نقش دامپزشکان در مدیریت بحران و پدافند غیرعامل
دکتر محمدامین فسونگر
امروزه نیمی از بیماری های شناخته شده انسان در زمره بیماری های مشترک قابل انتقال بین انسان و حیوان قرار دارند. که می توان از عوامل بیماری های مشترک بین انسان و دام برای تهیه انواع سلاح ها و بمب های بیولوژیک استفاده کرد، براساس اظهار نظر دانشمندان، اکثر بمب های بیولوژیک، از عوامل بیمای های مشترک بین انسان و حیوان ساخته شده اند.
در کشور ما صنعت دامپروری و طیور به عنوان دومین سرمایه ملی و مولد بعد از صنعت نفت بوده و اشتغال بیش از ٢۵ درصد جمعیت ایران از این طریق تامین میشود. لذا دشمن به راحتی میتواند با شیوع عوامل بیماری های دامی مشترک بین انسان و دام، در جمعیت دام و طیور، اقتصاد، اشتغال و حتی بهداشت عمومی کشور اختلال ایجاد کرده و آن را تحت الشعاع قرار دهد و زمینه را برای وقوع یک بحران جدی فراهم نماید.
اهمیت این موضوع در کشور با توجه به همسایگی با کشور هایی که غالباً سیستم دامپزشکی کارآمدی ندارند دو چندان میگردد. از این رو دامپزشکان در این بین وظیفه حراست از این سرمایه عظیم ملی را دارند تا بتوانند با برنامه ای مدون در خط مقدم جنگ اقتصادی و بحران ها با رویکرد هوشمندانه در پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر و انجام اقدامات بهداشتی و نظارتی پیشقدم باشند. در همین راستا ایجاب می نماید متولیان امر در سازمان دامپزشکی با همکاری اساتید و پژوهشگران دانشگاه ها و موسسات علمی، تحقیقاتی و دستگاه های دخیل در بحران ها، زمینه را برای ایجاد مدیریت هرچه بهتر بحران ها، نظیر سیل و زلزله و.. مهیا کنند که از این بین مهم ترین وظایف برعهده دامپزشکان قرار دارد که از جمله مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- پیشگیری و مبارزه با بیماریهای واگیر دام و طیور از طریق انجام واکسیناسیون دام ها، معاینه و معالجه دام های بیمار
2- پیشگیری و مبارزه با انواع بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان از طریق مایه کوبی دام ها و نیز شناسایی دام های مبتلا و مخزن بیماری
3- پیشگیری و مبارزه با انواع بیماری های انگلی دام و طیور
4- انجام اقدامات بهداشتی و نظارت بر نحوه حمل و نقل انواع دام، طیور و فرآورده های دامی
5- نظارت بر مراحل تولید انواع فرآورده های حاصل از حیوانات در کشتارگاه ها، کارگاه ها و کارخانجات
6- ایجاد ارتباط و همکاری با مراکز بین المللی از قبیل سازمان جهانی بهداشت دام( OIE ) و کسب اطلاعات زود هنگام از آنها در جهت ایجاد آمادگی پدافندی
7- به روز نمودن دانش دامپزشکان شاغل در بحث کنترل و مبارزه با بیماری های مشترک انسان و دام از طریق برگزاری دوره های آموزشی، تخصصی
8- توانایی تشخیص و شناسایی سر یع عامل بیماری در جهت اقدامات واکنش سریع
9- تقو یت قرنطینه های دامپزشکی و نقش آن در جلوگیری از انتشار و توسعه بیماری
10- آموزش سریع جامعه برای کنترل و جلوگیری از توسعه بیماری های خطرناک دام ها و بیماری های قابل انتقال بین انسان و دام
11- کاهش هراس جامعه در زمان رخداد بیماری از طریق حضور و مشارکت فعال پرسنل در امر کنترل بیماری ها
12- استفاده از ظرفیت دانشگاه ها برای اعزام برنامه ریزی شده اساتید و دانشجویان در قالب اردوهای جهادی
دامپزشکان در حوزه پدافند غیرعامل
بسیاری از بیماریها و عوامل بیماریزا در سطح جهان میتواند اهرم فشار علیه دیگران یا از بین بردن امنیت اقتصادی کشور باشد. به همین منظور در حوزه اقتصادی کار دامپزشکان بعد امنیتی دارد و در این راستا موضوع بیوتروریسم مطرح است. این مسئله تا جایی اهمیت دارد که بعید نیست سرویسهای جاسوسی برنامههایی را برای کشورها در ارتباط با وابسته کردن آنها به خود استفاده کنند.
در موضوع بیوتروریسم، دامپزشکی نقش اساسی را در پدافند غیر عامل و جلوگیری از هجمه میکروبی به صورت تعمدی و غیر تعمدی را دارد،که در راس عوامل بیوتروریسم که با درایت دامپزشکان کاهش یافته می توان به شاربن، تب برفکی، آنفولانزای طیور اشاره نمود.
با وقوع جنگ اقتصادی و رویداد بیماری های بازپدید و نوپدید نظیر لمپیاسکین، سی سی اچ اف، آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و … اگر دشمن وابستگی غذایی و انرژی به وجود آورد دیگر نمی توان پاسخگو بود، از این رو تا به الآن دامپزشکان در ارتباط با اقدامات پیشگیرانه اساسی ترین نقش را داشته و دارند.
منبع: اقتصاد روز