حداقل فاصله قانونی مجاز بین کلینیک‌ها یا داروخانه‌های دامپزشکی چقدر است؟

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «حداقل فاصله مجاز بین کلینیک‌های دامپزشکی یا داروخانه‌های دامپزشکی چقدر باید باشد و آیا قانونی در این زمینه وجود دارد؟»؛ این مسئله‌ی چالش‌برانگیز مدت‌هاست که ذهن قدیمی‌ترهای حوزه درمان دامپزشکی را به خود مشغول کرده است؛ خاص آن که طی سال‌های اخیر دانشکده‌ها با تمام توان مشغول تولید فارغ‌التحصیلان جوان هستند و سازمان نظام دامپزشکی هم اغلب در ارائه پروانه کلینیک، روی آنها را زمین نمی‌زند. درمانگران باسابقه که طی سال‌ها فعالیت، کسب و کار خود را در یک محله خاص جا انداخته و امنیت شغلی نسبی برای خود ایجاد کرده بودند، حالا با همسایگانی مواجه می‌شوند که این امنیت اقتصادی را متزلزل کرده‌اند.

منتقدان می‌گویند در مورد فاصله بین دفاتر اشتغال به امور درمانی، داروخانه‌ها و غیره، خلاء قانونی وجود دارد و این مساله مخصوصا در شهرستان‌های کوچک، درگیری‌ها و معضلاتی را برای صنف دامپزشکی پیش آورده است. آنها صحبت از رعایت حریم ۵۰۰ متری در عرف می‌کنند و امیدوارند که در بازنگری و تعاریف جدید، این مساله به شکل قانون لحاظ شود و نظام دامپزشکی هرچه سریع‌تر نسبت به این مساله ورود کند تا از شأن صنف، محافظت شود.

هیچ قانونی در این زمینه وجود ندارد

 «موضوع فاصله میان کلینیک‌های دامپزشکی، معضل حاد و مبتلابه عموم جامعه دامپزشکی کشور نیست و این مساله حتی در سیاست‌های سازمان دامپزشکی یا نظام دامپزشکی هم وجود ندارد»؛ این را معاون برنامه‌ریزی و پشتیبانی سازمان نظام دامپزشکی به حکیم مهر می‌گوید.

 «دکتر بهمن جاوید لامعی» با تاکید بر اینکه هیچ قانون و مقرراتی درخصوص فاصله میان کلینیک‌ها وجود ندارد، می‌گوید: «این مساله در بسیاری از نقاط کشور یا حداقل در استانی مثل قزوین، حتی در عرف هم رعایت نمی‌شود و کسی هم نسبت به آن معترض نیست؛ کمااینکه همین الان در استان قزوین ۳ کلینیک دامپزشکی در یک ساختمان مستقر هستند که اتفاقا هر ۳ هم در حوزه طیور کار می‌کنند. در واقع از ۶ کلینیسین اصلی طیور استان، ۳ نفر آنها در یک ساختمان هستند و مشکلی هم با هم ندارند، چون هر کس مشتری خود را دارد و هیچ‌کدام وابسته به مشتری گذری نیستند.»

فاصله میان کلینیک‌های دامپزشکی در شهرهای کوچک کاملا بی‌معنی است

وی ادامه می‌دهد: «مساله فاصله میان کلینیک‌های دامپزشکی در شهرهای کوچک نیز کاملا بی‌معنی است و اگر بخواهیم مطابق ادعای برخی از افراد در خصوص فاصله ۵۰۰ متری در این شهرها که صرفا از یک خیابان اصلی تشکیل شده‌اند، عمل کنیم، کلینیک چهارم از شهر خارج شده و کلینیک پنجم باید در بیابان مستقر شود! بنابراین این موضوع در شهرهای کوچک محلی از ارعاب ندارد. حتی در خود قزوین هم در یک راسته‌ی ۲۰۰ متری، ۴ کلینیک و ۲ داروخانه فعالیت می‌کنند.»

لامعی با اشاره به چگونگی فعالیت کلینیسین‌های صنعتی و دام بزرگ، تصریح می‌کند: «مساله فاصله در خصوص فعالیت کلینسین‌های دام بزرگ هم فاقد معنی است. کمااینکه این عزیزان به دامداری مراجعه می‌کنند و در جایی مستقر نیستند؛ هرچند ممکن است دفتری هم داشته باشند، اما کار آنها وابسته به محل نیست و در طول روز به صورت نوبتی با فارم‌ها کار می‌کنند.»

آرامش شغلی من در دوران میانسالی به هم خورده است/ همکار جدید دیوار به دیوار!

یکی از موسسان کلینیک دامپزشكى دام‌هاى كوچك در شمال غرب کشور که به گفته خودش از ٢٢ سال پیش به شکل حرفه‌ای در این حوزه فعالیت می‌کند،  از ۳ ماه پیش درگیر با همین معضل است. او می‌گوید: «يكى از همكاران دقيقا جنب درمانگاه بنده مجوز گرفت و همسايه ديوار به ديوار من شد و على‌رغم نامه‌نگارى و اعتراض اينجانب قبل از صدور مجوز، متاسفانه باوجود حسن نظر اعضاى كميته استانى و نظام دامپزشكى استان، رئيس نظام استان اقدام به صدور مجوز كرد. در صورتى كه با استناد به بند ج ماده ٢ قانون بهره‌ورى مبنى‌بر "توزيع متوازن درمانگاه‌ها" مي‌توانست مجوز صادر نكند. اين امر واقعا آرامش شغلى اينجانب را در دوران ميانسالى كاملا تحت الشعاع قرار داده است.»

اعتراض بی‌نتیجه یک داروخانه دامپزشکی به تاسیس یک داروخانه دیگر در نزدیکی خود

معاون برنامه‌ریزی و پشتیبانی سازمان نظام دامپزشکی کشور به مورد مشابهی از این گلایه‌ها اشاره و البته آنها را بی‌اساس می‌داند و خاطرنشان می‌کند: «در یکی از شهرهای دیگر، یکی از داروخانه‌ها به تاسیس یک داروخانه دیگر در نزدیکی خود معترض بود. خیلی هم تلاش به خرج داد و این مساله را از طریق دادگاه و پاسگاه پیگیری کرد اما به جایی نرسید، چون ادعای او پایه و اساس قانونی نداشت و هیچ کاری نمی‌شد برای آن کرد.»

رعایت فاصله تنها برای دامداری‌ها، آن هم به لحاظ بهداشتی است

دکتر لامعی در پاسخ به این گلایه‌ها، ضمن یادآوری مساله قانون، می‌گوید: «در قانون هیچ فاصله‌ای برای فعالیت کلینیک‌های دامپزشکی وجود ندارد و تنها جایی که به این مساله اشاره شده، رعایت فاصله برای دامداری‌ها، آن هم به لحاظ بهداشتی است. مثلا وقتی یک مرغداری تخم‌گذار یا مادر در یک نقطه فعالیت می‌کند، در حریم و شعاع مثلا ۵۰۰ متری یا ۱۰۰۰ متری آن، دیگر امکان راه‌اندازی مرغداری گوشتی نیست، چرا که این کار، توأم با مخاطره بهداشتی است. پس آن فاصله و حریم کاملا مرتبط با بحث مخاطره بهداشتی است.»

رعایت فاصله در مورد داروخانه‌های انسانی هم ابطال شده است

وی با تاکید بر اینکه مساله رعایت فاصله، تقریبا در هیچ شغل دیگری هم وجود ندارد، ادامه می‌دهد: «زمانی در مورد داروخانه‌های انسانی آن هم با قید رعایت فاصله ۵۰ متری و نه ۵۰۰ متری، این مساله وجود داشت که آن هم امروز از طریق مراجع قانونی بی‌اثر و ابطال شده و در  خیلی از شهرها می‌توانید ببینند که داروخانه‌های انسانی در خیابان‌هایی که به اصطلاح بورس خدمات پزشکی هستند، در فاصله ۵ متری از یکدیگر فعالیت می‌کنند. مطب‌های پزشکی نیز بعضا تا حدود ۳۰ واحد، آن هم با تخصص‌های مشابه در ساختمان پزشکان مشغول به کار هستند. مثلا مشاهده می‌کنید که در یک ساختمان پزشکان، همه چشم‌پزشک یا جراح یا متخصص کودکان هستند، بنابراین در جاهایی هم مثل داروخانه‌های انسانی که زمانی بحث ۵۰ متر مطرح بود، دیگر مطرح نیست.»

به صرف زودتر آمدن، نمی‌توان سایرین را منع کرد که کسی آن جا کار نکند

لامعی می‌افزاید: «بنده هم تمایل دارم در جایی که کار می‌کنم، کسی در اطراف من نباشد، اما دوست داشتن من ملاک نیست و حقوق افراد مطرح است. در یک شهر کوچک و محدود،‌ به صرف اینکه من زودتر آمدم و مثلا یک مطب یا داروخانه تاسیس کردم، نمی‌توانم سایر مردم را منع کنم که کسی آن جا کار نکند. شاید فرد دیگری که قصد دارد در مجاورت من فعالیت کند، دامپزشک حاذق‌تر و به‌روزتری باشد. بهره‌بردار چه گناهی کرده که از خدمات به‌روز همکاران جوان‌تر محروم شود. نظر شخصی من این است که محدودیت‌ها پایه و اساس منطقی و عادلانه ندارد.»

آینده چه می‌شود؟

فارغ‌از اینکه در شرایط کنونی، موضع قانون در برابر مساله فاصله میان کلینیک‌های دامپزشکی چیست، نکته مهم‌تر پیش‌بینی سازوکاری برای جلوگیری از این تداخلات در آینده است.

معاون برنامه‌ریزی و پشتیبانی سازمان نظام دامپزشکی با بیان اینکه اگر روزی چنین معیاری در سیاست‌ها و ضوابط سازمان دامپزشکی بیاید، سازمان نظام دامپزشکی مجبور است که آن را رعایت کند، می‌افزاید: «سازمان نظام دامپزشکی به‌عنوان صادرکننده پروانه، مجری سیاست‌ها و ضوابط ابلاغی سازمان دامپزشکی است. اگر سازمان دامپزشکی چنین شرطی را در صدور پروانه لحاظ کند، بنده موافق باشم یا مخالف، در هر صورت باید آن را اجرا کنم، اما تا این لحظه چنین شرطی در جایی لحاظ نشده و سازمان دامپزشکی در سیاست‌ها و ضوابطی که ابلاغ کرده، هیچ تعریفی در خصوص فاصله مراکز از هم ندارد.»

سیاست حاکمیت و دولت، رفع همه موانع برای فعالیت است

لامعی با تاکید بر اینکه در آینده هم چنین اتفاقی نخواهد افتاد، تصریح می‌کند: «در حال حاضر نه سیاست سازمان دامپزشکی، بلکه سیاست کل حاکمیت و دستگاه دولت، بحث رفع همه موانع برای فعالیت است. یعنی حتی اگر یک دستگاه دولتی شرطی که به نوعی مانعی در جهت اشتغال و امرار معاش افراد است، بگذارد، مراجع بالادستی آن را ابطال می‌کنند. البته ناگفته نماند که بحث ما در مورد خدمات تخصصی است.»

وی در پایان می‌گوید: «ما امروز در یک شرایط اقتصادی و اجتماعی هستیم که ویژگی‌های خاص خود را دارد. بازار کار هر روز محدودتر و از آن طرف، تعداد متقاضیان هر روز بیشتر می‌شود. این مساله صرفا مربوط به حوزه دامپزشکی نیست و تقریبا همه حرفه‌ها در مملکت ما با این موضوع روبرو هستند که ورودی‌های آنها زیاد، تعداد متقاضیان زیاد و زمینه و بازار کار متاسفانه محدود است.»