حکیم مهر - دکتر محسن مشکوة معاون تشخیص و درمان سازمان دامپزشکی کشور در گفتگوی عیدانه با نشریه حکیم مهر که ابتدای سالجاری منتشر شد به ذکر خاطرهای از خبری ناخوشایند درباره بیماری هاری پرداخت که به مناسبت روز جهانی هاری (28 سپتامبر - 6 مهر) بازخوانی میگردد :
هاری یکی از بیماریهای با قدمت زیاد است و به نامهایی نظیر گرگ دیوانه یا سگ دیوانه هم بخصوص در بین اقوام مختلف مطرح بوده است. معمولاً چون سرنوشت حیوان یا شخص مبتلا به هاری مرگ است بنابراین بیماری هاری با ترس و وحشت زیادی شناخته میشود. اینکه در سال چه تعداد فرد بر اثر هاری در کشور از دست می‌دهیم بسیار انگشت‌شمار است و همانطور که شما اشاره کردید تعداد موارد حیوان گزیدگی بالا و بیش از صد هزار مورد در سال است اما همه موارد گزش به هاری منتهی نمیگردد. با این حال به دلیل ترس و نگرانی هزینه زیادی برای پیشگیری از ابتلا صرف میشود. در مورد هاری منبع حیات وحش است و متولی در این زمینه سازمان حفاظت محیط زیست است. انسان از طریق گرگ و شغال و روباه یا از طریق حیوانات اهلی نظیر سگ و گربه در معرض این بیماری ممکن است قرار بگیرند. در مورد حیوانات اهلی سازمان دامپزشکی از نظر واکسیناسیون سگ و گربه مسئول است. در مورد سگ‌های صاحبدار وظیفه بر عهده سازمان دامپزشکی است و در مورد سگ‌های ولگرد وظیفه جمع‌آوری بعهده وزارت کشور (در شهرها شهرداریهای و در بخشها بخشداریها) است. بنابراین در زمینه کنترل این بیماری و پیشگیری از ابتلا همکاریهای بین بخشی لازم است و علیرغم آنکه هنوز طرح جامعی در این زمینه نداریم اما سازمانهای مسئول کمابیش به وظایف خود خوب عمل کردهاند. حالا چون بحث هاری شد یک خاطره هم بگویم که البته خوشایند هم نیست!
این خاطره به زمانی مربوط میشود که به عنوان نماینده سازمان دامپزشکی در اجلاس APHCA شرکت کردم. آفکا وابسته به فائو و کوتاه شده عبارات Animal Production and Health Commission for Asia and the Pacific است که سالانه رؤسای دامپزشکی 14 کشور عضو هر سال در یک کشور اجلاس دارند. آن سال در مالزی اجلاس برگزار شده بود که در جلسه یادداشتی به من دادند و در آن یادداشت نوشته شده بود (آقای عباس اشرفی کاردان دامپزشکی شهرستان الیگودرز در اثر هاری فوت کرد) و خیلی برای من ناراحت کننده بود و ناراحتکنندهتر اینکه با ایشان در الیگودرز در دوره دبیرستان همکلاس هم بودم و خوب میشناختمشان! همانجا هم در جلسه این موضوع را اعلام کردم و همه ابراز تأسف کردند و گفتم این خطرات حرفه دامپزشکی است. بعد که به ایران بازگشتم متوجه شدم که ایشان مأموریتی به خوزستان رفته بوده - چون معمولاً از لرستان در زمستان به خوزستان برای ارائه خدمات به دامهایی که به آنجا رفته بودند میرفتند - و در آنجا با گاوی که بیمار بوده برخورد میکند. یکی از علائم هاری این است که حیوان ترشح زیاد بزاق دارد و تصور میشود که شاید جسم خارجی در گلویش گیر کرده است. ایشان هم بدون دستکش به تصور خود میخواهد جسم خارجی را بیرون بیاورد و متوجه نبوده که گاو هار است و مبتلا شده و فوت کرده بود.
این هم غنیمتی بود تا یاد این همکار عزیز گرامی داشته شود و برای وی مغفرت و برای خانواده ایشان اجر از درگاه خداوند مسئلت نمایم.
برای همه زحمت کشان حرفه دامپزشکی اعم خصوصی و دولتی آرزوی سلامتی دارم سلام الحق و ولانصاف که ........................... گرانقیمتتر میباشد آقاي دكتر مشكات بهتر است بجاي اين همه مصاحبه و ....... و .......... به وظايف ........ خود بپردازند 
