آموزش دامپزشکی یکسان‌سازی نشده است/ انتقال آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت، به نفع دامپزشکی خواهد بود

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «فارغ‌التحصیلان دانشکده‌های دامپزشکی در سراسر کشور، از نظر سطح آموزش با هم برابر نیستند و این مسأله مشکلات زیادی را به وجود آورده است.» این را رئیس دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران به حکیم مهر می‌گوید. به گفته‌ی «دکتر مهدی وجگانی»، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران طی یک بازنگری، سعی کرده آموزش را بر اساس تقاضاها تنظیم کند.

حکیم مهر: آقای دکتر، مهمترین مشکلات آموزش دامپزشکی را در چه چیزهایی می‌دانید؟

صرف‌نظر از اینکه دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران طی یک بازنگری، سعی کرده آموزش را بر اساس تقاضاها تنظیم کند، به نظر من مهمترین مشکل آموزش دامپزشکی همان مشکلی است که همه می‌دانند؛ اینکه تعداد زیاد فارغ‌التحصیلان در جایگاه‌های مختلف قرار گرفته‌اند. یعنی آموزش‌ها یکسان‌سازی نشده است؛ به همین دلیل ممکن است فارغ‌التحصیل یک دانشگاه دولتی از یک حد توان برخوردار باشد در حالی توان فارغ‌التحصیل یک دانشکده دیگر، بسیار متفاوت با آن باشد. در واقع یکسان‌سازی در امر آموزش دامپزشکی ضروری به نظر می‌رسد.

حکیم مهر: این یکسان‌سازی با چه مکانیسمی قابلیت اجرایی دارد؟

زمانی این کار در سطح وزارتخانه انجام شده بود و وزارتخانه برای دانشگاه‌ها تعیین تکلیف می‌کرد که سیستم آموزشی آنها باید بر اساس برخی سرفصل‌های خاص باشد، اما بیش از ۲۰ سال است که این مهم را به خود دانشگاه‌ها واگذار کرده است. مثلاً دانشگاه شیراز و اهواز، ممکن است در بعضی از مباحث از نظر آموزش با هم تفاوت داشته باشند. به همین خاطر دانشجویانی که به عنوان مهمان به تهران می‌آیند، می‌گویند که این واحد را آنجا به این شکل گذراندیم و مجبور می‌شوند که تعدادی واحد جدید بگیرند یا حذف کنند. یعنی این یکسان‌سازی وجود ندارد و هر دانشکده بنا بر تجربه و سلیقه واحدهایی را برای خود تعریف کرده است.

حکیم مهر: در دانشگاه تهران چگونه است؟

خوشبختانه آنچه در دانشگاه ما اتفاق افتاده، بحث توجه به نیاز فارغ‌التحصیلان است که مشمول بازنگری شده‌اند.

حکیم مهر: لطفاً این بازنگری را کمی تشریح بفرمایید.

به صورت مصاحبه تلفنی امکان‌پذیر نیست؛ باید به شکل حضوری تشریف بیاورید تا تعداد واحدهای اختیاری و اجباری را توضیح دهم. اینکه واحدهای اختیاری و اجباری به چه شکل تعریف شده‌اند، کدام یک از آنها چه استریم‌هایی را تعریف می‌کند، هدف ما چه بوده است و ...، در کل بحث مفصلی است.

حکیم مهر: رؤسای دانشکده‌های دامپزشکی چقدر اختیار برای انجام این بازنگری‌ها دارند؟ اینکه توان دانشجویان با هم متفاوت است، تا چه اندازه به اختیار رؤسا بر می‌گردد و چقدر به کوریکلوم‌های آموزشی که از سوی وزارت علوم دیکته می‌شود، بستگی دارد؟

به نظر می‌رسد اگر خود دانشکده‌ها، البته نه تنها رئیس، بلکه کل سیستم دانشکده برای تغییرات تصمیم بگیرند، می‌توانند در سطح وزارتخانه هم آن وضعیت را جا دهند. یعنی اصطلاحاً دست و بال آنها بسته نیست. دانشکده‌ها باید تعداد واحد کلی را مد نظر قرار دهند و بسته به شرایط و توان، تغییرات در سطح واحدها و در سطح نوع واحدها داشته باشند.

حکیم مهر: بحث ظرفیت دانشکده‌های دامپزشکی یکی از مشکلات آنهاست. تعداد دانشکده‌ها زیاد شده و دانشکده‌های موجود خارج از ظرفیت دانشجو می‌پذیرند. فرآیند پذیرش دانشجو به چه شکل است؟ این مهم چقدر در اختیار خود دانشگاه است و چقدر وزارت علوم در آن نقش دارد؟

دانشکده‌ها با توجه به توان به وزارتخانه اعلام می‌کنند که ما می‌توانیم این تعداد پذیرش داشته باشیم.

حکیم مهر: وزارتخانه بر چه اساس این درخواست را می‌پذیرد؟

معمولاً وزارتخانه براساس درخواست دانشکده‌ها آن را در دفترچه اعلام می‌کند.

حکیم مهر: به نظر شما دانشکده‌ها در حد توان دانشجو می‌پذیرند یا بیشتر از توان؟

خیر، دو مشکل وجود دارد؛ یکی افزایش تعداد دانشکده‌ها و دوم اینکه دانشجو بر اساس توان جذب نمی‌شود.

حکیم مهر: در دانشگاه تهران وضعیت چطور است؟

اگر بخواهم فقط نسبت را بگویم، در میان کل دانشکده‌های دانشگاه‌ تهران، دانشکده دامپزشکی بالاترین نسبت استاد به دانشجو را دارد.

حکیم مهر: این نسبت چند است؟

 ۹ به یک، یعنی به ازای هر ۹ نفر دانشجو، یک استاد داریم که عضو هیأت علمی است، در حالی که این نسبت را سایر دانشکده‌ها ندارند. دانشکده دامپزشکی با توجه به فسیلیتی‌های مختلف به خصوص هیأت علمی، سال گذشته بیشترین تعداد دانشجویی که جذب کرد، ۸۰ نفر بوده است؛ این از نظر نرم جهانی هم خوب است.

حکیم مهر: مدتی پیش آقای دکتر صفری رئیس سازمان نظام دامپزشکی از برنامه‌ای صحبت کردند که مطابق آن، واحدهای دو سال آخر دانشکده‌ها به شکل انتخابی خواهد بود. آیا این برنامه عملیاتی شده است؟

ایشان بر اساس الگویی که ما در حال انجام آن هستیم این صحبت را کرده‌اند. ما در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران این اختیار را به دانشجو می‌دهیم که در ۲ سال آخر، واحدهای انتخابی را بر اساس سلیقه و بر اساس آنچه که فکر می‌کند به درد او می‌خورد، انتخاب کند.

حکیم مهر: چند وقت است که به این شکل است؟

ما برنامه را از سال ۹۴ شروع کردیم، بنابراین فارغ‌التحصیلانی که ۲ یا ۳ سال دیگر به سال آخر می‌رسند، مشمول طرح خواهند شد.

حکیم مهر: ارزیابی خودتان از این طرح چیست؟ آیا جواب می‌دهد؟

به نظر من خوب است؛ چون سیستم تقاضا در خصوص کار دامپزشکی تغییر کرده است.

حکیم مهر:‌ این طرح در دانشکده‌های دیگر هم اجرایی می‌شود؟

اطلاع ندارم. ما در دانشگاه تهران این طرح را شروع کردیم و معمول بر این است که وقتی دانشگاه تهران طرحی را آغاز می‌کند، دانشگاه‌های دیگر هم سعی می‌کنند که تبعیت کنند.

حکیم مهر: آیا توان آن را دارند؟

این یک بحث دیگر است.

حکیم مهر: آیا با طرح انتقال آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت موافق هستید؟

بنده در مورد بحث اجرایی دامپزشکی نظری ندارم، اما در مورد آموزش دامپزشکی با توجه به شرایط موجود به نظرم اگر آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت منتقل شود، به نفع دامپزشکی خواهد بود.

حکیم مهر:‌ انتقال آموزش چه فرصت‌هایی را می‌تواند برای دامپزشکی به ارمغان بیاورد؟

ما در سیستم وزارت بهداشت به نوعی هم سطح‌های خود را داریم. از مقطع دیپلم، برای دکترا دانشجو می‌گیریم در حالی که در وزارت علوم به این شکل نیست و تنها رشته‌ای که از مقطع دیپلم برای دکترا دانشجو جذب می‌کند، دامپزشکی است. خود این یک سری مشکلات اجرایی را برای دانشکده‌های دامپزشکی در وزارت علوم ایجاد کرده است.

در ارتباط با سهمیه‌ها و اعتباراتی که قرار می‌‌دهند، آیین‌نامه‌های آموزشی و مسائل مختلف که مطرح می‌شود، دائماً باید ما را مستثنی کنند. مثلاً ما می‌گوییم برای دامپزشکی این مقدار هزینه می‌کنیم و این مقدار هزینه پژوهشی یک دانشجوی دامپزشکی است؛ این مسأله در وزارت بهداشت قابل پذیرش است اما در وزارت علوم با سختی باید این مسائل را پیش ببریم.

حکیم مهر: به نظر شما وزارت بهداشت آن قدر قدرت دارد که بتواند دانشگاه آزاد را متقاعد کند که تعداد دانشجوی کمتری بگیرد؟ چون طبق گفته دکتر صفری دانشگاه آزاد در تعدیل تعداد دانشجویان خیلی همکاری نمی‌کند.

نمی‌دانم.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.