تلفات پرندگان مهاجر زمستان‌گذران در تالاب‌بین‌المللی میانکاله با گذشت بیش از ۳۸ روز همچنان ادامه دارد و گویا در فقدان راه حل مناسب برای پایان دادن به این بحران، بازگشت به سرزمین مادری تنها امید برای پایان موقت این کابوس دو ساله حاکم بر استان مازندران است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، دومین سال از مرگ دسته جمعی پرندگان مهاجر در تالاب بین المللی میانکاله این رویداد دلخراش را به بحرانی زیست محیطی و همچنین صحنه ای دلخراش برای فصل زیبایی های این تالاب رقم زده است. بحرانی که به بیماری بوتولیسم معرفی می شود و تا کنون نیز برای برون رفت از آن راهکاری قاطع و اثرگذار مطرح نشده است.
اگرچه براساس توصیه سازمان دامپزشکی کل کشور تسریع در جمع آوری لاشه پرندگان و رهاسازی آب به داخل تالاب بین المللی میانکاله به عنوان دو راهکار دم دستی برای حداقل کاهش آمار تلفات این پرندگان پیش بینی شد، ولی روند صعودی آمار تلفات پرندگان به خصوص در دو روز اخیر که روزانه بیش از 2 هزار و ۵۰۰ بال رسید، نشان می دهد که بازگشت پرندگان مهاجر به وطن اصلی خود در سیبری می تواند تنها امید برای پایان موقت درد لاعلاج تلفات دست جمعی این پرندگان باشد که در دو سال اخیر افزون بر ۸۰ هزار بال از گونه های پرجمعیت مهاجران شامل فلامینگو، مرغابی، چنگر معمولی، کشیم و چندین گونه دیگر را طعمه مرگ کرد.
کاهش سرعت بازگشت پرندگان
رییس اداره حیات وحش اداره‌کل محیط‌زیست مازندران گفت: تلفات پرندگان مهاجر زمستان گذران در تالاب بین المللی میانگاله با گذشت بیش از یک ماه همچنان ادامه دارد و در روزهای اخیر به دلیل افزایش آمار جمعیت پرندگان مهاجر در میانکاله به دلیل فرود برخی از گونه های زمستان‌گذران در این تالاب به عنوان مسیر بین راهی بازگشت و تجدید قوا برای ادامه مهاجرت، روند صعودی به خود گرفت.
«کوروس ربیعی» بدون اشاره به آمار تلفات چند روز اخیر پرندگان مهاجر زمستان گذران به دلیل آنچه که ممنوعیت ارایه آمار از سوی مدیریت استانی اعلام شد، افزود: با وجود تسریع در اجرای طرح جمع‌آوری لاشه پرندگان و رها سازی آب سد گلورد به داخل تالاب میانکاله، تاکنون تاثیر مورد انتظار بر کاهش روند تلفات پرندگان مهاجر در این تالاب نداشت و این روند نشان می دهد که مهاجرت معکوس می تواند به عنوان آخرین و تنها راهکار برای خاتمه این کابوس زیست محیطی باشد.
وی خاطرنشان کرد: اگرچه مهاجرت معکوس اکثر گونه های زمستان گذران به خصوص گونه های در معرض خطر در حال انجام است، ولی فعلاً به دلیل سرمای حاکم بر استانهای شمالی از جمله مازندران، روند بازگشت نسبت به سنوات گذشته با سرعت کمتری انجام می شود که با این روند پیش‌بینی می‌شود حداقل تا ۱۰ روز آینده تلفات پرندگان را در این تالاب داشته باشیم.
رییس اداره حیات وحش مازندران گفت: با توجه به اعلام هواشناسی مبنی بر گرم شدن هوای استان در هفته های آینده، پیش بینی می شود که مهاجرت پرندگان زمستان گذران از تالاب میانکاله شدت بیشتری بگیرد تا شتاب مهاجرت روند تلفات را کاهشی خواهد کرد.
سایه تکرار مرگ پرندگان مهاجر در میانکاله
یک کارشناس ارشد دامپزشکی در مازندران نیز درباره آینده بحران تلفات پرندگان مهاجر به خبرنگار ایرنا گفت: تجربه تکرار تلفات پرندگان مهاجر زمستان گذر در تالاب بین المللی میانکاله برای دومین سال متوالی نشان می‌دهد که احتمال تکرار این واقعه برای زمستان سال آینده نیز وجود داشته باشد.
وی که به دلایل شخصی نخواست نامش ذکر شود در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: برای جلوگیری از تکرار حادثه تلخ تلفات چند ده هزار پرندگان مهاجر زمستان گذران در تالاب بین المللی میانکاله در این استان نیاز به اجرای تمام و کمال مصوبات ستاد احیاء شامل لایروبی بخش باتلاقی تالاب، لایروبی کانال های آبرسانی و حتی رهاسازی آب و سایر مصوبات دیگر دارد که تاکنون هیچ یک از این مصوبات در میانکاله رنگ اجرایی به خود نگرفت و عدم اجرای مصوبات باعث شد تا برای دومین سال نیز شاهد تلفات مرگبار پرندگان در این ذخیرگاه زیست کره باشیم.
این کارشناس دامپزشکی مازندران مرگبارترین بخش تالاب میانکاله را برای پرندگان مهاجر مربوط به بخش جنوب غربی و باتلاقی آن دانست و اظهار داشت: این بخش حدود ۱۲ تا ۱۳ هزار هکتار مساحت دارد و بنا بر نظریه کارشناسی در این قسمت می بایست با شخم زنی به نوعی جابجایی گل و لای صورت گیرد تا با این کار حداقل اثرات بوتولیسم کاهش یابد که تاکنون این کار نیز انجام نشده است.
وی یادآور شد: عدم اجرای این طرح های کارشناسی نشان می‌دهد که احتمال تکرار تلفات پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله و خلیج گرگان برای سال آینده نیز همچنان وجود دارد و باید پس از پایان مهاجرت زمستان گذران برای جلوگیری از تکرار این حادثه تا قبل از زمستان سال قبل ادامه یابد.
تالاب بین المللی میانکاله با حدود ۴۰ هزار هکتار مساحت در شرق استان مازندران واقع است و تا اینچه برون در استان گلستان ادامه دارد. این تالاب همه ساله به خاطر داشتن ذخایر غذایی مناسب یکی از مهم ترین کانون های فرود پرندگان مهاجر در مازندران به شمار می رود. طبق آمارهای رسمی به طور میانگین سالانه بیش از ۱۳۰ تا ۱۵۰ گونه از پرندگان مهاجر و بومی با جمعیت ۱.۵ میلیون بالی از این تالاب تغذیه می کنند.
بیماری بوتولیسم برای دومین بار در نهم بهمن ماه سال جاری در تالاب بین المللی میانکاله شیوع یافت که تاکنون تلفات حدود ۳۰ هزار بال از این پرندگان را به دنبال داشت و با روند صعودی آمار تلفات در دو روز اخیر پیش بینی می شود که آمار تلفات حداقل به ۴۰ هزار بال برسد.
در سال گذشته حدود ۵۰ هزار بال از پرندگان مهاجر زمستان گذران در تالاب بین المللی میانکاله براثر بیماری بوتولیسم ناشی از سم بیوتوکسین تلف شدند که فلامینگو، چنگر معمولی، کشیم و مرغابی از گونه پرجمعیت این تلفات بودند.
