تمجید نماینده سازمان جهانی بهداشت از طرح جدید و الگویی ارتقای کیفیت گوشت مرغ در ایران/ تحسین «دکتر بَصّیم زاید» از طعم کباب و جوجه‌کباب ایرانی!

حکیم مهر: مشاور پیشگیری و کنترل عفونت در بخش تحویل خدمات و ایمنی بخش مرکزی سازمان بهداشت جهانی (WHO) با رئیس سازمان دامپزشکی کشورمان دیدار کرد و طرفین به تبادل دیدگاهها و پیشنهادات خود جهت ارتقای سطح همکاری‌های این دو سازمان در زمینه مقاومت‌های میکروبی پرداختند.

به گزارش حکیم مهر به نقل از روابط عمومی سازمان دامپزشکی کشور، عصر دوشنبه 4 شهریور 98 «دکتر بَصّیم زاید» DR.Bassim Zayed، مشاور پیشگیری و کنترل عفونت در بخش تحویل خدمات و ایمنی بخش مرکزی سازمان بهداشت جهانی که پزشکی متخصص در زمینه پیشگیری و کنترل عفونت (IPC) و بیماری‌های واگیر، با بیش از 20 سال سابقه فعالیت است؛ به حضور «دکتر علیرضا رفیعی‌پور» رئیس سازمان دامپزشکی کشورمان رسید تا هم از اقدامات این سازمان که گزارش اولیه آن در روز نخست حضور وی در وزارت بهداشت تشریح شده بود تشکر کند و هم‌اینکه پیشنهادات سازمان جهانی بهداشت و از آن مهم‌تر تمایل ویژه این سازمان بین المللی را جهت حمایت از طرحهای ایران درست آن هم در زمانه‌ای که برخی نظیر دونالد ترامپ در حال کوبیدن ناجوانمردانه بر طبل تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی ایران هستند، نشان دهد.

اقبالی که دکتر رفیعی‌پور در جمع مدیران دامپزشکی و وزارت بهداشت حاضر در این جلسه، آن را ناشی از درک واقع بینانه از تاثیر خاص ایران بر سلامت کشورهای منطقه و حتی خود اروپا برشمرد.

بنا برگزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی سازمان دامپزشکی کشور، در این جلسه پس از اینکه «دکتر حبیبی»، رئیس مرکز تشخیص و آزمایشگاه های مرجع این سازمان گزارشی از اهم آنچه روز گذشته در وزارت بهداشت گذشت ارائه کرد؛ دکتر زاید با تشکر از گزارش دیروز دکتر حبیبی در وزارت بهداشت، معضل مقاومت میکروبی را دغدغه بسیارمهمی عنوان کرد که سازمان جهانی بهداشت برای حل آن همکاری نزدیک بین بخشی ارگانهای دست اندرکار را جهت کنترل آن لازم و ضروری می‌داند.

نماینده سازمان بهداشت جهانی در ابتدا با بیان اینکه شواهد علمی گویای این است که مقاومت میکروبی ناشی از 2 عامل استفاده نابجا از آنتی‌بیوتیک‌ها و دیگری فقدان اقدامات کنترلی است تصریح کرد: شواهد همچنین نشان می‌دهد هر دو قضیه مقاومت میکروبی در انسان و حیوان رخ می‌دهد و استفاده بیش از حد یا کمبود اقدامات کنترلی در هر دو بخش، بحث ایمنی غذایی را در مخاطره قرار می‌دهد؛ چرا که افزایش مقاومت میکروب‌ها نسبت به آنتی بیوتیکها در زمان اضطرار نیاز انسانی می‌تواند جبران ناپذیر باشد.

زاید با تاکید براینکه سازمان دامپزشکی می‌تواند نقش فعال‌تری در اجرای برنامه کشوری مقاومت میکروبی‌ که اخیرا تصویب شده است ایفا نماید افزود: در برنامه کشوری مقاومت میکروبی آنچه مشخص شده است، افزایش آگاهی ذی‌نفعان و پیشگیری و کنترل و نظام مراقبت در بخش انسانی و حیوانی است و سازمان دامپزشکی نقش بسیار مهمی در کمک به توفیق این برنامه دارد.

وی با بیان اینکه همکاری‌های بین وزارت بهداشت و سازمان جهانی بهداشت بسیار رضایت بخش بوده، اظهار امیدواری کرد تا سطح این همکاری‌ها عمق بیشتری یابد و کمیته‌های تخصصی و علمی مشترک تشکیل شود.

نماینده سازمان بهداشت جهانی از جمله اقدامات مهمی که سازمان دامپزشکی می‌تواند در اجرای آن پیشرو شود را یکی بررسی میزان استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در پرورش دام‌ها و تطابق آن با برنامه‌های توصیه شده و دیگری را نیز اقدام در جهت جلوگیری از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان "محرّک ِرشد" در حیوانات برشمرد که خوشبختانه بر اساس آنچه وی نیز به آن اشاره کرد اقداماتی در این رابطه انجام شده که به نظر می‌رسد محدودیت‌های صورت گرفته باید بیشتر پایش شود.

وی با بیان اینکه سازمانهای جهانی بهداشت دام  و خواروبار ملل متحد (فائو) اسامی یکسری آنتی‌بیوتیک‌ها را معرفی کرده اند که به‌هیچ وجه نباید استفاده شوند، تصریح کرد: چرا که این آنتی‌بیوتیک‌ها آخرین سلاح ما در دفاع از سلامت انسانی است و نباید در دام‌ها که انواع فرآوردهای آنها مورد تغذیه انسانی قرار می‌گیرند، استفاده شود.

این پزشک متخصص و باتجربه مصری که در زمینه پیشگیری و کنترل عفونت‌های مرتبط با مراقبت‌های بهداشتی و بیماری های واگیردار یَدِ ‌طولانی دارد و طی 9 سال‌گذشته نیز هماهنگ‌کننده پیشگیری و کنترل عفونت‌های بهداشتی در بخش نظارت و کنترل بیماریهای واگیر وزارت بهداشت عمان بوده است، توصیه‌کرد: سازمان دامپزشکی ایران نیز فهرست داروها را در راستای این حرکت جهانی روزآمد کند.

زاید مساله مقاومت میکروبی در جانوران را نکته مهم دیگری برشمرد که به گفته وی ظاهرا مقطعی بوده و پیشنهاد سازمان جهانی بهداشت نظام‌مند‌کردن آن در زمینه آزمایشگاه‌های دامپزشکی و استقرار آن تا حل دغدغه مقاومت میکروبی در حوزه حیوانات هم هست.

نماینده سازمان بهداشت جهانی با اشاره به پروژه ای که اخیرا با همکاری وزارت بهداشت و بخشهای متولی برای مقاومت میکروبی نوع خاصی از "ای‌کولای" در بخش‌های انسانی و غیرانسانی شروع شده است، اظهار امیدواری کرد این پروژه راهنمای خوبی باشد برای اهمیت یکپارچگی نظام مراقبت بین بخش‌های انسانی و غیرانسانی.

وی که سابقه رهبری و مشارکت برجسته‌ای در منطقه کشورهای حوزه خلیج فارس (GCC) و خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) دارد، همچنین خواستار رعایت تمام نکات بهداشتی در کشتارگاه‌ها و کلینیک‌های دامپزشکی شد تا جلوی گسترش مقاومت های میکروبی گرفته شود؛ اگرچه او در پایان جملاتش افزود:" بحث گسترش ایمن‌سازی دام و طیور بجای اینکه چشم انتظار بروز بیماری آنها و سپس استفاده از دارو برای آنها باشیم نیز نکته قابل توجهی است که باید در دستورکار باشد."

استقبال و اعلام آمادگی رئیس سازمان دامپزشکی کشور برای افزایش همکاری‌ها

دکتر علیرضا رفیعی‌پور، رئیس سازمان دامپزشکی کشورمان نیز ضمن خیر مقدم به دکتر بصیم زاید با بیان اینکه این سازمان جهت اجرای استانداردهای بهداشتی در سطح جهانی طی 10 سال گذشته, امسال برای دومین بار برنامه ارزیابی کارآیی سازمان دامپزشکی(pvs)  در کشورمان توسط سازمان جهانی بهداشت دام (OIE) اجرا می‌ شود، افزود: قطعا یکی از موارد در این ارزیابی‌ها، بررسی اقدامات درخصوص مقاومت دارویی در کشور ماست.

وی با بیان اینکه رابطه خیلی خوبی در حال حاضر بین نهاد حاکمیتی این حوزه که سازمان دامپزشکی هست با نهادهای صنعت، دانشگاه و تشکلها شکل گرفته و این امر کمک زیادی به سازمان دامپزشکی در توفیق زیاد بین کشورهای منطقه کرده است افزود: از آنجا که 60 تا 70 درصد جمعیت دامی ایران روستایی و عشایری است.

برای موضوع مقاومت آنتی‌بیوتیک و سایر داروها تفاهم‌نامه مشترکی بین دو دستگاه وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی در همکاری‌های آموزشی و بهداشتی نیز منعقد شده است که با توجه به جمعیت 38 هزار نفره دانش‌آموختگان دامپزشکی ایران نقطه ای درکشورمان نداریم که خدمات بهداشتی به دامداران و مرغداران ارائه نشود.

رفیعی‌پور با بیان اینکه قدرت اداری و حاکمیتی سازمان دامپزشکی ایران در بین 180 کشور عضو سازمان جهانی بهداشت دام OIE جزو 10 کشور برتر دنیاست، تصریح کرد: این در حالی است که در خیلی از کشورها, سازمان‌های دامپزشکی آنها از چند لایه اجازه می‌گیرند، اما ما با همکاری و تعامل وزارت بهداشت کارهای لازم مراقبتی را انجام می‌دهیم.

رئیس سازمان دامپزشکی کشور در ادامه با اشاره به قدمت 90 ساله صنعت دامداری ایران و قدمت 70 ساله صنعت طیور کشورمان اظهار کرد: قطعا وقتی این صنایع از حالت روستایی به صنعتی تغییر رویه داده اند، شرایط بهداشتی آنها نیز ارتقا می‌یابد.

رفیعی‌پور با بیان اینکه برنامه‌های کنترلی سازمان دامپزشکی در قالب پروتکل‌های ارائه شده در حال اجرا در 365 روز سال است و در اول هر سال جهت اجرا به همکاران در سراسر کشور ابلاغ می‌شود، تصریح کرد: طی سال‌های گذشته کاهش کانون‌های بیماری دامی و مشترک انسان و دام، نشانه اقدامات خوب کنترلی سازمان دامپزشکی ایران و کاهش اقدامات درمانی بوده است.

به گفته رئیس سازمان دامپزشکی کشور، این سازمان حدود دو دهه است از سامانه یکپارچه GIS  استفاده می‌کند و این امر در ممانعت از انتشار و شیوع بیماری به ویژه در مناطق عشایری کمک بسیار زیادی کرده است.

وی با بیان اینکه رئیس سازمان دامپزشکی ایران امسال به عنوان دبیرکل آسیا و خاوردور سازمان جهانی بهداشت دام انتخاب شده است و در نتیجه امکان و آمادگی افزایش همکاری‌ها از جانب ایران وجود دارد، افزود: به طور نمونه در ایران سالانه 15 میلیون تن انواع فرآورده های دامی تولید می‌شود که 3 میلیون تن از این فراورده‌ها به 5 قاره جهان صادر می‌گردد.

در بخش دیگری از این دیدار، دکتر سامد برومندفر، مدیرکل دفتر نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی سازمان دامپزشکی کشور نیز به ارائه گزارشی از اقدامات این دفتر پرداخت از جمله برنامه ملی پایش باقیمانده های دارویی (NRP) در فرآورده های خام دامی پرداخت.

در این بین، اشاره وی به اجرای طرح ارتقای سطح کیفیت بهداشتی گوشت مرغ در گام نخست برنامه های ارتقای سطح کیفی فرآورده های پروتئینی بود. با ذکر محورها و مزایای این طرح توسط دکتر برومندفر از جمله رتبه بندی کشتارگاه های صنعتی طیور و گوشت مرغ، رعایت پرهیز دارویی قبل از کشتار طیور، رعایت سایز مناسب مرغ و دوره پرورش 35 تا 40 روزه طیور که موجب کاهش خطر ابتلا به بیماریهای عفونی و نتیجتا"موجب کاهش مصرف آنتی بیوتیک ها می‌شود و پرورش مرغ بدون مصرف آنتی بیوتیک، کافی بود تا دکتر بصیم زاید تحت تاثیر قرار گیرد و ضمن ستایش آشکار و ابراز خشنودی از چنین عزم راسخی در سازمان دامپزشکی ایران، عنوان‌ کند: "این حرکت مجموعه شما خیلی‌خوب و خوشحال کننده است و با تکمیل برنامه یادشده ایران می‌تواند در این منطقه کشوری پیشرو در زمینه کاهش زمینه های عرضه مرغهایی به بازار شود که نیاز به استفاده از آنتی بیوتیک در آن بسیار ناچیز می‌شود."

البته در ادامه این توصیف، وی به این نکته هم اشاره کرد که " از سال آینده اتحادیه اروپا قوانین سختگیرانه‌تری نسبت به استفاده از هرگونه آنتی بیوتیک‌ها در فراوردهای دامی اعمال می‌کند که این مساله با وجود اقدامات انجام شده تاکنون، می‌تواند برای فرآوردهای خوراکی کشورتان ویژگی ممتازی باشد."

ستایشی که در کنار تمجیدِ دکتر بَصیّم زاید از طعم کباب و جوجه‌کباب ایرانی، می‌توان گفت که نماینده سازمان جهانی بهداشت از تلاش‌ها و اقدامات مسئولان ایمنی غذایی در ایران تحت تاثیر قرار گرفته است.