توسعه بی‌رویه دانشگاه‌ها و رشته‌های نامتناسب، عامل اصلی بیکاری دانش‌آموختگان

امروزه در حالی که ایجاد اشتغال به یکی از مهمترین برنامه‌های دولت در رفع معضل بیکاری تبدیل شده، وجود رشته های نامتناسب با بازار کار بدون نیازسنجی به بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی دامن زده است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، آن گونه که کارشناسان در میزگرد بررسی رشته‌های تحصیلی بدون بازار کار می گویند وضعیت اشتغال دانش آموختگان در سال های گذشته بیانگر این است که متاسفانه در این سال ها با توجه به بحث کمی گرایی در دانشگاه ها، رشته های تحصیلی نامتناسب با بازار کار کشور تعریف شده است.

برخلاف تصور بسیاری از افراد که انتظار موقعیت اجتماعی و رفاهی خوبی نسبت به سایر افراد جامعه پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه‌ها را داشتند امروزه تحصیلات دانشگاهی نامرتبط با بازارکار و گاهی دور از مهارت آموزی، خود به معضلی دست و پا گیر تبدیل شده است.

به همین دلیل امروز با جمعیت بالای فارغ التحصیلان بیکار مواجه شده‌ایم که بازار کاری برای خود متصور نیستند.

به گفته کارشناسان در حال حاضر بازار کار کشور به اندازه کافی توسعه پیدا نکرده و همین امر یکی از عواملی است که به افزایش نرخ بیکاری در کشور دامن زده است در حالی که اگر بازار کار به اندازه نرخ بیکاری توسعه یابد، قطعا ظرفیت‌های بیشتری هم به کار گرفته می‌شود.

متاسفانه عدم تناسب برخی رشته‌های تحصیلی با نیاز بازار کار از جمله معضلات کارجویان و فارغ التحصیلان در ورود به بازار کار به شمار می‌رود.

افزایش نرخ بیکاری و پایین بودن بهره‌وری موجب شده تا امروز نه تنها تحصیلات دانشگاهی منطبق با بازار کار کشور نباشد، بلکه ‌بسیاری از افراد جویای کار نیز متناسب با فضای کسب و کار کشور تربیت نشوند.

نیروهای جوان تحصیل کرده به سمت‌های درستی سوق داده نشده‌اند

استاد دانشگاه لرستان در میزگرد ایرنا که برای بررسی موضوع رشته‌های نامتناسب با بازار کار تشکیل شده بود ، گفت: پس از گذشت سالها و به دنبال خطاهای عرصه آموزشی و تربیت نیروی جوان کاری، امروزه به شیوه های مختلف این خطاها در حال رصد و بازنگری هستند.

سید نجم الدین الماسی افزود: این امر بدیهی است که به لحاظ کمی و کیفی نیروهای جوان تحصیل کرده به سمت های درستی سوق داده نشده‌اند.

وی اظهار داشت: در مقطعی مجوزهای ایجاد دانشگاه‌های مختلف با توسعه‌های بی رویه فعال شد که متاسفانه عایدی خاصی برای جامعه نداشتند.

الماسی اضافه کرد: این توسعه‌ها جز ویرانی چیزی دیگری نداشت و مجموعه فعال و توانمند و جوان را به عرصه آموزش عالی وارد کردیم و نیروی جوانی و مطالبه‌گری را به این طریق مهار کردیم ولی پس از تحصیلات در مقاطع مختلف با مجموعه‌ای از نیروهای جوان دارای مدرک ناکارآمد مواجه شدیم.

تصمیم‌سازان اصلی برای جامعه نیازسنجی نکردند

رئیس کارگروه ارتباط با صنعت دانشگاه لرستان همچنین گفت: متاسفانه تصمیم سازان اصلی در خصوص رشته های تحصیلی برای جامعه نیازسنجی مناسبی نکردند و آموزش بی رویه و افسار گسیخته‌ای در دانشگاه‌ها انجام شد.

الماسی بیان کرد: کیفیت مهارت آموزشی در این دانشگاه ها مدنظر نبود که به یکباره حجم بالای از فارغ التحصیلان دانشگاهی با مدرک و بدون مهارت وارد جامعه شد.

وی اظهار داشت: در راستای اشتغالزایی این افراد تسهیلاتی به آنان پرداخت شد که با این روند نیز فارغ التحصیلان بیکار به جوانان بدهکار تبدیل شدند.

رصد اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در حال انجام است

الماسی ادامه داد: امروز این نقص درک شده است و در دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم در حال حاضر رصد اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی با جدیت تمام در حال انجام است.

به گفته وی این فعالیت از سال گذشته آغاز شده و دانشگاه لرستان به عنوان یکی از چهار دانشگاه پایلوت اقدام کرده است.

وی اظهار داشت: رصد اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی تاکنون در 71 دانشگاه انجام شده و قرار است که در تمام دانشگاه های دولتی سطح کشور این اقدام محقق شود.

رئیس کارگروه ارتباط با صنعت دانشگاه لرستان گفت: در این راستا طی گزارشی نتیجه نهایی اطلاع رسانی خواهد شد.

الماسی تاکید کرد که نتیجه این گزارش بیانگر رشته های مورد نیاز کشور و لزوم حذف رشته های نامتناسب با بازار کار و نیاز استان است.

لزوم جایگزینی رشته‌های نامتناسب با بازار کار در لرستان

رئیس کارگروه ارتباط با صنعت دانشگاه لرستان گفت: در راستای انجام کار زیربنایی و دقیق باید طبق آمار و داده های صحیح و کارشناسی شده رشته های مواجه با بحران اشتغال را شناسایی و رصد کنیم و از طرفی رشته های مورد نیاز در استان را باید شناسایی و پیگیری کنیم.

الماسی اظهار داشت:میزان استقبال دانش آموزان از رشته های تحصیلی از معیارهای انتخاب درست است چراکه آنها و خانواده ها بیشترین دغدغه را به لحاظ شغلی دارند.

وی تاکید کرد که امنیت شغلی و اشتغالزایی رشته های مختلف در حال حاضر مورد توجه دانش آموزان و خانواده است.

الماسی ادامه داد: فراخوان‌های جذب اساتید و اعضای هیات علمی نشانگر کمبود رشته های مورد نیاز و تعداد متقاضیان است.

رشته‌های مورد نیاز بازار کار لرستان در دانشگاه‌ها راه‌اندازی شود

رئیس کارگروه ارتباط با صنعت دانشگاه لرستان گفت: در رشته‌های کشاورزی، دامپزشکی، علوم پایه استقبال وجود ندارد در حالیکه در رشته‌های فنی و مهندسی به ویژه شهرسازی، کامپیوتر و در دانشکده اقتصاد امکان اشتغال به ویژه در حسابداری بالا است و ضرورت یک سری رشته‌ها در استان به ویژه گردشگری محسوس است.

وی اظهار داشت:رشته‌هایی مانند زنبور‌داری در لرستان به عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی عسل کشور بسیار مهم است.

الماسی ادامه داد: تلاش می‌شود که این رشته به زودی در دانشگاه لرستان راه‌اندازی شود.

مهارت بر مدرک ارجحیت دارد

رئیس کارگروه ارتباط با صنعت دانشگاه لرستان گفت: امروزه باید در جامعه نهادینه شود که مهارت بر مدرک ارجحیت دارد در حالیکه در حال حاضر اینگونه نیست و دکتر بیکار بر یک نجار توانمند ارجحیت دارد.

وی تاکید کردکه تا زمانیکه این فرهنگ نهادینه نشود معضل بیکاری در کشور حل نمی شود چراکه در دنیا کسی بدون هدف به دنبال مدرک نمی‌رود.

الماسی افزود: در مراکز آکادمیک هدف تقویت مهارت است و این امر در کشور نیازمند یک حرکت ملی و اجتماعی است.

وی اظهار داشت: همگان باید جهت نهادینه سازی این مهم اقدام کنیم و از رفی تقویت مفاهیم کارآفرینی بسیار مم است.

به گفته وی دانش آموزان باید در مقطع ابتدای با مفاهیم کار آفرینی آشنا شوند و در دانشگاه ها دروس کارآفرینی جزء دروس اجباری باشد.

رئیس کارگروه ارتباط با صنعت دانشگاه لرستان گفت: دانشجویان باید بحث نوشتن طرح های تجاری، امکان سنجی انجام یک کار و تکنیک های جذب سرمایه گذار را به طور عملی فرابگیرند.

دانش آموزان بر اساس علایق خود تا پایان دوره متوسطه دورنمای از آینده شغلی خود داشته باشند

معاون متوسطه آموزش و پرورش لرستان نیز در این میزگرد گفت: انتخاب رشته تحصیلی یکی از انتخاب های تاثیرگذار در زندگی و سرنوشت افراداست.

نصرالله بازگیران افزود: در این انتخاب اولیاء و مربیان نقش دارند و در صورتیکه با میل و رغبت دانش آموزان توام باشد زمینه ساز آینده ای مطلوب برای دانش آموزان و راهگشای دغدغه بیکاری جامعه خواهد بود.

وی اظهار داشت:مسئله مهارت در انتخاب شغل بسیار مهم است و باید در سطح مدارس آغاز شود.

بازگیران ادامه داد: دانش آموزان بر اساس علایق خود تا پایان دوره متوسطه دورنمای از آینده شغلی خود باید داشته باشند تا با توجه به بازار کار آینده شغلی خود را رقم بزنند.

وی اظهار داشت: وقتی می‌توان مسیر مورد نیاز را فراهم کرد که هم زیرساخت لازم و آموزش های کیفی با توجه به بازار کار فراهم شود.

معاون متوسطه آموزش و پرورش لرستان گفت: آموزش و پرورش می تواند با نظارت کیفی این عملکرد را از حالت جزیره‌ای خارج کند و آموزش را به سمت کیفی سازی سوق دهد.

وی افزود: در سطح کشور بیشتر عملکردها به صورت جزیره‌ای است و متولی خاصی برای مهارت آموزی وجود ندارد و دستگاه‌های مختلف مهارت آموزی را ارائه می‌کنند که این نوعی چالش است.

بازگیران گفت: بخشی نگری و عملکرد جزیره‌ای مانع از دستیابی به نتیجه مطلوب می شود و تازمانی که تعامل نباشد تعادل بین رشته ای حاصل نمی شود.

وی اظهار داشت:چالش‌های زیادی در سطح استان برای مهارت آموزی وجود دارد.

مهارت‌های ارائه شده به کارآفرینی منجر نمی‌شود

معاون متوسطه آموزش و پرورش لرستان همچنین گفت: مهارت آموزی باید ارائه شود که به نوعی به کارآفرینی منجر شود و کارآفرینی مشکل بیکاری را برطرف می‌کند.

وی افزود: در حال حاضر وزارت آموزش و پرورش ایران مهارت یا دوره های کوتاه مدت را در متوسطه اول آغاز کرده است.

بازگیران گفت: هدف از این طرح فرهنگ سازی در امر مهارت آموزی است تا دانش آموز بر اساس استعداد و علاقه رشته های مورد نیاز را با آگاهی لازم انتخاب کند.

علوم تجربی بیشترین مخاطب در بین دانش آموزان دارد

معاون متوسطه آموزش و پرورش لرستان گفت: رشته علوم تجربی در این استان دارای بیشترین مخاطب در بین دانش آموزان است که این موضوع باعث افت کنکور نسبت به بقیه استان ها است و این امر باید آسیب شناسی شود.

بازگیران ادامه داد: رشته های علوم تجربی دارای تضمین کاری هستند و رشته های پزشکی آینده شغلی مطمئن و جایگاه اجتماعی مطلوبی دارند.

وی افزود: در برخی مواقع اولیا تاثیرگذار در انتخاب هستند که این امر باید فرهنگ سازی شود که هر ساله تعداد معدودی از دانش آموزان در رشته های پزشکی پذیرش می‌شوند.

دانشگاه آخرین آرزوی یک دانش‌آموز نیست

معاون متوسطه آموزش و پرورش لرستان گفت: دانشگاه آخرین آرزوی یک دانش آموز نیست چراکه پس از فارغ التحصیلی با چالش بیکاری مواجه است.

وی افزود: در این راستا باید فرهنگ سازی شود و راهکارهای تاثیرگذاری پیش روی دانش اموزان قرار گیرد.

بازگیران اظهار داشت: همه دستگاه‌ها بصورت بخشی نگری دارای آمایش رشته های اشباع شده هستند اما آمایشی مدون در این زمینه وجود ندارد.

وی ادامه داد: هر دستگاهی به نوعی دید کمک و مهارت آموزی دارد غافل از اینکه این رشته ها در حال حاضر اشباع شده‌اند.

وی افزود: رشته های گروه حسابداری، معماری، کامپیوتر، برق و مکانیک اشباع هستند و در حال حاضر 70 درصد دانش آموزان به آنان روی می آورند اما رشته هایی که بتواند مهارت لازم و کیفی سازی جهت جذب بازار کار باشند،نداریم.

اگر آموزش کیفی شود کیفیت را به دنبال خواهد داشت

معاون متوسطه آموزش و پرورش لرستان همچنین گفت: عدم وجود اعتبارت کافی جهت راه اندازی رشته های صنعتی مانع از کیفی گرایی آموزش‌ها شده است.

بازگیران اظهار داشت: پراکندگی و کاهش جمعیت روستاها و مهاجرت به مرکز استان رشته های متناسب با کشاورزی در آمایش منطقه ای کمتر می شود.

وی با بیان اینکه بازار کار ضعیفی در سطح استان وجود دارد اظهار داشت: غیر فعال بودن صنایع و شهرک های صنعتی در استان مانع از جذب دانش آموز به بازار کار شده است.

بازگیران افزود: کمبود فضاهای آموزشی استان و کارگاه ها با تیپ هنرستانی نیز یکی دیگر از موانع سد راه آموزش های کیفی در هنرستان ها است.

معاون متوسطه آموزش و پرورش لرستان تاکید کردکه ارائه آموزش های موازی مانع از کیفیت بخشی و انتخاب رشته درست دانش آموزان شده که باید در این زمینه برنامه ریزی شود.

توسعه پایدار نیازمند کیفیت بخشی به آموزش‌های مهارتی است

معاون متوسطه آموزش و پرورش لرستان گفت: برای رسیدن به توسعه پایدار نیازمند کیفیت بخشی به آموزش های مهارتی هستیم و در صورتی این مسیر را می توان طی کرد که بتوان تغییرات سریع انجام دهیم و خود را با این تغییرات تطبیق داده و میزان فعالیت های کار آفرینی را بالا ببریم.

وی افزود: در این راستا باید در مهارت آموزی درست عمل کرده و در آموزش و پرورش، آموزش را به فرهنگ تبدیل کنیم.

وی بر ضرورت فرهنگ انتخاب درست تاکید کرد و گفت: در این راستا دانش آموزان را باید در انتخاب های درست در تمامی زمینه ها تقویت کرد.

بازگیران اظهار داشت: تربیت نیروی انسانی ماهر و کارآفرین و نه افزایش تعداد فارغ التحصیلان باید فرهنگ سازی شود.

وی افزود: دادن آگاهی به دانش آموزان و خانواده ها بر اساس استعداد و علاقه در دستور کار قرار گرفته و به همه معاونان وکارشناسان ابلاغ شده است.

وی اظهار داشت: هر ساله در هفته مشاغل جلساتی با حضور دانش آموزان در تمام مدارس برگزار شده و بازدید‌هایی از کارخانجات و بازار کار استان انجام می‌شود.