مروری بر ویروس‌های خانواده کرونا (کروناویریده) در دامپزشکی (بخش دوم و پایانی)
ترجمه و گردآوری: دکتر افشین ابراهیمی
دامپزشک بخش خصوصی مشهد
afshinvet@gmail.com
در بخش نخست، به ویژگی های کلی خانواده کروناویریده، اعضای گوناگون و طبقه بندی آن اشاره شد. در این بخش، به علایم و نشانه های بالینی عفونت های کروناویروسی عمده در دامپزشکی پرداخته می شود.
چند نکته درباره کرونا ویروس ها:
مکانیسم تکثیر منحصر فردی دارند.
سرعت نوترکیبی و میزان جهش در آنها بسیار بالاست.
قدرت سازگاری و تطبیق با میزبان جدید در آن ها بالاست.
خفاش ها دستکم میزبان 30 گونه کرونا ویروس می باشند (میزبان بیش ترین تعداد کرونا ویروس).
گرایش (تروپیسم) آلفا کروناویروس ها و بتا کروناویروس ها در نمونه های روده و مدفوع، خیلی بیشتر از نمونه های حلق یا ادرار است.
وجود پوشینه چربی ویروس، کرونا ویروس ها را به شرایط محیطی همچون خشکی، گرما، pHهای خیلی پایین و خیلی بالا، فرابنفش(UV) و دترجنت ها حساس می کند.
وجود میزبان حساس در ناحیه شدینگ ویروس، برای تکمیل چرخه گسترش ویروس مورد نیاز است.
مراقبت در خصوص انتقال بین گونه ای باید بطور اختصاصی در اطراف بازارهای حیوانات، فارم ها و قصابی ها ، یکی از راه های حفاظت انسان از بیماری های زئونوز جدید است.
این نمودار، میزان نسبی شناسایی کرونا ویروس های خفاش از دو زیر جنس آلفا و بتا ویروس از سال 2008 تا 2017 در هنگ کنگ (محل کشف نخستین کرونا ویروس شبه سارس در خفاش نعل اسبی) را نشان می دهد.
و اما
ویروس عامل بیماری نوپدید کرونا ویروسی COVID-19:
نخستین بار در ماه دسامبر سال 2019 تعدادی از بیماران مبتلا به پنومونی با عامل ناشناخته از ووهان چین گزارش شدند.
عامل این بیماری که به اختصار، به آن 2019-nCoVمی گویند از نظر طبقه بندی، به زیر جنس ساربکوویروس (نام جدید گروه B) از جنس بتاکروناویروس تعلق دارد که از نظر توالی ژنومی 79% به ویروس سارس و 50% به ویروس مرس شباهت دارد.
پراکنش جغرافیایی کرونا ویروس های خفاش از زیر جنس ساربکوویروس
تا پیش از ظهور این ویروس، 6 کرونا ویروس انسان شناخته شده بود از جمله SARS و MERS
میزان تلفات کووید-19 نسبت به سارس (10%) و مرس (35%) کمتر پیش بینی شده است (2-3%).
در پایان باید خاطرنشان کرد که در حال حاضر قرنطینه و حبس خانگی خود خواسته و رعایت اصول امنیت زیستی همراه با حفظ آرامش، موثرترین راه پیشگیری و گسست چرخه شیوع بیماری می باشد.
در این شرایط وظیفه مراکز پژوهشی و تصمیم گیر، انجام فرایند مراقبت شدید در مناطق جغرافیایی گوناگون است بطوریکه تصویر جامع تر و دقیق تری از همه گیری جهانی به دست آید و افزون بر مهار این عالمگیری، برای موارد مشابه در آینده نیز آمادگی لازم صورت گیرد.
مطمئنا در دهه آینده، با استفاده از اطلاعات ژنومی و به کمک فناوری هایی مانند ساخت کلون های وحشی و جهش یافته عفونی، بشر قادر خواهد بود آزمایش هایی را طراحی کند تا مکانیسم مولکولی پرش بین گونه ای را بطور دقیق بشناسد و با استفاده از تجربیات پیشین، کم ترین آسیب ممکن را متحمل شود.
منابع:
Fenner’s Veterinary Virology, 5th Edition (N. James Maclachlan, Edward J. Dubovi)
https://www.mdpi.com/1999-4915/11/2/174/htm
https://japi.org/march_2020/23.html
بسیار عالی و به جا بود آقای دکتر.
بسیار عالی 
با سلام و خسته نباشید و تشکر از اطلاعات شما. من یه کاردان شاغل در بخش واکسیناسیون طیور هستم.در سالیان گذشته استفاده داروی ضد ویروس انسانی در صنعت مرغداری که رواج زیادی داشت آیا میتونه جامعه پزشکی رو در درمان این بیماری با مشکل مواجه بکنه؟؟؟ با سلام. بسیار عالی بود. استفاده کردم 
آقای دکتر ابراهیمی خوب بود متشکر
عالی بود . مقاله مفیدی است. با توجه به وجود این همه بیماری های کروناویروسی در حیوانات، و احتمال جهش و انتفال بین گونه ای ، بر اهمیت نقش دامپزشکی تاکید می ورزد.
فرض بفرمایید برونشیت طیور یک بیماری قابل انتقال شود با هم نشانه ها در انسان. که با این حجم مصرف مرغ عیر قابل تصور هم نیست.....
تلنگری است که بر سیستم های بهداشتی که در این نظام سلامت ؛ دامپزشکی را هم ببینند.