با گذشت بیش از ۲ ماه، هنوز ابتلا یا عدم ابتلای ماده پلنگ تندوره به بیماری دیستمپر تشخیص داده نشده است!

 

اوایل دی ماه سال جاری، نیروهای محیط زیست شهرستان درگز یک پلنگ بیمار را در پارک ملی تندوره زنده گیری و به مشهد منتقل نمودند.

به گزارش حکیم مهر به نقل از دیده بان محیط زیست ایران، عامل بیماری، سیستم عصبی مرکزی پلنگ را دچار اختلال نموده و بینایی و بویایی جانور را از بین برده بود.

از همان زمان تاکنون پلنگ در باغ وحش مشهد نگهداری و تحت نظر دامپزشکان و کارشناسان محیط زیست خراسان قرار دارد اما هنوز حتی علت دقیق بیماری این گونه تشخیص داده نشده، چه رسد به درمان!

اخیرا با توجه به بهبود نسبی علائم بیماری، عده ای از روی دلسوزی و البته نا آگاهی و عده ای نیز به دلیل شانه خالی کردن از بار مسئولیت، تقاضای رهاسازی پلنگ در زیستگاه خودش یعنی پارک ملی تندوره را دارند.

کارشناسان و دامپزشکان مجرب با توجه به علائم موجود بر این باورند که نخستین احتمال، ابتلای پلنگ تندوره به بیماری ویروسی دیستمپر (Distemper ) است.

با توجه به اینکه کیت مخصوص تشخیص دیستمپر و دستگاه MRI برای حیوانات در مشهد وجود ندارد، هنوز ابتلا یا عدم ابتلای ماده پلنگ تندوره به دیستمپر تشخیص داده نشده اما مسئولان محیط زیست و دامپزشکی خراسان اصرار بر نگهداری، تشخیص و درمان پلنگ در مشهد دارند.

در جلسه ای که حدودا دو ماه قبل در همین رابطه در معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با حضور دامپزشکان و کارشناسان خراسان رضوی و دفتر تخصصی حیات وحش برگزار شد، مقرر گردید جهت تشخیص دقیق علت بیماری:

 ۱- از پلنگ در بیمارستان انسانی در مشهد MRI گرفته شود.

 ۲- تست CDV  (دیستمپر) از طریق PCR توسط دانشگاه دامپزشکی گرگان (نزدیک ترین مرکز دارای تست PCR به مشهد) انجام شود.

در صورتجلسه تنظیم شده در نشست مذکور با اتفاق نظر افراد حاضر در جلسه مقرر شده است پس از انجام دو مرحله تشخیصی فوق و مشخص شدن علت دقیق بیماری، در خصوص اقدامات بعدی (درمان، رهاسازی و …) تصمیم گیری شود.

با گذشت دو ماه، در حال حاضر هیچکدام از دو اقدام فوق الذکر در مشهد انجام نشده، علت بیماری ماده پلنگ تندوره همچنان در ابهام و سرنوشت این گونه ارزشمند در بلاتکلیفی است.

 ضمن اینکه به اعتقاد کارشناسان، نگهداری طولانی مدت این پلنگ (بیش از سه الی چهار ماه) در اسارت، شرایط بازگشت به طبیعت را برای این گونه سخت و ریسک رهاسازی را بالا می برد، چراکه ممکن است قلمرو این پلنگ در این مدت توسط ماده پلنگ دیگری اشغال و پس از رهاسازی مجدد منجر به درگیری های مرگباری شود.

بنابراین ضروری است اقدامات تشخیصی فوق هرچه سریعتر انجام و نسبت به سرنوشت این گونه ارزشمند و در صورت نیاز رهاسازی تصمیم گیری و اقدام شود.

تجربه سال های اخیر نشان داده است هر سه پلنگی که در پارک ملی گلستان، رودسر و سنه‌کوه مازندران در شرایط و زمان و مکان نامناسب رهاسازی شدند پس از مدت کوتاهی به دلیل تعارض با انسان یا تداخل در قلمرو توسط سایر پلنگ ها از بین رفتند.

با توجه به احتمال بسیار زیاد ابتلا به دیستمپر، رهاسازی غیر مسئولانه در زیستگاه، علاوه بر اینکه به معنی یوتانایز طبیعی این پلنگ می باشد می تواند با انتشار و اپیدمی بیماری در پارک ملی تندوره منجر به تلفات در سایر پلنگ های این زیستگاه غنی و بروز خسارتی جبران ناپذیر شود.

در حال حاضر مهمتر از سلامتی و جان این ماده پلنگ، تشخیص دقیق نوع بیماری و سویه ویروس عامل بیماری و تعیین روش های مقابله و کنترل بیماری در زیستگاه است.

این بیماری ممکن است در صورت عدم تشخیص صحیح و اقدامات به موقع کنترلی منجر به مرگ ده ها پلنگ دیگر در تندوره (با توجه به جمعیت مناسب پلنگ در تندوره) و در سایر مناطق کشور شده و نسل این گونه ارزشمند را با چالشی جدی مواجه سازد.

بر اساس اطلاعات به دست آمده، دفتر حیات وحش سازمان به درستی به هیچ عنوان پیش از انجام موارد فوق الذکر و تشخیص دقیق عامل بیماری اجازه رهاسازی پلنگ در طبیعت را صادر نخواهد کرد.