شاید تا چند سال قبل، سگ‌گردانی موضوع فراگیری نبود، اما با افزایش تعداد افراد علاقه مند به نگهداری از حیوانات خانگی این موضوع بیشتر از گذشته دیده می‌شود.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایمنا، اگرچه نگهداری از حیوانات به ویژه سگ برای برخی افراد جامعه خوشایند نیست اما کارشناسان یکی از عوامل این موضوع را کم شدن روابط عاطفی بین انسان‌ها و تظاهر به روش‌های زندگی غربی می‌دانند. در میان حیوانات خانگی نگهداری از سگ رایج‌تر از سایر حیوانات است اما مباحث دینی مطرح شده در خصوص این حیوان، نگهداری از آن را به چالشی میان موافقان و مخالفان بدل کرده است.
دین اسلام سگ را حیوانی نجس عنوان کرده و در مورد دلایل آن توضیح داده تنها سگ است که با آدمی انس می گیرد و وارد حریم خصوصی خانه انسان می شود و چون تردد سگ در خارج از خانه و داخل خانه است و می‌تواند انواع انگل ها را با خود حمل کند بر نجس بودن آن تاکیده کرده است.
نگار دختر ۱۷ ساله‌ای است که از یک سگ نگهداری می‌کند و می‌گوید: «هم مثل انسان دلش می‌گیرد و دوست دارد تفریح کند! "اوپ" از بچگی با من همراه بوده، هدیه عمویم است، هر روز نظافتش می‌کنم و واکسن‌های دوره‌ای را هم زده؛ نمی‌دانم چرا بعضی‌ها از سگ بدشان می‌آید، ولی من که بدون اوپ نمی‌توانم زندگی کنم.»
یاشار، دانش‌آموز سال آخر دبیرستان است، او هم که سگی به نام «رمپی» دارد، «سگ من رژیم غذایی مرتبی دارد! هر روز حمام می‌کند و گهواره مخصوص دارد. پدر و مادرم هنوز هم با آوردن او به خانه مخالفت می‌کنند، برای همین جای مناسبی گوشه حیاط و اتاق خودم برایش درست کرده‌ام، من در ماه بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان برای رمپی هزینه می‌کنم و از این بابت خوشحالم.»
یاشار می‌گوید: اینکه چرا برخی سگ، موجودی به این باوفایی را در خانه خودشان راه نمی‌دهند و از آن دوری می‌کنند برایم نامفهوم است.
یک مسلمان چطور با سگ زندگی می‌کند؟
در مقابل محمدرضا کریمیان که راننده تاکسی است خاطره‌ای خوبی از یک مسافر و سگ همراش ندارد «روزی مسافری را سوار کردم، اول متوجه نشدم سگ همراهش است، دربست کرد برای خیابان "پاسداران"؛ در بین راه ناگهان سگش را در آینه دیدم، فورا توقف کردم و با اعتراض خواستم که پیاده شود، درگیر شدیم، بعدازظهر مجبور شدم روکش صندلی جلو و عقب را بدهم خشکشویی، کارواش هم رفتم؛ بعضی‌ها اصلا مراعات نمی‌کنند، ما مسلمانیم و سگ نجس است.»
وحید سالک هم که یکی از مغازه‌داران خیابان "شهید بهشتی" است، می‌گوید: در این خیابان گاهی ماشین‌هایی را می‌بینم که سگ را صندلی جلو گذاشته‌اند، خوب دیگر این چیزها مُد شده، اما سگ نجس است، بیماری دارد، کسی که نماز می‌خواند نباید سگ را داخل ماشین یا خانه بیاورد.
اما محمدرضا جمالی که دامداری و چوپانی می‌کند، معتقد است «جای سگ در زندگی مشخص است، سگ برای نگهبانی از گله و رمه‌ها بسیار خوب است، اما در خانه نمی‌شود سگ نگه داشت، من خودم می‌بینم که سگ گاهی چه کارهایی انجام می‌دهد.»
غلامرضا یوسفی، معلم بازنشسته نیز می‌گوید: این روزها سگ‌ها وارد زندگی ما شده‌اند، چه بخواهیم و چه نخواهیم، این یک فرهنگ شده که باید به سمت درست هدایت شود، مسئولان اول باید برای سگ‌های ولگردی که به صورت گله‌ای در خیابان‌ها و محلات تردد می‌کنند و هزار مشکل ایجاد کرده‌اند، فکری بکنند.
افزایش حیوان‌گزیدگی در شهرضا
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که حجت‌الله تنهایی، رییس شبکه بهداشت و درمان شهرضا، تصریح می‌کند: سالانه ۱۰ میلیون نفر در جهان دچار حیوان گزیدگی می‌شوند که بخشی از این تعداد هم در کشور ما اتفاق می‌افتد.
او ادامه می‌دهد: در سال گذشته ۱۸۰ هزار نفر حیوان گزیدگی در کشور گزارش شده است در همین زمان در استان اصفهان از هر هزار نفر ۲۳۴ نفر و در شهرضا ۴۸۸ نفر از هر یک هزار نفر، دچار حیوان گزیدگی شدند، بنابراین آمار حیوان گزیدگی در شهرضا به نسبت کشور و استان، بیشتر است.
رییس شبکه بهداشت و درمان شهرضا تصریح می‌کند: ۹۵ درصد از موارد حیوان گزیدگی مربوط به سگ‌های دارای صاحب است، بنابراین باتوجه به احتمال ابتلا به بیماری هاری، باید از این مسئله پیشگیری شود.
تنهایی با بیان اینکه در سال ۹۷ موارد گزیده شدن به وسیله سگ در شهرستان ۳۵ درصد افزایش یافته است، تأکید می‌کند: وزارت بهداشت و درمان برای پیشگیری از ابتلا به بیماری هاری، برای هر مورد گازگرفته شدن بیش از یک میلیون تومان هزینه می‌کند که این رقم در ۹ ماه نخست امسال در شهرستان بیش از ۲۳۰ میلیون تومان بوده است.
او با اشاره به ایجاد سایت نگهداری سگ‌های بدون صاحب توسط شهرداری شهرضا، خاطرنشان می‌کند: متاسفانه شمار سگ‌های ولگرد در شهر در حال افزایش است.
رییس شبکه بهداشت و درمان شهرضا اضافه می‌کند: متاسفانه مواردی مانند ریختن پسماند خانگی و رستوران‌ها در محیط‌های روباز، باعث تجمع سگ‌های ولگرد و افزایش زاد و ولد آن‌ها می‌شود.
تنهایی اظهار می‌کند: برخی از شهروندان براساس باورهای دینی یا احساسات حیوان‌دوستانه، علاقه دارند به سگ‌ها یا دیگر حیوانات غذا بدهند، اما باید توجه کنیم که این کار هم باید طبق موازین بهداشتی و به دور از انتشار آلودگی باشد.
او می‌گوید: شهروندان باید توجه داشته باشند که نگهداری غیراصولی سگ در باغ‌ها یا غذا دادن به آن‌ها در حاشیه منازل مسکونی مشکلاتی از جمله گازگرفته شدن کودکان، زنان و دیگر شهروندان را به همره دارد.
رییس شبکه بهداشت و درمان شهرضا تأکید می‌کند: دامداران نباید سگ‌های خود را در خارج در محیط دامداری رها کنند، اگر فردی در اثر گازگرفته شدن به بیماری هاری مبتلا شود و در زمان مناسب تحت درمان قرار نگیرد، مرگ او حتمی است.
سگ‌های صاحب‌دار شهرضا شناسنامه‌دار می‌شوند
«دکتر حمیدرضا رییس‌زاده» رییس شبکه دامپزشکی شهرضا در این باره تصریح می‌کند: از سال ۹۶ تاکنون، بیش از ۷۰۰ قلاده سگ در شهرستان واکسینه شدند، در حالی که برای هر قلاده رقمی بالغ بر ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان نیز هزینه شده است.
وی یادآور می‌شود: در سال ۹۷ هیچ موردی از ابتلا به بیماری هاری گزارش نشده، در حالی که موارد حیوان گزیدگی افزایش یافته است و علت این مسئله واکسیناسیون سگ‌ها بوده است.
رییس شبکه دامپزشکی شهرضا اظهار می‌کند: به دام‌فروشی‌ها و دامداران شهر اخطار شده است که باید با مراجعه به شبکه دامپزشکی، سگ‌های خود را شناسنامه‌دار کنند، هیچ یک از این مشاغل نمی‌تواند ادعا کند که از این اخطاریه بی‌اطلاع بوده، بنابراین از این پس سگ‌های بدون شناسنامه جمع‌آوری می‌شوند.
رییس‌زاده ادامه داد: لازم است، طرح عقیم‌سازی سگ‌های بدون صاحب با قاطعیت انجام شود، زیرا این اقدام به کنترل جمعیت این حیوانات کمک مؤثری می‌کند.
وی تصریح می‌کند: عقیم‌سازی سگ‌ها باید با حضور دامپزشک انجام و پس از آن، این حیوانات در طبیعت رها شوند.
علاقه به نگهداری حیوان خانگی و عقده‌های فروخورده
نصرالله مردانی، کارشناس ارشد علوم اجتماعی مسئله نگهداری حیوانات را از منظر دیگری بررسی کرده و می‌گوید: نگهداری حیوانات از دوران باستان در ایران و مصر و دیگر کشورها رواج داشته، اما شیوه مدرن آن از قرن ۱۶ میلادی آغاز شده است.
او اضافه می‌کند: میل به نگهداری حیوان، یک خواسته درونی است، اما شیوه مرسوم آن گله‌داری یا سگ گله بوده است و هرچند منافعی برای همزیستی با حیوانات ذکر می‌شود، ولی این شیوه به گونه امروزی آن برای بسیاری از شهروندان پسندیده نیست مگر آنگه همه اصول بهداشتی و ایمنی آن رعایت شود، البته برخی هم بی‌تفاوت هستند.
مردانی می‌گوید: کسانی که با رعایت همه اصول بهداشتی حیواناتی مثل سگ را در خانه نگهداری می‌کنند، کاری را انجام می‌دهند که خودشان مسئول عواقب خوب یا بد آن هستند، اما رعایت هنجارهای اجتماعی و عدم تجاوز به حریم دیگران هم باید مدّ نظر باشد.
او تاکید می‌کند: گاهی پناه بردن به یک سگ یا مار یا گربه خانگی، ناشی از عقده‌های فروخورده در کودکی یا نوعی اعلام انزجار به هنجارهای اجتماعی است، گاهی هم فرد تنهایی خود را با حیوانات پر می‌کند و گاه حیوان جانشین دوست نداشته می‌شود، برخی هم برای ارضای احساسات دیگردوستی خود حیوان نگه می‌دارند.
این کارشناس اجتماعی ادامه می‌دهد: تقابل سنت و مدرنیته همواره در دو سده گذشته در جامعه ایرانی وجود داشته، اما باید یک بار برای همیشه گفتمان اجتماعی بین طرفداران سنت و علاقه‌مندان به مدرنیته ایجاد شود.
مردانی تاکید می‌کند: نگهداری حیوانات در خانه یا محله با حقوق حیوانات متفاوت است؛ انسان‌ها در هر شرایطی و در هر کشوری ملزم به رعایت حقوق حیوانات و جلوگیری از ستم بر آن‌ها و مبارزه با هرگونه حیوان‌آزاری هستند، ولی نگهداری حیوان مسئله‌ای است که به فرهنگسازی نیاز دارد.
نگهداری از حیوانات از منظر قانون...
محمدرضا یزدانمهر، وکیل دادگستری با اشاره به مسئله حقوق حیوانات و حساسیت نسبت به آن، اظهار می‌کند: براساس قاعده کلی انسان باید حامی همه حیوانات باشد و از ظلم به آن‌ها جلوگیری کند.
او ادامه می‌دهد: احکام دینی و فرهنگ اصیل ایرانی هم بسیار بیشتر از بعضی متون قانونی بر ضرورت رعایت حقوق حیوانات تأکید کرده است، اما در سالیان اخیر این مسئله رنگ و بوی سیاسی پیدا کرده است.
این وکیل دادگستری تأکید می‌کند: اگر شکایتی مبنی بر مزاحمت سگ همسایه یا سگ داری صاحب در محاکم قضایی واصل شود، پس از استعلام از شبکه بهداشت و درمان، اگر این اقدام علیه سلامت عمومی تشخیص داده شود، با عامل آن برخورد قانونی انجام می‌شود.
یزدانمهر خاطرنشان می‌کند: به نظر من مسئولان نباید اجازه دهند سخنان یا جوسازی عده‌ای که با اغراض سیاسی حقوق حیوانات را وسیله‌ای برای رسیدن به اهدف خود قرار داده‌اند، بر عملکرد آنان اثر بگذارد، فرهنگ دینی و ایرانی ما به خوبی جایگاه حیوان را در زندگی انسانی و طبیعت مشخص کرده و باید بر همان اساس عمل شود، قوانین هم در این زمینه واضح و گویا هستند.
