حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: رئیس مرکز ملی تشخیص، آزمایشگاههای مرجع و مطالعات کاربردی سازمان دامپزشکی کشور بحث ساماندهی نیروهای آزمایشگاهی، گسترش شبکه آزمایشگاهی بخش خصوصی، استفاده از توان بخش خصوصی و یک برنامه نظارتی مدون برای بحث ممیزی آزمایشگاهها را از مهمترین برنامههای سال آینده خود اعلام میکند و به حکیم مهر میگوید: «به احتمال زیاد تا آخر سال جاری دستورالعمل تاسیس آزمایشگاهها را ابلاغ خواهیم کرد و بحث نظارت بر اساس آن دستورالعمل یکی از مواردی است که روی آن برنامهریزی ویژهای خواهیم داشت.»
«دکتر محمد حبیبی» تصریح میکند: «در مساله میانکاله هیچ تشکیکی در کار نیست. سازمان دامپزشکی وقتی به صورت قطعی به یک مورد میرسد، آن را اعلام میکند و ما در آزمایشگاه با قطعیت صد درصد به بوتولیسم رسیدیم.»
حکیم مهر: آقای دکتر، مهمترین فعالیتهای مرکز ملی تشخیص، آزمایشگاههای مرجع و مطالعات کاربردی سازمان دامپزشکی کشور در سالی که گذشت، چه بود؟
در سال ۹۹ روی چند برنامه تاکید داشتیم که یکی از آنها پیگیری فعال و ویژه مطالعات کاربردی و به نتیجه رساندن آن بود. در واقع هرگونه فعالیتی که در حوزه مطالعات کاربردی قرار میگیرد، مثل جداسازی ویروس آنفلوانزا، بحث مطالعه و تولید آنتیژن و... از جمله مواردی بود که به صورت ویژه بررسی شد.
در سایر حوزهها، گسترش شبکه ملی آزمایشگاهی را دنبال کردیم. در سال قبل ۶۰ آزمایشگاه همکار داشتیم که این رقم در سال جاری به نزدیک به ۹۰ آزمایشگاه و ۲۰ دانشکده مرکز و تحقیقات رسید. در واقع شبکه آزمایشگاهی را با استفاده از توان بخش خصوصی به صورت ویژه گسترش دادیم.
موضوع دیگری که امسال خیلی مشهود بود، انجام NRP های ملی بود. در سال جاری نزدیک به ۷ مورد NRP انجام دادیم. رصد، پایش و ارزیابی باقی ماندههای دارو و مواد بیولوژیک در فراوردههای خام دامی که مد نظر سازمان بوده با کمک آزمایشگاههای همکار انجام شد. امسال برای اولین بار بود که بحث پایش به این تعداد در یک سال انجام شد. فعالیتهای روتین آزمایشگاهی نیز در جای خود انجام گرفت و این اقدامات مهمترین عملکرد ما در سال ۹۹ بوده است.
حکیم مهر: از نظر باقیماندههای آنتیبیوتکی در فرآوردههای خام دامی در چه وضعیتی قرار داریم؟
وقتی NRP انجام میدهیم، یکی از موارد آن بحث پایش باقیماندههای آنتیبیوتیکها و سموم است. یعنی ما روی محصولاتی مثل عسل، شیرخام، ماهی قزلآلا، خاویار و میگو این آزمایشها را انجام میدهیم. آزمایش روی خاویار و میگو را با کمک آزمایشگاه اتحادیه اروپا انجام دادیم و قزلآلا را هم به آزمایشگاههای داخل کشور فرستادیم و به کمک آزمایشگاههای همکار انجام دادیم. یکی از آیتمهایی که در پایشهای ملی مدنظر است، باقیمانده آنتیبیوتیکها در این فرآوردههاست.
حکیم مهر: بحث فلزات سنگین در خوراک دام چطور؟
در حوزه پایش خوراک به صورت NRP نمونههایی که میآید و وارداتی که انجام میشود، حتما بحث ارزیابی فلزات سنگین، آفلاتوکسین و... را انجام میدهیم.
حکیم مهر: آیا نتایج سمشناسی نمونههای میانکاله برای مرکز تشخیص فرسستاده شد؟
بله. در بحث میانکاله ما براساس یک پروتکل وارد عمل شدیم. یک الگوریتم آزمایشگاهی برای اینگونه تلفات وجود داشت که یک قسمت آن هم فلزات سنگین و سموم بود. ما اینها را به صورت کامل هم خودمان و هم به کمک آزمایشگاههای همکار انجام دادیم و موردی در آنها ندیدیم.
حکیم مهر: آیا سم بوتولیسم در لاشهها وجود داشت؟ چون برخی نسبت به این مساله تشکیک کردند.
هیچ تشکیکی در کار نیست. سازمان دامپزشکی وقتی به صورت قطعی به یک مورد میرسد، آن را اعلام میکند. قطعا ما در آزمایشگاه با قطعیت صد درصد به بوتولیسم رسیدیم.
حکیم مهر: یکی از گلایهها از عملکرد سازمان در این زمینه این بود که چرا سازمان نمونهها را مثلاً به دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران نفرستاد و از کمک آنها استفاده نکرد؟
آزمایشگاه دانشکده دامپزشکی در برخی حوزهها همکار ماست و ما بر اساس آن نیازی که فکر میکنیم وجود دارد، از کمک آنها استفاده میکنیم. در هر صورت سازمان دامپزشکی مرجع تشخیص بیماریها در حوزه دامپزشکی است و در این مسیر در صورتی که نیاز داشته باشد، حتما از مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی استفاده میکند. مرجعیت آن خود سازمان دامپزشکی است. اگرچه نمونهها به دانشکده ارسال نشده، اما این عزیزان اگر بخواهند پروسه کار را ببینند، هیچ منعی در این زمینه وجود ندارد. وقتی مرجع سازمان دامپزشکی است، آزمایشگاههای سازمان دامپزشکی نیز به عنوان آزمایشگاه مرجع هستند و لذا باید بر اساس آن نتایج اعلام شود.
حکیم مهر: مهمترین برنامههای شما برای سال آینده چیست؟
یکی از برنامههایی که سال آینده در حوزه تشخیص این است که یک چشمانداز برای این حوزه تعریف کنیم و آن هم بحث ساماندهی نیروهای آزمایشگاهی، بحث گسترش شبکه آزمایشگاهی بخش خصوصی، استفاده از توان بخش خصوصی و یک برنامه نظارتی مدون برای بحث ممیزی آزمایشگاههاست. به احتمال زیاد تا آخر سال جاری دستورالعمل تاسیس آزمایشگاهها را ابلاغ خواهیم کرد و بحث نظارت بر اساس آن دستورالعمل یکی از مواردی است که روی آن برنامهریزی ویژهای خواهیم داشت.
موضوع دیگر بحث راهاندازی سامانه لیمز است که انشاءالله سال آینده کل ازمایشگاههای حوزه دامپزشکی از این سامانه استفاده خواهند کرد.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.