حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «دکتر هدایت حسینی» از چهرههای شناخته شده و مطرح حوزه بهداشت مواد غذایی، صنایع غذایی و علوم تغذیه بوده و در حال حاضر ریاست انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور و همچنین ریاست دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی را بر عهده دارد.
4 مورد ثبت اختراع تایید شده توسط بنیاد ملی نخبگان، معاونت مدیرکل آزمایشگاههای کنترل غذا و داروی وزارت بهداشت از سال 81 تا 86، دو دوره مدیرکل نظارت و ارزیابی فرآوردههای خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی وزارت بهداشت (شهریور 86 تا آذر 89 و شهریور 92 تا آذر 94)، دبیر بورد تخصصی رشته علوم و صنایع غذایی وزارت بهداشت از 93 تاکنون، عضو وابسته گروه دامپزشکی فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران از سال 93 تاکنون، مشاور رئیس سازمان غذا و دارو در امور غذا از سال 94 تاکنون و استاد پایه 18 گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تنها بخشی از سوابق مدیریتی و افتخارات «دکتر هدایت حسینی» محسوب میشود.
وی برای رشته دامپزشکی جایگاه بلندی قائل است و همه دامپزشکان را موظف میداند که برای دستیابی به جایگاه واقعی خود، تلاش بیشتری کنند. با انتقال آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت موافق و معتقد است سازمان دامپزشکی باید در قامت یک سازمان مستقل، فعالیت کند.
حکیم مهر: آقای دکتر، جایگاه امروز دامپزشکی در کشور را چطور ارزیابی میکنید؟
دامپزشکی جزء آن دسته از علوم است که در همه جای دنیا، به آن بهعنوان یک علم پایه نگاه میکنند. به همین خاطر جایگاه دامپزشکی میتواند به عنوان یک جایگاه علمی پایه و زیربنایی در کشور مطرح شود. در این بخش، بحث تولید مطرح است و خوشبختانه ما در سال اقتصاد مقاومتی هستیم و تولید و اشتغال در سرلوحه کارهای کشور قرار گرفته است. اهمیتی که دامپزشکی و علم دامپزشکی در ارتقای تولید و افزایش تولید دارد، بسیار زیاد است که به نظر میرسد هنوز باید برای نشان دادن این اهمیت، تلاش بیشتری کنیم.
در این میان بحث سلامت انسانها نیز مطرح است؛ با توجه به بیماریهای مشترک زیادی که بین انسان و دام وجود دارد و پیشگیری از آنها میتواند به انسان کمک کند، لذا دامپزشکی به عنوان یک علم پایه و مادر حتی در حوزه تحقیقات پزشکی، باید حضور فعالتری پیدا کند. شاید در این زمینه که یکی از زمینههای علم دامپزشکی است خیلی کمرنگ هستیم و باید توجه بیشتری روی آن کنیم.
حکیم مهر: آیا در حوزه دامپزشکی، پیشرفتی طی سالهای اخیر احساس میکنید؟
در زمینه علم دامپزشکی تا الان دستاوردهای خوبی داشتیم و این دستاوردها میتواند بیشتر هم بشود. اگر بخواهم کلیتر بگویم، جای کار زیادی در حوزه سلامت، تحقیقات، تولید، اقتصاد کشاورزی و دامپروری و تولید محصولات با منشاء حیوانی که امروزه یکی از منابع محدود غذایی در دنیا است، داریم. همه اینها میتوانند حوزههایی باشند که میتوانیم تمرکز خود را روی آنها معطوف کنیم. در کل، انتظارات از جامعه دامپزشکی بیشتر از این است و به نظر میرسد خود علم دامپزشکی و متخصصین دامپزشک هم در این حوزهها بتوانند فعالیتهای گستردهتر و شایان اثرتری داشته باشند.
حکیم مهر: شما میفرمایید که متخصصین دامپزشک باید فعالیتهای گستردهتری داشته باشند. به نظر شما با انتقال بخش آموزش دامپزشکی از وزارت علوم به وزارت بهداشت میتوانیم زمینه مساعدتری برای فعالیت بیشتر دامپزشکان در بخش آموزشی ایجاد کنیم؟
به عنوان کسانی که با علوم تجربی و موجود زنده سروکار داریم، ساختارهای ژنتیکی، سلولی و بافتی مورد تحقیق ما با حوزه علوم پزشکی مشابه است، پس به نظر میرسد قرابت زیادی بین حوزههای آموزشی و پژوهشی دامپزشکی با وزارت بهداشت وجود دارد و این قرابت با وزارت بهداشت از وزارت علوم پیشی میگیرد.
همانطور که مستحضر هستید امروز دانشگاههای کشور به دو گروه تقسیم شدهاند؛ دانشگاههای علوم پزشکی بیشتر با علوم مرتبط با انسان، طب و سلامت انسان سروکار دارند و دانشگاههای غیر علوم پزشکی هم که در زمینههای خود مشغول به فعالیت هستند. به همین خاطر به نظر میرسد قرابت دامپزشکی از نظر موضوعیت کار و آموزش و پژوهشی که در این عرصه انجام میشود با دانشگاههای علوم پزشکی بیشتر از دانشگاههای غیر علوم پزشکی است.
حکیم مهر: با طرح انتقال سازمان دامپزشکی از وزارت جهاد کشاورزی به وزارت بهداشت چطور؟ موافق هستید؟
به نظر من بهتر است سازمان دامپزشکی برای دست یافتن به یک استقلال بیشتر تلاش کند و در کل زیر مجموعه وزارتخانه خاصی نباشد. سازمان دامپزشکی به عنوان یک سازمان سلامتمحور شناخته میشود که زمینه فعالیت آن در ارتباط با سلامت انسان و سلامت دام است. بحث نظارت بر فراوردههای غذایی خام و نظارت بر بیماریهای دامی که میتواند به انسان منتقل شود و پیشگیری از آن، بر عهده سازمان دامپزشکی است. این سازمان باید بتواند بهعنوان یک سازمان کاملا مستقل، عملکرد داشته باشد و هرچقدر که این استقلال بیشتر، قویتر و مشهودتر باشد، عملکرد سازمان دامپزشکی هم در حوزه پیشگیری از بیماریهای منتقله بین انسان و دام در حوزه سلامت غذا و ارتقای سلامت حیوانات بیشتر میشود. این مساله هم به افزایش تولید و هم به سلامت انسان منجر میشود.
حکیم مهر: به بحث نظارت بر مواد غذایی اشاره کردید. شما خودتان ارتباط نزدیکی با وزارت بهداشت دارید و پیش از این در سازمان غذا و دارو هم صاحب مسئولیت بودید. چرا در کشور در بحث نظارت بر غذا تا این اندازه درگیر همپوشانی و موازی کاری بین سازمان غذا و دارو، وزارت بهداشت، سازمان ملی استاندارد، وزارت جهاد کشاورزی و در نهایت سازمان دامپزشکی هستیم؟
حوزه غذا از مزرعه شروع میشود و تا سفره ادامه پیدا میکند و آنقدر گسترده است که قطعا یک سازمان نمیتواند متولی کل این زنجیره شود. اگر مدلهای نظارتی سایر کشورهای دنیا را هم بررسی کنید، همه آنها به همین شکل است که بخشی از زنجیره به هر کدام از سازمانهایی که تخصصی در آن بخش دارند، سپرده شده است. تصور من این است که در کشور ما یک قانون جامع غذا لازم داریم که فراگیر باشد و از مزرعه که البته امروز کمی پا را عقبتر گذاشته و به سطح سلول رسیده است، تولیدات غذا را تحت پوشش خود داشته باشد تا زمانی که غذا مصرف میشود.
وقتی قانون جامع غذا در کشور تدوین شود که به نظر میرسد یکی از اهداف متعالی ما در حوزه غذا باید این باشد، آن وقت میتوان وظایف بین سازمانها را بدون اینکه همپوشانی داشته باشند، تعریف کرد. در واقع هر قسمتی از این زنجیره بسیار وسیع را بخشی از این سازمانها میتوانند پوشش دهند تا در نهایت هر سازمان با تخصص مربوط به خود بتواند در این زنجیره، سلامت غذا را تضمین کند.
حکیم مهر: بهعنوان حرف آخر...
حرف آخر اینکه من همیشه اخبار خوب پایگاه خبری حکیم مهر را میخوانم و از آن استفاده میکنم. در اینجا از شخص خود شما برای زحماتی که در انتشار این مطالب میکشید، تشکر میکنم.
حکیم مهر: بنده وظیفه خود را انجام میدهم. سپاس از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
سالهاست بحثهای مختلفی در مورد چارت سازمانی دامپزشکی مطرح است. عدهای استقلال این سازمان را خواستارند، عدهای الحاق به وزارت بهداشت را بهتر میدانند و عدهای الحاق با سازمان محیط زیست را به عنوان یکی دیگر از گزینه روی میز مطرح میکنند، عدهای روایتها دارند از نحوه رفتن سازمان دامپزشکی تحت لوای وزارت جهاد کشاورزی، عدهای گلهها دارند از طعنهها و نامردمیها و اجحافهایی که در حق دامپزشکان میشود، عدهای به تعدد دانشکدههای دامپزشکی و آمار بالای پذیرش دانشجو معترضند، عدهای در مقابل هرگونه تغییر در چارت سازمانی دامپزشکی مخالفت میکنند و...
چندی پیش و در زمره آخرین تیرهایی که به سمت دامپزشکان و بویژه قشر زحمتکش مسئولین فنی بهداشتی پرتاب شد، یکی از مسئولین رده بالای جهاد کشاورزی در اظهار نظری غیرمسئولانه بر عدم تعیین حقوق مسئولین فنی دامپزشکی توسط سازمان دامپزشکی تاکید کرد!
در خبری دیگر داشتیم که وزارت جهاد کشاورزی طی بخشنامهای وزارت سازمان دامپزشکی را به کاهش نظارت بهداشتی در کشتارگاههای خارجی که گوشتهای وارداتی در آنجا کشتار میشوند (عدم اعزام دامپزشک ناظر مقیم در کشتارگاههای مبدا) ملزم کرده است!
تصمیمی که صرفنظر از علت آن، جز به خطر انداختن بهداشت عمومی نتیجه دیگری نخواهد داشت.
مواردی از این دست باعث میشود به این نتیجه برسیم که تا وقتی یک ارگان تولید کننده (جهاد کشاورزی) در راس ارگان نظارتی (سازمان دامپزشکی) باشد، به قول معروف همین آش است و همین کاسه.
در درس علوم مبحثی داشتیم به نام اینرسی سکون؛ در آن مبحث مطرح میشد که به حرکت درآوردن جسم ساکن بعلت اینکه دارای اینرسی سکون است نیروی بیشتری میطلبد. حال و پس از اتفاقات سالیان اخیر به نظر میرسد دیگر سکون جایز نیست و این اینرسی سکون حاکم بر جامعه دامپزشکی باید شکسته شود و قطعا به حرکت درآوردن این گوی، اندکی نیروی بیشتر میطلبد. عدهای از همکاران بحث استقلال را مطرح میکنند که پیامد آن علیالقاعده باید تشکیل وزارت دامپزشکی و یا معاونت دامپزشکی رئیسجمهور باشد که طرحهایی بلندپروازانه به نظر میرسند و با توجه به سیاستهای کلان در مورد کوچک سازی دولت، احتمال رایآوری آنها در مجلس نیز در حد صفر است. گزینه الحاق با سازمان محیط زیست هم عملی به نظر نمیرسد و آن سازمان خود دارای دلمشغولیهایی حتی بیشتر از یک وزارتخانه هست. اما گزینه الحاق به وزارت بهداشت در صورت جدایی از وزارت جهاد کشاورزی به نظر میرسد بهترین گزینه باشد مخصوصا که وزیر محترم بهداشت اخیرا در این خصوص چراغ سبزی نشان داده است و احتمال حضور وی در کابینه بعدی نیز بیشتر بوده و با توجه به نزدیکی شروع به کار دولت دوازدهم، بهترین فرصت برای شروع حرکتی اصولیست. امید که بهترین سرنوشت در انتظار رشته مهجور دامپزشکی باشد...
✍