حکیم مهر - سال 2010 به گزارش سازمان جهانی هواشناسی، گرمترین سال تاریخ زمین تعیین شده است. خشکسالی، توفان و سیل جزو آثار گریزناپذیر این پدیده هستند. امابه نوشته هفته نامه سلامت یک حشره شناس هلندی برای رفع این مشکل پیشنهاد عجیبی داده است ؛حشره بخورید!
برای بیشتر مردم دنیا، خوردن حشرات نه تنها کاری عجیب و غریب بلکه خیلی هم کثیف و تنفرآور به نظر میرسد.
البته کشورهایی هم وجود دارند که مدتهاست حشرات، بخشی از رژیم غذایی آنها را تشکیل میدهند. به عنوان نمونه در آفریقای جنوبی، هزارپا و بید میانوعدههای پر طرفداری محسوب میشوند. ژاپنیها هم از زمانهای خیلی قدیم، لارو حشرات آبزی را به عنوان غذا استفاده میکردند. واقعیت این است که حشرات نسبت به جثه خود منابعی غنی از پروتئین به حساب میآیند. اما در اکثر کشورها فقط گوشت پرندگان و چهارپایان برای مصارف خوراکی استفاده میشود.
در سال 2006 میلادی مرکز غذا و داروی سازمان ملل متحد گزارشی منتشر کرد که نشان میداد چهارپایان نقش عمدهای در پدیده گرمشدن زمین دارند. آنها مسوول تولید 9 درصد از دیاکسیدکربن، 37 درصد از متان و 65 درصد از نیتروزاکسید موجود در هوای پیرامون ما هستند. این گازها که بین دانشمندان به گازهای گلخانهای معروفند از آلودهکنندههای اصلی هوا محسوب میشوند و سهم بزرگی در پدیده گرم شدن جهانی دارند.
در چند سال گذشته برخی کارشناسان و دانشمندان پیشنهادهایی مبنی بر استفاده از حشرات برای تامین پروتئین مورد نیاز انسان مطرح کردند. اما هیچوقت چنین پیشنهاداتی به شکل جدی دنبال نشده بودند. اخیرا حشرهشناسی هلندی به نام دنیس اونیکس فرضیههای جالبی در مورد استفاده از حشرات در رژیم غذایی مطرح کرده است. در واقع اونیکس و همکاران او در دانشگاه واگنیگن هلند، برتریهای خوردن گوشت حشرات نسبت به چهارپایان را به وسیله مطالعهای مقایسهای اثبات کردهاند. آنها در این مطالعه برخی ویژگیهای خوک و گاو را با خصوصیات 5 نوع حشره مختلف مورد مقایسه قرار دادهاند.
گوشت خوک و گاو مدتهاست که در بسیاری از جوامع به عنوان غذا استفاده میشود و در مورد میزان آمونیاک و گازهای گلخانهای که این چهارپایان تولید میکنند هم اطلاعاتی وجود دارد. اما 5 نوع حشرهای که در این مطالعه استفاده شدند شامل کرم، جیرجیرک و 3 نوع سوسک مختلف بودند. نتایج نهایی نشان داد که سرعت رشد حشرات خیلی بیشتر از احشام و پرورش و نگهداری آنها بسیار راحتتر است و نکته مهمتر اینکه میزان دیاکسیدکربن تولیدشده در ازای هر گرم از گوشت حشرات بسیار کمتر از دیاکسیدکربنی است که به ازای هر گرم از گوشت چهارپایان وارد هوا میشود.
علاوه بر این حشرات، متان، نیتروزاکسید و آمونیاک کمتری هم نسبت به گاو و خوک تولید میکنند. دنیس اونیکس میگوید: «در حال حاضر شواهد کافی وجود دارد تا نشان دهد استفاده از حشرات برای تامین پروتئین بشر خیلی منطقیتر از خوردن گوشت حیوانات است.»
البته شاید خوردن بعضی حشرات واقعا مهوع و چندشآور باشد یا حتی بعضی از آنها مانند سوسکها خیلی بیمزه باشند. اما میتوان با روشهای صنعتی پروتئین آنها را استخراج و به عنوان مکمل غذایی استفاده کرد. امروزه روشهایی برای کاهش تولید گازهای گلخانهای توسط چهارپایان استفاده میشود.
طبق محاسبات دانشمندان، میزان تولید گوشت از دام باید 30 درصد کمتر شود تا نتیجه مطلوب به دست بیاید. اما در واقعیت چنین چیزی امکانپذیر نیست. به هر حال به نظر میرسد که خوردن حشرات هم مدتها وقت نیاز دارد تا به شکل موضوعی عملی دربیاید. دکتر آلن دانگور، استاد دانشکده بهداشت در لندن میگوید: «پیدا کردن جانشینهایی برای گوشت چهارپایان واقعا ضروری است.»