریا شود. این ضربالمثل مصداق بارز عدم اجرای یک قانون در کشتارگاههای دام است. قانونی که صاحبان کشتارگاه را ملزم میکند که به ازای کشتار هر شکلی از دام، مبلغ کمی را به حساب خزانه واریز کنند، اما همه آنها این کار را نمیکنند. مبلغی که با توجه به تعداد بالای کشتار سالیانه، اگر به صورت کلی محاسبه شود، رقم بالایی خواهد بود.
مدیرکل دفتر برنامه و بودجه و مطالعات اقتصادی سازمان دامپزشکی کشور میگوید که فشارهای اقتصادی مانع از اجرای این قانون از سوی کشتارگاهها میشود. «دکتر آرش آذرنوش» ضمن اذعان به اینکه رقم دقیقی از میزان واریزی کشتارگاهها ندارد، اظهار میدارد دارد که مبلغ کل واریزی نزدیک به رقم پیشبینی شده از سوی سازمان است.
حکیم مهر: آقای دکتر، مطابق قانون، نحوه فعالیت کشتارگاه به شکلی تعریف شده که باید به ازای کشتار هر لاشه مبلغی را به حساب خزانه واریز کنند. فلسفه این سازوکار چیست؟
این قانونی است که به ذبح شرعی مربوط است و مطابق آن کشتارگاهها رقمی را به حساب دولت واریز میکنند.
حکیم مهر: این مبلغ به ازای هر لاشه چه مقدار است؟
تقسیمبندی بر مبنای دام سبک و سنگین صورت میگیرد. این رقم برای دام سبک قریب به ۱۲۰ تومان و برای دام سنگین ۱۴۰۰ تومان است.
حکیم مهر: سال گذشته تعداد لاشههای کشتار شده و رقم مبلغی که باید واریز میشده چه مقدار بوده است؟
این ارقام از آنجا که به حساب خزانه واریز میشود و تاییدیه آن نیز از سوی خزانه است، ما خیلی به رقم آن ورود نمیکنیم. فقط مبلغی را بهعنوان برگشت آن به ما میدهند که آن هم برای حقوق ناظرین شرعی مورد استفاده قرار میگیرد.
حکیم مهر: یعنی شما آمار سالانه این رقم را ندارید؟
خیر. از آنجا که کشتارگاهها این رقم را به شکل دقیق و بر حسب کشتار واریز نمیکنند، ما آمار دقیق آن را نداریم. آنها معمولا این کار را با تاخیر انجام میدهند و برخی از کشتارگاهها هم اصلا زیر بار واریز این مبلغ نمیروند و باید پیگیریهای زیادی صورت گیرد تا در نهایت واریز کنند. اینکه بخواهیم به شکل شفاف بگوییم این تعداد دام طی سال گذشته در کشتارگاه کشتار شده و اگر در رقم تعرفه ضرب شود، عدد کل سالیانه به دست میآید، چنین امکانی وجود ندارد.
حکیم مهر: چرا این چنین است؟ مگر نظارت روی کار آنها صورت نمیگیرد؟ یعنی سازو کار روشنی در این زمینه وجود ندارد؟
چرا صورت میگیرد. به هرحال کشتارگاهها باید درآمد را واریز کنند، اما این کار را نمیکنند.
حکیم مهر: خب چرا واریز نمیکند؟
شاید به دلیل اینکه مشکلات مالی متعدد دارند.
حکیم مهر: یعنی دریافت آن هیچ راهکار قانونی ندارد؟
چرا. این کشتارگاهها باید به سازمان دارایی معرفی شوند، اما اینکه در عمل چه مقدار از آن دریافت میشود، پیچیدگیهای زیادی دارد.
حکیم مهر: سازوکار نظارتی ما و بازوهای اجرایی ما چقدر در این زمینه قوی است؟
ما بهعنوان سازمان دامپزشکی هستیم و وصول این مبلغ به حساب خزانه میرود. درواقع به نوعی به حساب دولت واریز میشود. ما تنها میتوانیم از روی آمار کنترل کنیم یا هشدار دهیم که این کشتارگاه این اندازه کشتار کرده و باید این مقدار واریز درآمد داشته باشد.
حکیم مهر: در این میان برخورد با کشتارگاههایی که مبلغ را واریز نمیکنند با چه ارگانی است؟
ما کشتارگاههایی را که عوارض خود را واریز نمیکنند به دارایی معرفی میکنیم و میگوییم که این کشتارگاهها عوارض دولت را واریز نمیکنند.
حکیم مهر: یعنی خود سازمان دامپزشکی برای برخورد وارد عمل نمیشود؟
به صورت مستقیم خیر، چون کشتارگاه را که نمیتوانیم تعطیل کنیم و آن را قفل کنیم با این توجیه که مبلغ را واریز نکرد. ما به مراجع ذیصلاحی که باید آن را پیگیری کنند معرفی میکنیم.
حکیم مهر: به طور متوسط چه تعداد کشتارگاه را به مراجع ذیصلاح معرفی میکنید؟
تعداد آن از یک استان به استان دیگر تفاوت میکند. چون تعداد کشتارگاههای ما خیلی زیاد است.
حکیم مهر: این عدد چقدر با رقمی که خودتان پیشبینی میکنید فاصله دارد؟
واریزی تقریباً نزدیک به رقم پیشبینی ماست.
حکیم مهر: مثلاً چند درصد؟
در کل حدود ۶۰ یا ۷۰ درصد رقم واریزی محقق میشود.
حکیم مهر: این رقم راضی کننده است؟
بله. رقم خوبی است.
حکیم مهر: آقای دکتر، گذشته از این موضوع، به صورت کلی ارزیابی شما از وضعیت امروز دامپزشکی در ایران چیست؟
به نظر من دامپزشکی هنوز شناخته شده نیست و اهمیت آن در بحث سلامت آن طور که باید مشخص نشده است. زمان و نیروی زیادی میطلبد تا به جایگاه خود در نظام سلامت کشور برسد.
حکیم مهر: مشکل اصلی را کجا میبینید؟
ساختار اداری دامپزشکی و جایگاه اداری آن حتما باید تقویت شود. مقداری هم باید بیشتر روی افکار عمومی کار کنیم.
حکیم مهر: آیا با طرح انتقال سازمان دامپزشکی از وزارت جهاد کشاورزی به وزارت بهداشت موافقید؟
این طرح خام است و خیلی بیشتر از اینها باید مورد بررسی قرار گیرد. اینکه صرفا دامپزشکی از یک وزارتخانه به وزارتخانه دیگر منتقل شود، به معنای حل مشکلات آن نیست. بلکه اجرای این طرح نیازمند مطالعه وسیع است و به این سرعت نمیتوان اظهار نظر کرد که سازمان دامپزشکی در کدام وزارت خانه موفقتر خواهد بود. یک تیم خیلی حرفهای باید روی این قضیه کار کنند. مساله انتقال نه از نظر اداری، نه از نظر بودجه و نه تشکیلات به این سادگی نیست. همه این مسائل باید دیده شود. ابتدا یک مطالعه دقیق میخواهد و سپس تصمیمگیری. کمااینکه جابه جایی اسم از یک وزارتخانه به دیگری مشکلی را حل نمیکند.