موفقیت تلقیح مصنوعی یوزپلنگ ایرانی تا ۶۰ روز آینده مشخص می‌شود/ مطالعات سم‌شناسی بر روی تلفات حیات وحش پارک ملی گلستان

نشست خبری «حمید ظهرابی» معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست امروز به مناسبت روز جهانی زمین درمحل معاونت تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از سازمان حفاظت محیط زیست، در این نشست که با حضور خبرنگاران و اصحاب رسانه برگزار شده بود به موضوعاتی چون سیل، تنوع گونه های مختلف زیستی، تالاب ها و وضعیت یوز پلنگ های پارک پردیسان پرداخته شد.

ظهرابی با بیان اینکه کشور ما به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و اقلیمی از تنوع زیستی بالایی برخوردار است، گفت: شعار روز زمین پاک در امسال موضوع حفاظت از گونه ها است، این پیام را برای ما دارد که بخش عمده ای از روند طبیعی زمین و کارکردهای آن گونه های ما هستند آنها نقش بسیار مهمی را در پایداری حیات کره زمین ایفا می کنند، هر کدام ازگونه های یک وظیفه ای  دارند که هنوز بشر از درک آنها عاجز است.

وی با بیان اینکه بودن گونه های مختلف تضمین کننده حیات زمین است، ادامه داد: در کشور ما حدود 1170 مهره دار داریم و آمار دقیقی از بی مهرگان نداریم اما حدود ۲۰.۰۰۰ گونه بی مهره در کشور شمارش شده  حدود هشت هزار گونه گیاهی ، ۵۴۹ گونه پرنده ۱۹۷ گونه پستاندار ، ۲۴۱ گونه خزنده و ۲۲ گونه دوزیست داریم.

ظهرابی  افزود: حفاظت از این تنوع زیستی کار سختی است که نیاز به مشارکت و همکاری همه و روزآمد کردن دانش و قوانین و مقررات دارد به همین خاطر ما پیگیر اصلاح آیین نامه شکار و صید هستیم که بی مهرگان هم  در قوانین باشد و حفاظت از این گونه ها با یک ساز و کار مناسب پیگیری ‌شود.

معاون محیط طبیعی در ادامه با توجه به بارندگی های اخیر تشریح کرد: امسال شدت بارندگی‌ها در کشور نادر بود اما چند نکته را برای ما روشن کرد و آن این بود که، طبیعت به ما گفت ما انسان ها نباید در مواجهه با طبیعت تقابل کنیم ما باید سازگار باشیم .تخریب سرزمین، محافظت نکردن از گونه های زیستی، تخریب جنگل ها پیامدهای زیان باری دارد که نتیجه آن سیل می شود.همچنین  طبیعت به ما گفت اگر تجاوز کردیم، بستر رودخانه ها را از بین بردیم باید منتظر این اتفاقات  نیز باشیم. خیلی ها معتقد بودند چون ما در بالادست سد زدیم دیگر لزومی به حفاظت حریم رودخانه ها نیست و ما شاهد این بودیم که بیشترین خسارات را همین جا متحمل شدیم.

ظهرابی در ادامه به بیان راهکارهایی برای حفاظت از محیط زیست در برابر سیل پرداخت و بیان کرد:  باید به عقب برگشت و مجدداً از گونه ها و پوشش های گیاهی حفاظت کرد.

بحث آبخیزداری فقط با سنگ و ملات سیمان نیست همین حفظ پوشش گیاهی کار مهمی در آبخیزداری است. باید به طبیعت احترام بگذاریم و از دست اندازی به رودخانه ها خودداری کنیم. وصل کردن دو آبراه به هم شاید درعلم مهندسی کاری راحت و بدون دغدغه باشد اما در محیط زیست اتفاقات بدی را رقم خواهد زد آنچه را که سیل با خود برده در حریم سیل و رودخانه بوده، دوباره آن را آنجا بنا نکنید.

وی در خصوص آبهایی که وارد تالاب ها شده گفت : همین تالاب‌ها در کاهش خسارات ناشی از سیل اثر گذار بودند در واقع یکی از مهمترین کارکردهای تالاب همین جلوگیری از سیل ها است. به عنوان مثال در تالاب های استان گلستان به اندازه کل  سدهای آن استان آب ذخیره کرده‌اند. در خوزستان نیز تالاب ها حجم زیادی از آب را دریافت کردند و مانع شدند اگر دست اندازی ها به تالاب ها کاهش پیدا نمی کرد این آبها کجا می رفت؟ یکی از بزرگترین اشتباهات ما زه کشی کردن تالاب‌ها بالاخص در کوهستان هاست بسیاری از آنها تبدیل به اراضی کشاورزی شد که کار اشتباهی بود.

ظهرابی  در ادامه با توجه به وضعیت تالاب ها بیان کرد: اگر اقدامات اصلاحی اتفاق نیافتد آب از تالاب ها خارج می شود و به شرایط قبل برمی گردد یابد با حقابه ها این تالاب ها را حفظ کنیم.

وی در خصوص کیفیت آب های وارد شده به تالاب نیزگفت: گل و لای موجود کیفیت خوبی را ندارد و برخی از گونه ها صدماتی را متحمل می شوند بعضی از ماهی ها که به کدورت حساس هستند یا احتمال مرگ و میر آن ها افزایش می یابد یا جابجایی آنها.

آخرین آمار تالاب ها بین ۴۰ تا ۹۰ درصد آبگیری شده‌اند که وضعیت خوبی است اما بعضی از تالاب ها مانند پریشان هیچ تغییری نداشته اند تالاب گاوخونی ۱۵ درصد بیشتر آبگیری نشده و وضعیت آن همچنان بحرانی است تالاب بختگان ۳۰ درصد است.همچنین  بیش از ۷۰ درصد هامون و ۹۰% هورالعظیم  آبگیری شده اند.

وی در ادامه به خسارت های ناشی از سیل پرداخت و گفت: خسارت های ناشی از سیل در حوزه محیط زیست نیازمند مطالعات عمیق و دقیق است که این مطالعات وسیع در برنامه سازمان است و به زودی منتشر خواهد شد ابعاد زیست محیطی را نمی توان با مسئله کشاورزی مقایسه کرد خسارت به دست آمده تاکنون فقط در حد ابنیه و ساختمان های سازمان محیط زیست بوده است.

او در پاسخ به این سوال که آیا سازمان حفاظت محیط زیست اجازه ورود دام ها به مراتع مناطق چهارگانه را می دهند؟ گفت: در مناطق چهارگانه به دام هایی اجازه ورود می دهیم که پروانه چرا داشته باشند در غیر اینصورت اجازه ورود ندارد .سازمان قانون را اجرا می کند و اولویت ما حفظ گونه‌های زیستی و مناطق حفاظت شده است.

ظهرابی در خصوص تعداد پرندگان مهاجر و احتمال افزایش این گونه ها  بیان کرد: فصل مهاجرت تمام شده و احتمال افزایش جمعیت را نداریم.اما با تغییر اکوسیستم ها برخی از گونه ها زیاد و برخی دیگر کم شده‌اند آنهایی که به عمق آب نیازمندند تعداد شان کاهش یافته و آنهایی که به عمق آب کمتری نیاز دارند افزایش جمعیت داشتند.

وی در خصوص وضعیت گرد و خاک و ریز دانه ها بعد از خشک شدن سیل بیان کرد: ریز دانه ها بعد از خشک شدن پتانسیل زیادی برای تبدیل به گرد و خاک هستند و با وزش باد به گرد و خاک تبدیل می شود ولی شرایط بهتر از قبل خواهد شد چون تالاب ها می توانند از وقوع گرد و خاک جلوگیری نمایند ولی باید برنامه ریزی داشته باشیم تا جلوی این گرد و خاک را بگیریم و یکی از راه های آن، تقویت پوشش گیاهی است.

معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست درخصوص شایعانی در فضای مجازی مبنی بر اینکه وزارت نفت جلوی ورود آب را به تالاب هورالعظیم گرفته واین تالاب دچار آلودگی نفتی شده است،توضیح داد:در حال حاضر کل تالاب آبگیری شده و هیچ گزارشی مبنی بر آلودگی تالاب نداشتیم.

وی در خصوص علائم حیات گوزن زرد بیان کرد: در منطقه تپه مرتفع ایجاد شده بود که خوشبختانه وارد آب نشد و گوزن ها می توانستند به آن منطقه مراجعت کنند،اکنون آثار و علائم زنده بودن گوزن ها مشاهده شده با توجه به سازگاری حیوان با آن محیط احتمال جابه جایی گوزن ها نیز بالا است. در اولین فرصت آماری از جمعیت گوزن ها خواهیم داد؛ در خصوص دیگر موجودات مانند لاک پشت فراتی و سمندر لرستانی هم باید مطالعه شود تا آمار دقیقی ذکر شود.

ظهرابی مورد یوزپلنگ آسیایی گفت: اولویت اول سازمان حفاظت محیط زیست، حفاظت از زیستگاه‌های یوز و حفاظت از یوز در زیستگاه‌ها است علاوه بر تقویت حفاظت و پایش زیستگاه‌های طبیعی یوز، فعالیت‌های جانبی به منظور تکثیر در اسارت یوز نباید غافل شویم. زمانی "دلبر" (یوزپلنگ ماده ای که در پارک پردیسان نگهداری می شود) رفتارهایی داشت که نشان می‌داد آماده جفت‌گیری است و فرصت جفت‌گیری با "کوشکی" (یوزپلنگ نری که در پارک پردیسان نگهداری می شود) فراهم شد اما به دلیل سن بالای پلنگ نر، جفت‌گیری طبیعی اتفاق نیفتاد بنابراین تلقیح مصنوعی بر روی "دلبر" انجام شد وبا استفاده از اسپرم یوز نر انجام دادیم که حدود ۵۰ یا ۶۰ روز دیگر نتیجه آن مشخص خواهد شد.

وی در مورد شانس باردار شدن از طریق تلقیح مصنوعی اظهارکرد: شانس بارورسازی یوز از طریق تلقیح مصنوعی در همه جای دنیا پایین است. 

معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست در پایان نتایج بررسی‌ها در مورد تلفات حیات وحش در استان‌های گلستان و خراسان شمالی گفت: بررسی‌ها همچنان ادامه دارد اما تاکنون مطالعات نشان داده که تلفات حیات وحش در این مناطق بر اثر بیماری طاعون نشخوار کنندگان کوچک نبوده و در حال حاضر مطالعات سم‌شناسی در حال انجام است.