حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «مسائلی وجود دارد که عنان تولید را از دست فعالان عرصه کشاورزی خارج میکند.» این را رئیس سازمان نظام دامپزشکی کشور به حکیم مهر میگوید. از نظر «دکتر محمدرضا صفری» کارخانههای تولید، کشتارگاهها و بازار هیچگونه ارتباط دینامیک با هم ندارند و این حوزه فاقد یک مدیریت یکپارچه است. وی سند توسعه ملی در صنعت طیور را راهکار برون رفت از این مشکلات عنوان میکند.
حکیم مهر: آقای دکتر، در مراسم افتتاحیه ششمین کنگره دامپزشکی طیور، «مدیریت بهداشتی» به عنوان یکی از معضلات صنعت طیور کشور مطرح شد. نظر شما در این خصوص چیست؟ چه راهکاری به نظرتان میرسد؟
اشاره درستی است که مدیریت بهداشتی در صنعت طیور ما دچار اشکال است. اگر بخواهیم ابعاد مختلف قضیه باز شود، باید به این سوال پاسخ دهیم که چرا دچار اشکال است؟ اگر بنده مرغدار هستم، آیا اساساً بدم میآید که صنعت را حفظ کنم و درآمد خوبی داشته باشم؟ اشکالات زیادی وجود دارد و اولین راهکار این است که نیازمند تدوین پروتکلهای دقیق مدیریت بهداشتی در مراکز تولیدی هستیم.
البته بخشهایی تدوین شده و بخشهایی نیز حتما باید تدوین و به روز شده و به درستی به بخش تولید منتقل شود؛ لازمه آن این است که مدیریت ترویج و آموزش در بخش کشاورزی، این موضوع بسیار مهم را در دستور کار قرار دهد. تشکلها و تعاونیها در حوزه تولید نیز باید به این موضوع توجه ویژه کنند. بخش دیگر ناظرین بهداشتی دامپزشکی هستند که باید برای نظارت بر اجرا و پیادهسازی دقیق این پروتکلها طبق قوانین و مقررات در مراکز تولیدی حضور داشته باشند.
حکیم مهر: چالشهای اقتصادی این حوزه چه تاثیری روی مدیریت بهداشتی دارند؟
این یک واقعیت است که بخش تولید در حوزه کشاوزی به ویژه در صنعت طیور با چالشهای اقتصادی مواجه است. نوسانهای گسترده قیمت چه در حوزه ارز و چه در حوزه اقتصاد داخلی و دخالتهایی که حاکمیت در قیمتگذاریها میکند، بسیار حائز اهمیت است. یک روز قیمت تخم مرغ پایین است و کسی سراغ مرغدار نمیرود؛ یک روز بالاست و همه به مرغداران حمله میکنند که قیمت را پایین بیاورید، چراکه مشکل پیدا شده است. این نوسانات قیمتی و نوسانات بازار، عنان را از دست تولید کننده گرفته است.
از سوی دیگر در بخش تولید با ساختاری از هم گسیخته مواجه هستیم. به گواهی آمار، ۲۰ هزار واحد مجوز دار و ۲۷ هزار واحد مجوز دار و فاقد مجوز، انبوه کارخانههای تولید، کشتارگاهها و بازار هیچگونه ارتباط دینامیک با هم ندارند. درواقع در این حوزه مدیریت یکپارچهای وجود ندارد. اگر هم شکل گرفته در بخش سلامت و مدیریت کمرنگ است یا اصلاً وجود ندارد. وقتی یک سیستم از هم گسیخته و پراکنده است و هر کس راه خود را میرود، نمیشود مدیریت بهداشتی را منتقل کرد.
اگر مرغدار با نوسان قیمت، ضرر و زیان و آسیبها مواجه شود، متاسفانه اولین چیزی که کنار میگذارد، مدیریت بهداشتی است. اگر اینها را کنار هم بگذاریم، میبینیم که با یک موضوع چند وجهی مواجه هستیم. این که به سادگی بگوییم این مدل بهداشتی را پیاده کن، خیر؛ به این شکل نیست. نیاز داریم که سند توسعه ملی در صنعت طیور داشته باشیم. صنعت طیور پایه تامین پروتئین کشور است و این پایه باید در آینده مستحکمتر باشد، چون ما نمیتوانیم در سایه تولیدات به آب اتکا داشته باشیم، چون آبی نداریم، اما در صنعت طیور ۹۰ درصد غذا وارد میشود. یعنی ۹۰ درصد آب را وارد میکنیم. این یک نکته مثبت است که با آب مجازی به اکولوژی کشور کمک میکنیم. از آن طرف میتوانیم پروتئین با کیفیت و ارزان در اختیار مصرف کننده قرار دهیم. قیمت مرغ یک پنجم قیمت گوشت است. همچنین میتوانیم آن را صادر کنیم. پس باید یک سند ملی مصوب در پارلمان کشور داشته باشیم.
حکیم مهر: برنامه سه سالهای که سازمان دامپزشکی کشور این روزها دنبال میکند، چقدر به این سند ملی که مد نظر شماست، نزدیک است؟
آن بحث حوزه دامپزشکی است. در آن برنامه قید شده که بخش تولید هم باید سامان پیدا کند، اما سند باید در مجلس مصوب شود؛ باید ردیف، متولی و مجری داشته باشد و نهایتاً بر اجرای آن نظارت شود. باید منابع و دوره زمانی آن کاملا مشخص شود تا تبدیل به یک سند ملی برای کمک به امنیت غذایی کشور شود. سطح این سند بالاتر از مرغدار و دامپزشکی است.
حکیم مهر: از طرح جدید آموزش دامپزشکی که در نشست مشترک شما با رئیس سازمان مطرح شد چه خبر؟ همان طرح که متعاقب آن دانشجویان دامپزشکی در ۲ سال آخر تحصیل میتوانند واحدهای اختیاری پاس کنند.
این پیشنهادی است که در گروه دامپزشکی و گروه برنامهریزی و گسترش آموزش دامپزشکی وزارت علوم توسط دکتر پیغمبری مصوب شد. از آنجا که ظرفیت اجرای این طرح وجود دارد، برای اولین بار در دانشگاه تهران آغاز شده است.
دانشجویان میتوانند در ۷ مسیر دام کوچک، دام بزرگ، طیور، بهداشت مواد غذایی، شیلات، کلینیکال پاتولوژی و ... و همچنین در ۲ سال پایانی تعدادی واحد اختیاری بخوانند تا کسی که فارغالتحصیل میشود، تبدیل به یک متخصص شود. در ادامه در دوره تخصصی باید ریزتر شود.
حکیم مهر: گویا متولیان دانشکده دامپزشکی هم از اجرای این طرح راضی هستند.
بله. این طرح امسال شروع شده و باید دید نتایج آن چه میشود.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.