به دنبال ایجاد شبکه آزمایشگاهی دامپزشکی هستیم/ راهی به جز استفاده از توان آزمایشگاه‌های بخش خصوصی نداریم

 

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «آزمایشگاه قلب تپنده سازمان دامپزشکی است»؛ این را رئیس مرکز ملی تشخیص، آزمایشگاه‌های مرجع و مطالعات کاربردی سازمان دامپزشکی به حکیم مهر می‌گوید و ادامه می‌دهد: «یکی از سیاست‌های مثبتی که سازمان دامپزشکی کشور و مرکز ملی تشخیص سازمان طی چند سال گذشته در پیش گرفته‌اند، بحث ایجاد شبکه آزمایشگاهی دامپزشکی بوده است.»

 «دکتر محمد حبیبی» تصریح می‌کند: «ما در حوزه دامپزشکی آن‌قدر فعالیت آزمایشگاهی داریم که قطعا آزمایشگاه‌های دولتی به خصوص آزمایشگاه‌های استانی توان انجام کلیه آزمون‌ها را به تنهایی ندارند، لذا راهی جز استفاده از آزمایشگاه‌های بخش خصوصی نداریم.»

حکیم مهر:‌ آقای دکتر، اهمیت آزمایشگاه در حوزه دامپزشکی چقدر است؟

آزمایشگاه‌ در هر مجموعه‌ای به‌عنوان مهمترین و پویاترین قسمت آن مجموعه به شمار می‌رود. فعالیت آزمایشگاه‌ها و زنده‌بودن آنها می‌تواند شاخص فعالیت و زنده بودن آن مجموعه باشد و در حوزه دامپزشکی اهمیت این مساله بیشتر است، چون تقریبا تمام فعالیت‌های حوزه دامپزشکی به آزمایشگاه برمی‌گردد. از نظر بنده آزمایشگاه قلب تپنده سازمان دامپزشکی است.

حکیم مهر: امکانات آزمایشگاهی ما به لحاظ سخت‌افزاری چقدر است؟ آیا نیازمند واردات تجهیزات جدید در این حوزه هستیم؟

خوشبختانه سیاستی که سازمان دامپزشکی کشور و مرکز ملی تشخیص سازمان طی چند سال گذشته در پیش گرفته‌اند، بحث ایجاد شبکه آزمایشگاهی دامپزشکی است. آن دسته از فعالیت‌های دامپزشکی که مرتبط با آزمایشگاه است، آن قدر حجم زیادی دارد که ما به تنهایی نمی‌توانیم با یک آزمایشگاه دولتی آن را تامین و نیازها را برآورده کنیم. بنابراین سیاست‌ها بر این قرار گرفت که ما یک شبکه آزمایشگاهی متشکل از آزمایشگاه‌های دولتی، بخش خصوصی و مراکز تحقیقات و آموزشی تشکیل دهیم. در حال حاضر نزدیک به یک سال که این شبکه‌ آزمایشگاهی عملا تشکیل شده و فعالیت آن را از ابتدای سال به صورت عملیاتی شروع کردیم.

حکیم مهر: شبکه از چه تعداد آزمایشگاه تشکیل شده است؟

شبکه متشکل از ۴۵ آزمایشگاه خصوصی، نزدیک به ۱۰ آزمایشگاه مراکز تحقیقاتی و آموزشی و دانشگاه‌ها و همچنین نزدیک به ۳۵ آزمایشگاه دولتی دامپزشکی است که به صورت شبکه‌ای کار می‌کنند. خوشبختانه این شبکه توانمندی بالایی دارد. به طور کلی توانمندی ازمایشگاه‌های ما در کشور چه در حوزه دولتی و چه بخش خصوصی بسیار بالاست. در حال حاضر تمام عملیاتی که برای بحث تشخیص و کنترل بیماری‌ها و همچنین بحث کنترل فراورده‌های خام دامی نیاز داریم، چه از لحاظ آلودگی‌های ممکن و چه از لحاظ باقی‌مانده‌هایی که در فراورده‌های خام دامی کنترل می‌کنیم، توان آزمایشگاهی آن در داخل کشور به صورت کامل وجود دارد و ما از این بابت نیازی به اینکه نمونه‌ای را برای آزمایشگاه‌های خارج از کشور بفرستیم، نداریم.

حکیم مهر: همکاری شما با آزمایشگاه‌های بین‌المللی به چه شکل است؟

ما از مراجع و آزمایشگاه‌های بین‌المللی که مورد تایید OIE و سایر مراجع بین‌المللی هستند، کمک می‌گیریم و نتایج خود را با نتایجی که از آنها می‌گیریم، راستی‌آزمایی می‌کنیم. از طرفی در طول سال برخی نمونه‌هایی را که خودمان روی آن کار کردیم به آزمایشگاه‌های مرجع بین‌المللی می‌فرستیم و نتایج را با هم تطابق می‌دهیم.

خوشبختانه طی سال‌های گذشته تا الان که حداقل سالی یک بار بحث تطابق نتایج انجام شده است، نتایج ما با نتایج این آزمایشگاه‌های معتبر که مورد تایید OIE بودند تطابق کامل داشته و این مایه افتخار کشور است. از طرفی ما در آزمون‌های پی تی که توان و قدرت یک آزمایشگاه‌ را در تشخیص صحیح نشان می‌هد، شرکت می‌کنیم. آزمایشگاه‌های بین‌المللی در سطح دنیا و کشورهای مختلف هستند که کار آنها تولید نمونه‌های پی تی و انجام آزمون‌های پی تی در حوزه‌های مختلف است. ما سالانه در این آزمون‌ها شرکت می‌کنیم و نتایج ما مثلا در بحث باقی مانده‌ها، تشخیص بیماری‌های آبزیان، آنفلوانزا، تب برفکی و ... موفقیت‌آمیز بوده است.

حکیم مهر: توزیع استانی آزمایشگاه‌ها به چه شکل است؟ آیا شبکه به سراسر کشور متصل است؟

آزمایشگاه‌های ۳۲ استان ما دولتی هستند و ۸ آزمایشگاه منطقه‌ای دامپزشکی در جاهای مختلف کشور داریم. آزمایشگاه‌های بخش خصوصی حدود ۴۵ آزمایشگاه هستند که تقریبا در تمام استان‌ها وجود دارند. از طرفی با دانشگاه‌هایی مثل دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه اصفهان همکاری داریم. لذا توان آزمایشگاهی ما در سطح کشور توزیع شده است.

حکیم مهر: این توزیع را براساس چه شاخص‌هایی انجام می‌دهید؟

برای تجهیز آزمایشگاه، ابتدا منطقه را بررسی می‌کنیم؛ مثلا می‌بینیم که یک آزمایشگاه مرزی نیاز است تا در حوزه کنترل مواد غذایی و فراورده‌های خام دامی تجهیز شود، بنابراین آزمایشگاه‌های خصوصی یا دولتی مستقر در مرز ورودی را بر مبنای کنترل مواد غذایی تجهیز می‌کنیم. مثلا یک بیماری مثل مشمشه بیشتر نیاز به کنترل دارد و ما آزمایشگاه‌ها را در آن سطح تجهیز می‌کنیم. در واقع انتخاب منطقه آزمایشگاهی را بر اساس نیاز آن منطقه انتخاب می‌کنیم.

حکیم مهر: آیا از آزمایشگاه‌های بخش خصوصی حمایت می‌کنید؟

ما در حوزه دامپزشکی آن قدر فعالیت آزمایشگاهی داریم که قطعا آزمایشگاه‌های دولتی به خصوص آزمایشگاه‌های استانی توان انجام کلیه آزمون‌ها را به تنهایی ندارند، لذا راهی جز استفاده از آزمایشگاه‌های بخش خصوصی نداریم. شاید در ابتدا هنوز جا نیفتاده باشد اما قطعا آن کاری که برای انجام به آزمایشگاه‌های بخش خصوصی واگذار می‌شود، نوعی حمایت است.

ما به همه استان‌ها اعلام کردیم آزمایشگاه‌هایی را که سرمایه‌گذاری کردند، شناسایی کنند. ما دستورالعمل خود را روی سایت اعلام کردیم و آزمایشگاه‌های بخش خصوصی می‌توانند توانمندی خود را معرفی کنند و ما آنها را به‌عنوان آزمایشگاه همکار انتخاب می‌کنیم. حمایت‌های ما در همین حد است و توانایی تجهیز آزمایشگاه یا خرید مواد برای آنها را نداریم، چون بخش خصوصی هستند و البته نیازی هم به انجام این کار ندارند؛ به خصوص در شرایط فعلی که ما خیلی از مواد را نمی‌توانیم تامین کنیم، بخش خصوصی خیلی راحت‌تر می‌تواند تامین کند. بخش خصوصی در این برهه به خوبی می‌تواند دست ما را بگیرد و ما هم حداکثر استفاده را از بخش خصوصی می‌بریم.

حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...

از پایگاه خبری حکیم مهر که اخبار دامپزشکی را به نحو احسن و مناسب و در اسرع وقت به شکل کامل اطلاع‌رسانی می‌کند، تشکر می‌کنم. از طرفی انتظار داریم که رسانه‌ها در زمینه شناسایی آزمایشگاه و توان آزمایشگاهی به ارتقای کار آزمایشگاه‌ها کمک کنند. کمااینکه هرچه کیفیت کار در آزمایشگاه بالا برود، کیفیت کار در حوزه‌های مختلف بالا می‌رود و می‌توانیم با کمک هم این رسالت را انجام دهیم.