حکیم مهر - روابط عمومی مؤسسه تحقیقات شیلات ایران در گزارشی از آخرین مشاهدات محققان این مؤسسه در سواحل جنوب ایران خبر داد و اوضاع را عادی و عاری از پدیده کشند قرمز توصیف نمود.
متن کامل این گزارش با عنوان " گزارش بروز کشند قرمز قبل و بعد از مانسون سال 1389 در سواحل استان سیستان وبلوچستان " بدین شرح است :
الف : قبل از مانسون:
الف -1 - در اواسط فروردین 1389با گرم شدن تدریجی هوای منطقه، گزارشی از یگان حفاظت منابع آبزیان چابهار مبنی بر رؤیت رنگ قرمز به مرکز اعلام گردید . در بررسی های اولیه میکروسکپی مشخص گردید که بلوم ایجاد شده مربوط به مدوزهای یک گونه عروس دریایی می باشد .
الف 2- گزارش مشابه ای که از بلوم دیگری در منطقه گوردیم و چابهار در23 و 24 فروردین اعلام گردید، پس از بررسی مشخص گردید که بلوم ایجاد شده گونه ای از جنس .Noctolica sp با تراکم حدود 360.000 سلول در لیتر بود که پس از چند روز به کلی ناپدید شد.
الف 3- در 30 فروردین ماه سال جاری شکوفایی Gymnodinium sp. ) (G.catenatum & G.trapeziforme با تراکمی حدود 13.770.000 سلول در لیتر در منطقه چابهار رویت شد که پس از چند روز از بین رفت. این مرحله از شکوفایی پلانکتونی بیشتر از منطقه چابهار تا کچو (35 کیلومتری چابهار به طرف بریس ) با دامنه حدود نیم کیلومتری از ساحل امتداد یافته بود و تراکمی در حدود 18.360.000 سلول در لیتر داشت . اما گزارش و یا مواردی از تلفات آبزیان مشاهده نگردید .
الف 4- بعد از وزش طوفان و بارندگی شدید مجددا در خلیج چابهار بلوم پلانکتونی رخ داد ، نتایج نمونه برداری در تاریخ 17/3/89 نشان ،لذا پس از خالص سازی و جداسازی تعیین تراکم شدند. تعداد آن در حدود 8 میلیون سلول در لیتر محاسبه گردید. گونه غالب catenatum Gymnodinuim بود .
در اثر تلاطم ناشی از پدیده مانسون امکان نمونه برداری تابستانه از دریا وجود نداشت واز طرف دیگر تلاطم شدید دریا مانع از بلوم پلانکتونی میگردد .
ب : بعد از مانسون :
ب-1- اولین شکوفایی پلانکتونی بعد از فصل مانسون در خلیج چابهار روز ششم شهریورماه 89 در محدوده خیلی کمی روی داد که نتایج بررسی ها حاکی از حضور گونه Gymnodinium sp. با تراکم 225هزار سلول در لیتر بود و چند روز بعد ناپدید شد.
ب-2- دومین شکوفایی ایجاد شده، در تاریخ 20 مهرماه با وسعت زیادی که تمام منطقه خلیج چابهار را به صورت رگه هایی از هم جدا در بر گرفته بود حاوی فلاژله ای از جنسChattonella sp. بود.
ب-3- سومین شکوفایی در تاریخ 28 مهر ماه در منطقه بریس نمونه آبی جهت آنالیز و شناسایی موجودات میکروسکوپی به مرکز ارسال گردید که پس از انجام بررسی های آزمایشگاهی، گونه های غالب آن از داینوفلاژله ها نظیر: Gymnodinium sp.، sp. Ceratium و Peridinium sp. و.Chattonella sp بود.
این شکوفایی از 25 کیلومتری غرب منطقه بریس شروع و تا 5 کیلومتر به سمت شرق در طول ساحل و 5/1 مایلی از ساحل امتداد یافته بود.
ب-4- چهارمین مورد شکوفایی در تاریخ سوم آبان ماه سال جاری در منطقه بریس و پسابندر اتفاق افتاد. این بار گستردگی این شکوفایی از چابهار تا گواتر به فاصله 5/1 مایلی از ساحل امتداد یافته بود.
پس از بررسی نمونه آب منطقه بریس مشخص شد که پلانکتونهای غالب منطقه داینوفلاژله هایی از قبیل: Prorocentrum sp.، Dinophysis sp.، Peridinium sp.، وCeratium sp. بودند که به همراه دیگر پلانکتون های موجود در نمونه مشاهده گردیدند.
ب-5- آخرین شکوفایی پلانکتونی در مورخ هشتم و نهم آبانماه سال جاری در منطقه بریس و پسابندر باتراکم بیش از 6,000,000 سلول در لیتر در مناطق بریس و پسابندر اتفاق افتاده است که با مرگ و میر تعدادی از ماهیان ساحلی و غیر ساحلی همراه بوده است.
بررسی ها طی دو روز اخیر نشان داد که فیتوپلانکتون ها دچار لیز سلولی شده و رنگ قهوه ای متمایل به زرد که محتویات درون سلولی آنها می باشد سبب این تغییر رنگ در آب گردیده است . طول نوار ساحلی در پسابندر حدوداً 12 کیلومتر می باشد که تلفات ماهی علاوه بر پهنه آبی در نوار ساحلی پراکنده شده است.
با توجه به اطلاعات بدست آمده از صیادان هرساله در این زمان رنگ آب تغییر می کند و معمولا متعاقب این تغییر رنگ ، تلاطم آب ناشی از امواج این امر را بهبود بخشیده و رنگ آب به شکل طبیعی باز می گردد
شناسایی های اولیه نشان داده است که این جلبک شکوفا شده از تاژکداران وبا نام علمیChattonella sp بوده که از لحاظ مورفولوژی بسیار متغیر و اندازه و شکل آن با توجه به شرایط محیطی تغییر می کند. این گونه بیشتر درکرانه های ساحلی، آبهای آزاد و لب شور دیده می شود و معمولا بصورت کشیده و گلابی شکل به اندازه های 34-12 میکرومتر می باشد. از گونه های این خانواده یک گونه به نام Chatonella marina دارای بیو توکسین می باشد که شکوفایی آن همواره با تلفات همراه است (عطاران 2009) .
یک گونه ازاین جنس برای اولین بار در سال 1977 باعث مرگ و میر ماهی زردباله با نام علمی Seriola quinqueradiata در مزارع پرورشی هیروشیمای ژاپن گردید. تعیین میزان خسارت و ارده به ذخائر آبزیان در استان سیستان وبلوچستان در حال انجام میباشد.
ب-6- طبق آخرین گزارش مورخ یازدهم آبانماه سال جاری توسط محققین مرکزتحقیقات شیلاتی آبهای دور –چابهار وابسته به مؤسسه تحقیقات شیلات ایران بلوم پلانکتونی در مناطق فوق الذکر بشدت کاهش یافته وتغییر رنگ آبهای ساحلی درحال بازگشت به وضعیت طبیعی می باشد.
مشاهدات 18/8/89 محققین مرکز تحقیقات شیلاتی آبهای دور وابسته به موسسه تحقیقات شیلات ایران حاکی از خروج کشند از حوضچه پسابندر و کشیدگی و گستردگی آن در عمق و همچنین تضعیف آن می باشد . همچنین کشند قرمز در منطقه گواتر نیز مشاهده شد اما هیچگونه تلفاتی در آبزیان دو منطقه مشاهده نگردید و گزارشی هم از تلفات واصل نشد . نمونه برداری از داخل حوضچه پسابندر و خارج آن انجام پذیرفت و جهت شناسایی و تعیین تراکم به مرکز انتقال یافت که نتایج حاصل از بررسی های میکروسکپی به شرح جدول پیوست اعلام می گردد.
لازم به ذکر است هم اکنون اوضاع به حال عادی بازگشته و کشند از بین رفته است. همچنین هیچگونه گزارشی مبنی بر رویت کشند قرمز در مناطق مختلف سواحل استان دریافت نشده است.
منطقه پسابندر ( داخل حوضچه )
|
نام گونه |
تعداد ( سلول در لیتر ) |
|
Chattonella sp. ( فلاژله) |
437500 |
|
Ceratium sp ( (داینو |
11660 |
|
Gymnodinium sp. ( (داینو |
125000 |
|
Katodinum sp. |
20000 |
|
Peridinum sp. ( (داینو |
62500 |
|
Protoperidinium sp. ( (داینو |
--- |
|
Dictyocha sp. (فلاژله) |
1000 |
|
Scripciella sp. ( (داینو |
2000 |
|
Unknown ( (داینو |
1000 |
کل تراکم پلانکتونی : 660660
منطقه پسابندر (خارج حوضچه )
