حکیم مهر - سرنوشت بسیاری از حیوانات این است که قربانی جنگهای انسانی شوند، اگر در میدان جنگ و در اثر بمب باران و آتش سوزی از بین نروند، از آنها برای کارهایی استفاده خواهد شد که انجامشان برای انسان بیش از اندازه خطرناک است، مثلا پاکسازی میدانهای مین!
APOPO سازمانی غیر دولتی در تانزانیا مرکزی است که از موشها برای این کار استفاده می کند. در واقع موشها برای جستجوی میدانهای مرگبار مین در این سازمان آموزش داده می شوند و تعداد دیگری از این جانداران که از قبل آموزشهای ویژه دیده اند تا کنون توانسته اند منطقه ای بزرگ و وسیع را در موزامبیک از مین پاکسازی کنند.
سازمان APOPO با مشاهده توانایی بویایی بسیار قوی و تحریک پذیری بالای موشهای کیسه دار آفریقایی در برابر پاداش غذا، پروژه آموزش این موشها را برای اولین بار در جهان و در یکی از شهرهای تانزانیا راه اندازی و آغاز کرده است.
موشها به گونه ای آموزش می بینند که بتوانند تی ان تی درون مینهای زمینی را ردیابی کنند، به بیانی دیگر این موشها در دوره آموزشی خود یاد می گیرند پس از شنیدن صدای کلیک کوچکی در صورتی که بتوانند مسیر صدا را به درستی تعیین کنند، پاداش غذا دریافت کنند.
به گفته "بارت ویتجنز" رئیس سازمان APOPO ردیابی مینها یکی از دشوار ترین، پر هزینه ترین و خطرناک ترین بخشهای مین یابی است و از آنجایی که آموزش دادن به موشها بسیار ساده تر از آموزش دادن به سگها است، استفاده از این جانداران کوچک در چنین محیطهایی مناسب تر است.
از سویی دیگر سرعت عمل موشهای آموزش دیده نسبت به انسانها بسیار بالا است، به طوریکه دو نفر مین یاب برای پاکسازی 200 متر مربع فضا یک روز زمان صرف می کنند، اما همین کار را می توان با کمک دو موش در عرض دو ساعت به پایان رساند. به گفته بارت ویتجنز این جانداران بسیار فعالند و میزان موفقیت آنها بسیار بالا است و تا کنون توانسته اند در بازگشایی و استفاده دوباره از دو میلیون متر مربع زمین کمک فراوانی کنند.
موشها در این پروژه برای مهارتهای مختلفی آموزش می بینند، آنها توانایی بو کشیدن بیماری سل را از میان نمونه های بزاق فرا می گیرند تا به این شکل روشی تازه از تشخیص بیماری سل را در بیمارستانهای تانزانیا، جایی که دقت تشخیص آزمایشگاه های طبی در آن تنها 60 درصد است، راه اندازی کنند.
آموزشها از چهار هفتگی موشها آغاز می شود، زمانی که این جانداران به اندازه ای در کنار انسانها قرار گرفته اند که دیگر ترسی از فضا و انسانها ندارند، سپس آموزش پاداش در ازای کلیک آغاز می شود.
پس از اینکه موشها این رفتار را آموختند، آموزش تشخیص رایحه تی ان تی از دیگر رایحه ها آغاز می شود. زمانی که این مرحله نیز با موفقیت به پایان رسید، متخصصان سعی می کنند رابطه میان شناسایی درست تی ان تی را با پاداش غذا به موشها بیاموزانند.
کل دوره آموزش موشها 9 ماه به طول خواهد انجامید تا موش به یک مین یاب حرفه ای تبدیل شود. به گفته یکی از مربی های حاضر در این برنامه، آموزش دادن به موشها بسیار دشوار است، من گاهی اوقات ناامید می شوم اما دوباره به خود می گویم اینها حیوان هستند و آموزش دادن آنها می تواند جان انسانهای زیادی را نجات دهد.
بر اساس گزارش تلگراف، قدم بعدی این پروژه پرورش دادن موشهایی با توانایی بو کشیدن مواد مخدر و یافتن بازماندگان حوادث طبیعی از قبیل زمین لرزه های بزرگ در میان آوارها است.
خبر مرتبط :
