گرمای بیش از حد استاندارد تقریبا برای تمام حیوانات استرس‌زاست، اما این موضوع برای گاوهایی که قرار است شیر یا گوساله تولید کنند تاثیر منفی بیشتری دارد؛ به ویژه اگر این استرس حرارتی در دوران خشکی و قبل از زایمان باشد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایانا، از خنک نگه داشتن گاوهایی که در زمان خشکی به سر می‌برند، برای رفاه خود حیوان و گوساله‌ای که قرار است در آینده‌ای نزدیک متولد شود، مفید خواهد بود. این موضوع در نهایت سود دامداران را افزایش می‌دهد.
"روزهای داغ تابستانی، ایام ایده‌آلی برای گاوهای شیری نیست." این چکیده‌ای از سخنان "جفری دال" است؛ استاد دانشگاهی که در ارتباط با مدیریت استرس دمایی برای گاوداران و تولیدکنندگان حرفه‌ای شیرخام، کلاس‌های آموزشی برگزار می‌کند.
استرس حرارتی، تاثیر مستقیمی بر رشد پستان دام، میزان متابولیسم و حتی عملکرد سیستم ایمنی آنها می‌گذارد. به عبارتی این استرس، نه تنها در بازدهی و تولید دام از طریق کاهش شیردهی در دوره بعدی اثر منفی دارد، بلکه رشد گوساله حاصل از این دام را نیز با چالش روبه‌رو می‌کند.
تحقیقات نشان داده گاوهایی که در دوره خشکی در محیط خنک‌تری نگهداری می‌شوند، تا ۴۰ هفته پس از زایمان، شیر بیشتری تولید می‌کنند. به طوری که اگر شرایط درمانی و بهداشتی در تمام گاوها یکسان باشد، دام‌هایی که استرس حرارتی کمتری را تجربه می‌کنند، به طور میانگین هشت تا ۱۰ پوند (۳,۶ تا ۴.۵ کیلوگرم) در روز بیشتر از دام‌های متاثر از استرس حرارتی، تولید شیر خواهند داشت. این موضوع برای تمام گاوها صادق است.
"جفری دال" در این ارتباط گفت: دور بودن گاوها از دمای بالا، تاثیر مثبتی بر سلول‌های پستان دارد. زیرا تکثیر و رشد سلول‌های پستانی در گاوهای بدون استرس حرارتی به مراتب بیشتر است. ضمن اینکه وزن چنین گاوهایی تا قبل از زایمان افزایش یافته و پس از آبستنی، برگشتن به وزن نرمال برای آن ها راحت‌تر خواهد بود. زیرا تولید شیر بیشتر، میزان متابولیسم در بدن گاوهای بدون استرس حرارتی را افزایش می‌دهد. البته نباید فراموش کرد که تکثیر لنفوسیت‌ها و افزایش نوتروفیل‌ها که اجزای مهمی از دستگاه ایمنی هستند، عملکرد سیستم ایمنی در این گاوها را ارتقا می‌بخشد.
نحوه تاثیر گرما بر گوساله‌ها
جالب است که استرس حرارتی، بر گوساله‌ای که در رحم گاو زندگی می‌کند نیز تاثیر منفی گذاشته و بازدهی آن را پایین می‌آورد. زیرا این موضوع ثابت شده که گاوهای بدون استرس دمایی، گوساله‌هایی با وزن بالاتر تولید می‌کند.
"دال" تاکید کرد: طبق تحقیقاتی که روی گوساله‌ها در زمان از شیر گرفتن انجام شد، این نتیجه به دست آمد که گوساله‌های حاصل از مادران با استرس حرارتی، هم وزن کمتری دارند و هم قدشان کوتاه‌تر است. علاوه بر آن، گوساله‌های متولد شده از مادران بدون استرس گرمایی، به دلیل جذب ایمنوگلوبولین بالاتر، عملکرد بهتری در سیستم ایمنی خود داشتند. در حقیقت، توانایی گوساله‌های در معرض حرارت بالا، برای به دست آوردن ایمنوگلوبولین، پایین‌تر از حد نرمال است. البته تحقیقات در این زمینه ادامه پیدا کرد و دانشمندان به دنبال پاسخ این پرسش بودند که آیا گرمای بیش از حد رحم مادر، قابلیت جذب ایمنوگلوبولین را کاهش می‌دهد یا آغوز به دست آمده از مادران، به حد کافی ماده مغذی ندارد؟ در نهایت مشخص شد که گرم بودن گوساله در داخل رحم گاو ماده، توانایی او در جذب ایمنوگلوبولین را کاهش خواهد داد. زیرا دستگاه گوارش آن ها سریع‌تر از حد معمول، مواد مغذی را از خود عبور می‌دهد و فرصت برای جذب را محدود می‌کند. بنابراین هیچ تفاوتی در کیفیت آغوز تولید شده از گاوهای دارای استرس و بدون استرس گرمایی وجود نداشت.
وی تاکید کرد: این نتایج با تجزیه و تحلیل ۱۵۰ گوساله انجام گرفته که از گاوهای با شرایط دمایی مختلف، متولد شده‌اند. البته به نظر می‌رسد در حال حاضر تعداد دام‌های مزارعی که در معرض استرس حرارتی قرار دارند، بسیار بیشتر از دام‌هایی باشد که محیط خنک‌تری برای زندگی دارند.
این تحقیق همچنین نشان داد گوساله‌هایی که بدون استرس دمایی به دنیا آمده‌اند، قدرت باروری بالاتری داشته و در هنگام آبستنی، از تنش‌ها و مشکلات کمتری برخوردار خواهند بود. در عین حال، گوساله‌هایی که دمای بالاتری را در داخل رحم مادر متحمل شده‌اند، به میزان ۱۰ پوند (۴,۵ کیلوگرم) در روز شیر کمتری تولید می‌کنند؛ درست مانند همان اتفاقی که برای مادران‌شان در دوران شیردهی می‌افتد. بنابراین گرمای بیش از اندازه بازدهی و بهره‌وری تولید شیر در دو نسل را تحت تاثیر قرار می‌دهد. البته این استرس، بر وزن بالغ حیوان، تاثیرگذار نیست.
پژوهشگران معتقدند در مناطقی که حداقل ۲۰ درصد از روزهای سال، تنش گرمایی وجود دارد استفاده از خنک کننده‌‌ها تاثیر قابل ملاحظه‌ای در میزان بهره‌وری گله‌های شیری خواهد داشت. هرچند نباید فراموش کرد که شکل ساختمان و تاسیسات نیز در میزان تنش‌های گرمایی بر دام‌ها تاثیر فراوان دارد.
منبع: Wisfarmer.com
ترجمه: وحید زندی فخر
